کودکان برای رشد فکری و پیشرفت خود نیاز به خلاق شدن دارند
ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم برای شما نکات مهم
پیرامون چه کارهایی را انجام دهیم تا بر روی رشد خلاقیت در کودک تاثیر
گذار باشد مطالبی را به اشتراک گذاریم.
مطالعات روانشناسان درباره خلاقیت نشان داده است که خلاقیت نیز همانند سایر جنبههای انسان از الگویی پیروی میکند.
به نظر آنها خلاقیت در اوایل زندگی و ابتدا در بازی کودک ظاهر میشود و به تدریج در جنبههای دیگر
زندگی از قبیل کار ، مدرسه ، فعالیتهای تفریحی و مشاغل تجلی میکند.
ابتکارات یا تولیدات خلاق در طول سالهای ۳۰ و ۴۰ به اوج میرسد.
بعد از آن حالت فلات پیدا میکند، به تدریج کاهش مییابد.
وسایل بازی کودک اریکسون ، میانسالی را سن بحرانی نامیده است که در آن تولید یعنی تمایل به خلق یا
به وجود آوردن یا رکود حکمفرما خواهد شد.
به عقیده روانشناسان عوامل محیطی از قبیل فقر بهداشتی ، اوضاع و احوال خانوادگی ، فشارهای مالی و نبودن وقت
آزاد در به اوج رسیدن خلاقیت مؤثرند و شواهد دال بر کاهش آن به سبب محدودیتهای موروثی وجود ندارد.
عوامل تسریعکننده در رشد خلاقیت *وقت: کودکان برای خلاق شدن وقت زیادی لازم دارند تا با افکار و مفاهیم درگیر
شوند و با آنها بازی کنند و آنها را به اشکال نو و ابتکاری در آورند.
بازی کودک *ترغیب و تشویق: کودکان برای خلاقیت و خلاق بار آمدن به تشویق و ترغیب نیاز دارند و انتقاد
مانع خلاقیت ایشان میشود.
*مواد: بدیهی است وجود مواد گوناگون مثلا کاغذ ، خمیر و…
برای تحریک خلاقیت در کودکان ضرورت دارد.
*محیط محرک: محیط خانه و مدرسه باید با تشویق و راهنمایی کودکان در کاربرد مواد و اشیا ، خلاقیت ایشان
را بر انگیزد.
*روابط غیر انحصاری والدین کودک: والدینی که نه حامی افراطی و نه انحصارگر افراطی فرزند خود هستند، طبعا او را
به استقلال و اتکا به خویش تشویق خواهند کرد و این دو تاثیر بیشتری در خلاقیت دارند.
*روشهای پرورش کودک:روش آزاد منشانه و آسانگیر در پرورش کودکان درخانه و مدرسه خلاقیت را تسریع میکند، در صورتی که
سختگیری از آن جلو گیری میکند.
*فرصت کسب معلومات : خلاقیت در خلا انجام نمیگیرد،بلکه مستلزم کسب معلومات است که زیر بنای خلاقیت بشمار میرود.
جلوههای خلاقیت در کودکان: کودکان فرایند خلاقیت خود را درسنین مختلف به شکلهای گوناگون آشکار میکنند که به جلوههای خلاقیت
معروفند.
این جلوهها عمدتاعبارتند از : جاندار پنداری علاقه به نسبت دادن هشیاری به اشیا و موجودات غیر جاندار.
این جلوه را غالبا در کودکان خردسال که هنوز نمیتوانند جاندار را از غیر جاندار تمیز دهند، میبینیم، آنها از
نسبت دادن صفات زندگان به موجودات غیر زنده لذت میبرند و معمولا صفاتی را به آنها نسبت میکند که والدینشان
به خود ایشان نسبت میدهند.
بازی سازنده کودکان زمانی که به سن مدرسه میرسند و میتوانند خیالبافی و واقعیت را از هم تشخیص دهند، توجه
خود را از بازی نمایش یه بازی سازنده معطوف میکنند.
دوستان خیالی دوست خیالی از شخص ، حیوان یا چیزی که کودک در عالم خیالش میآفریند تا نقش دوست را
با او ایفا کند، زیرا بیشتر بازیها برای لذت بخش بودن به همبازی نیاز دارند و کودکانی که همبازی ندارند
غالبا یک همبازی خیالی برای خودشان خلق میکنند.
کودکی که تجارب اجتماعی تلخ و ناخوشایند دارد، ممکن است همبازی خیالی را بر همبازی واقعی ترجیح دهد.
رویای بیداری رویای بیداری مانند بازیها ، فعالیتی است که شخص از پرداختن به آن لذت میبرد.
شکلی از بازی ذهنی است که معمولا خیال پردازی خوانده میشود تا جلوههای کنترل شده تخیل مشخص شود.
دروغهای مصلحت آمیز کودک یکی از جلوههای بسیار شایع میان کودک خردسال ، گفتن دروغهای مصلحتی است که با دروغهایی
که بزرگسالان فکر میکنند تفاوت دارد.
این گونه دروغ را کودک بر خلاف تصور بزرگسالان عملا درست میپندارند.
شوخی سازی شوخی دو جنبه دارد: توانایی ادراک شوخی و دیگری توانایی تولید آن و جنبه پذیرش اجتماعی را هم
باید به آن افزود، زیرا جالب یا غیرجالب بودن شوخی را اطرافیان تعیین میکنند.
