«دیستونی» به معنای انقباض غیرارادی مکرر و طولانی در یک عضله یا در گروهی از عضلات یا بروز وضعیت‌های بدنی خاص است و در واقع یک اختلال حرکتی– عصبی محسوب می‌شود.
دیستونی عضلات
هنگامی که حرکات و دامنه حرکات به اندازه‌ای ثابت بمانند و به صورت وضعیت غیرطبیعی درآیند به آن دیستونی می‌گویند.
نکته بسیار مهم آن است که دیستونی‌ها اغلب باعث بروز حرکات غیرطبیعی و اختلالات وضعیتی ناتوان‌کننده می‌شوند.
علل مختلفی در ایجاد دیستونی نقش دارند. هنوز هم برخی از دیستونی‌ها علت‌های ناشناخته دارند، اما سر دسته علل ایجادکننده آنها، علل ارثی، حادثه و صدمات بدنی، بعضی عفونت‌ها، مصدومیت‌ها، عوارض برخی داروها، کم رسیدن اکسیژن حین زایمان، بروز ضربات زایمانی و افزایش بیش از حد معمول بیلی‌روبین هنگام دوران نوزادی و شیرخواری را می‌توان نام برد.
در برخی موارد امکان دارد بیماری‌های داخلی-جمجمه‌ای موضعی هم در ایجاد انواع دیستونی نقش داشته باشند.
شاید در شکلی از دیستونی که در حال حاضر به عنوان دیستونی شایع و منتشر و عمومی شناخته می‌شود، رد پای مساله ژنتیکی و توارثی پررنگ‌تر دیده شود.
دیستونی گردن
دیستونی گردن (Cervical Dystonia) شایع ترین فرم دیستونی موضعی است. در این بیماری، انقباضات چرخشی در سر و گردن رخ می دهد.
علائم دیستونی گردن اغلب موقع راه رفتن یا استرس تشدید می شود و با استراحت و خواب کمتر می شود
انقباض طولانی در عضلات گردن منجر به وضعیت غیر عادی گردن می شود.
بسته به این که کدام عضلات درگیر شوند، وضعیت سر فرق می کند. در واقع سر می تواند به یک طرف منحرف شود، یا به یک طرف بچرخد (تورتیکولی)، یا به سمت جلو، یا عقب انحراف یابد.
علائم دیستونی گردن اغلب موقع راه رفتن یا استرس تشدید می شود و با استراحت و خواب کمتر می شود.
گاهی بیماران برای کاهش علائم از حقه حسی استفاده می کنند؛ مثلا دست را در یک طرف صورت یا چانه و یا پشت سر قرار می دهند و موقتا با این کار انحراف گردن را کمتر می کنند.
راه دیگر کاستن علائم در برخی بیماران، تکیه دادن پشت سر به صندلی یا گذاشتن دست بالای سر است.
در اکثر بیماران عضلات گردن، بزرگ (هیپرتروفیک) می شوند. 60 تا 80 درصد بیماران درد گردن دارند. 30 تا 40 درصد بیماران، لرزش دیستونیک سر یا لرزش دست یا هر دو را دارند. 20 درصد بیماران پرش پلک چشم (یا بلفارواسپاسم) یا دیستونی در عضلات دیگر غیر از گردن نیز دارند.
10 درصد بیماران ممکن است مدتی خودبخود خوب شوند، ولی تقریبا همواره دوباره علائم شروع می شوند. گاهی این بهبودی خودبخودی ممکن است 2 تا 3 سال بطول انجامد، ولی نهایتا دوباره بیماری عود خواهد کرد.
علت دیستونی گردن
در اکثر موارد علت نامعلوم است. در 10 تا 15 درصد موارد ممکن است فرد دیگری در خانواده مبتلا شود.
ممکن است علت بیماری ژنتیکی باشد، ولی با نفوذ ژنی پایین؛ یعنی ژن مشابه در سایر اعضای خانواده وجود داشته باشد، ولی آنها مبتلا نشوند و یا در سنین دیگر یا در جاهای دیگر بدن دچار دیستونی شوند.
در 5 تا 10 درصد موارد سابقه ضربه به ناحیه گردن، 3 تا 6 ماه قبل از شروع علائم وجود داشته است.
ممکن است استفاده بیش از حد از عضلات گردن یا ضربه در کنار زمینه ژنتیکی باعث شروع علائم شود.
ضربه مغزی نیز می تواند از علل بیماری باشد.
درمان دیستونی گردن
فعلا بهترین روش درمان دیستونی گردن، تزریق دیسپورت یا بوتاکس در عضلات گردن است. این کار بدون نیاز به بیحسی موضعی قابل انجام است.
دیسپورت یا بوتاکس با تزریق داخل عضلانی باعث تضعیف همان عضله می شود. اثر آن معمولا طی 4 تا 5 روز شروع و در عرض دو هفته به اوج می رسد و تا 4-3 ماه اثر مطلوب دارو باقی می ماند. 60 تا 70 درصد بیماران از تزریق، رضایت نسبی یا کامل دارند.
عده ای از بیمارانی که در ابتدا به تزریق پاسخ می دهند، پس از چند بار تزریق به علت تولید آنتی بادی هایی در بدن بر علیه دارو، به تزریقات بعدی پاسخ نمی دهند. برای کاهش احتمال تولید این آنتی بادی ها، فاصله تزریق ها نباید کمتر از سه ماه باشد.
از عوارض احتمالی تزریق در عضلات جلوی گردن، بروز اختلال بلع به صورت موقت (چند روز یا چند هفته) است که در درصد کمی از بیماران رخ می دهد.
از عوارض تزریق در عضلات پشت گردن، شل شدن و افتادن سر است که این عارضه نیز موقتی است.
درمان با داروهای خوراکی نظیر کلونازپام (Clonazepam)، بکلوفن (Baclofen)، آنتی کلینرژیک ها نظیر بیپریدین (Biperidin)، تری هگزی فنیدیل (تریفن یا آرتان)، و گاباپنتین (Gabapentin) و داروهای دیگر گاهی می تواند موثر باشد. داروها باید با تجویز پزشک مصرف شوند.
از روش های دیگر درمان دیستونی گردن، تحریک عمقی مغز است که در برخی از بیماران می تواند موثر باشد.
منبع:tebyan.net