تولید شوخی مستلزم شناخت موقعیت است، همچنین با میزان علاقه شخص به پذیرش اجتماعی بستگی دارد.
به این معنا که کودکان ناراضی از میزان آن طبعا به تولید شوخی انگیزش بیشتری خواهند داشت تا به هدف
خود برسد.
شوخیها انواع ساده و پیچیده دارند که خلاقیت عمدتا در شوخیهای پیچیده به چشم میخورد.
داستانگویی یکی دیگر از جلوههای خلاقیت ، داستانگویی است.
کودکان خلاق در انتخاب و بیان داستان مو فقیت بیشتری دارند و بهتر و بیشتر میتوانند توجه شنوندگان خود را
جلب کنند.
مفهوم خود آرمانی مفهوم خود آرمانی آرزوی کودکان به این است که آن باشند یا آن چیز را عرضه کنند
که خود دوست دارند به آن برسند.
به عبارت دیگر منظور از خود آرمانی ، علاقه شخص به این است که دیگران او را آنچنان که خودش
میخواهد دریابند.
اعم از خود پنداری بدنی و خود پنداری روانشناختی منبع:
قبل از این وارد بحث راههای افزایش خلاقیت کودکان بشویم، باید اول خلاقیت را در خودتان ایجاد کنید تا بتوانید خلاقیت را در دیگران به وجود بیاورید. درست مثل یک مدرس. معلم زمانی میتواند آموزش بدهد که خودش آن مبحث را به طور کامل فراگرفته باشد و هر سوال در آن زمینه را بتواند جواب بدهد. وقتی شما نمیدانید که چطور خودتان را خلاق کنید، میخواهید به فرزند عزیزتر از جانتان آموزش بدهید! اما اصلاً خودتان را ناراحت نکنید، چرا که ما مقاله دیگری نوشتهایم به نام افزایش خلاقیت که با استفاده از راهکارهایی که در ان گفته شده است، میتوانید به استادی در این زمینه تبدیل شوید.
۱٫ نقاشی:
نقاشی در کودکان یکی از مهمترین سرگرمی های دوران کودکی است. نقاشی کودکان چیزی بی محتوا یا بدون ارزش نیست. بلکه فعالیتی است که دارای ارزش محتوایی بسیار بوده و از جنبه های مختلف هنری، بالینی و آموزشی قابل توجه و بررسی است.
سؤال مهمی که در این بین مطرح میشود این است که چه کنیم تا نقاشی کردن، سبب رشد خلاقیت و استعداد کودکان گردد و آن را محدود نسازد؟ به همان میزان که نقاشی میتواند سبب رشد خلاقیت و استعداد هنری کودک گردد، به همان میزان میتواند محدود کننده و از بین برنده خلاقیت و استعداد کودکان گردد.
یکی از روش های معمول در آموزش نقاشی به کودکان، روش تکمیلی است. این روش یکی از روش های کاملاً محدود و بسته میباشد که اگر به طور مداوم از آن استفاده شود منجر به افت خلاقیت کودکان میگردد.
روش تکمیلی معمولاً در کتاب های نقاشی و سرگرمی کودکان دیده میشود. کتاب هایی که معمولاً کپی کردن را به کودکان میآموزند. البته این کتاب ها گاهی برای ابتدای روند آموزش و آشنایی کودک با محرک های مختلف محیطی مناسب است. ولی استفاده زیاد و همیشگی، روح خلاقیت و استعداد هنری کودک را از بین میبرد.
بهترین روش همان آزاد گذاشتن قوای تخیل کودک است. هر آن چیزی که قدرت ذهن را محدود کند، خلاقیت را نیز محدود میکند.
لازم است به خاطر داشته باشید، هرگز در نقاشی کودکان دست نبرید و آن ها را اصلاح نکنید. کودکان را به تقلید و کپی کردن تصاویر وادار نکنید. از نقاشی کودکان ایراد نگیرید و هرگز کودک را به دلیل نقاشی هایش تحقیر یا سرزنش نکنید. برای کارهای هنری کودک و نقاشی های او ارزش قائل شوید و بخش از دیوار اتاقش را به این امر اختصاص دهید.
۲٫ موسیقی :یکی دیگر از مهمترین کارهای افزایش خلاقیت کودکان استفاده از وسایل موسیقی است.
موسیقی هایی که از روی برنامه و اصول ساخته شده باشند موجب بروز خلاقیتها در دیگر هنرها میشوند.
موسیقی عاملی است که میتواند انسان را به شادی، غم و ترس سوق دهد، پس میان هنر، احساسات درونی و خلاقیت انسانها ارتباطی نزدیک وجود دارد و از این دریچه میتوان برای پرورش شخصیت اخلاقی و اجتماعی کودک یاری جست و با ایجاد اعتماد به نفس شخصیتی قدرتمند را به وی ارائه دهد.
هنگامی که کودک با سازهای اسباب بازی خود صدا تولید میکند، آواز میخواند و شاد است، در واقع در حال بروز استعدادهای ذاتی خود است. شما با تحسین و تشویق او میتوانید این ابتکارات را در ذهن او پرورش دهید.
ما میتوانیم از وسایلی که در منزل داریم مثل کاسه های فلزی و قاشق های فلزی آن ها را در اختیارش قرار دهیم و با تولید صدا احساس خوبی داشته باشد. و یا اسباب بازی های که تولید صدا میکند برایش تهیه کنیم تا استعداد موسیقیایی فرزند مان را خلق کنیم.
بیتوته