ولی کالجی در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا با اشاره به سفر «محمد جواد ظریف» به حوزه قفقاز گفت: سفر وزیر امور خارجه بعد از سفر «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه که در میانه جنگ قرهباغ انجام شده بود دومین سفر دیپلماتیک مهم ایران به منطقه قفقاز است که گرجستان هم به این سفر اضافه شده است.
پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری گفت: این سفر در راستای اجرای مدل ۳+۳ یعنی ایران، روسیه، ترکیه و ارمنستان، آذربایجان و گرجستان انجام شده است.
وی اضافه کرد: از ابتدای دهه ۹۰ الگوی سیاست خارجی ایران نسبت به منطقه قفقاز این بود که بدون حضور قدرتهای فرامنطقهای، مسائل منطقه از سوی کشورهای همسایه حل و فصل شود و امروز این الگوی مهم در سیاست خارجی ایران در منطقه قفقاز پیگیری میشود.
این کارشناس مسایل قفقاز با استقبال از سفر ظریف به گرجستان در این سفر خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که حل مسائل جمهوری آذربایجان و ارمنستان بدون حضور گرجستان مطلوب نیست.
قدرت مانور ایران در قفقاز از ترکیه و روسیه کمتر نیست
کالجی یادآورشد: ایران تنها کشوری است که با هر سه کشور ارمنستان، آذربایجان و گرجستان رابطه دارد. روابط ارمنستان و ترکیه از سال۱۹۹۳ و روابط روسیه و گرجستان هم از سال۲۰۰۸قطع است. در حالی که ایران با هر سه جمهوری روابط فعال دیپلماتیک دارد و قطعا قدرت مانور بیشتری نسبت به ترکیه و روسیه در این منطقه دارد و میتواند در معادلات منطقه تاثیر گذاری بیشتری داشته باشد.
وی با اشاره به شرایط منطقه بعد از جنگ قره باغ گفت: بعد از این جنگ ۱۳۸ کیلومتر به مرز مشترک با جمهوری آذربایجان اضافه شده و خطوط مرزی در این ناحیه تثبیت شد. علاوه بر این مسایل امنیتی پاسگاههای مرزی و سد خداآفرین حل شد زیرا قبلا در اختیار منطقه قره باغ بود که رسمیت نداشت و الان در حوزه اختیار جمهوری آذربایجان است.
باز بودن مرز ارمنستان برای ایران مهم است/ باید از ظرفیتهای ریلی منطقه بهره برداری کنیم
این کارشناس حوزه قفقاز با اشاره به روابط خوب ایران و ارمنستان و سفر اخیر وزیر اقتصاد این کشور به ایران گفت: بازبودن مرز مشترک ۴۲ کیلومتری ایران با ارمنستان برای ما مهم است. وضعیت کریدور نخجوان با آذربایجان که از نزدیکی مرز ایران عبور میکند و باز بودن مسیر ایران و ارمنستان و عدم تهدید در خط ترانزیتی کریدور ما با ارمنستان نقطه مشترک همکاریهای تهران و تفلیس است که باید دربارهآن رایزنی و تبادل نظر شود.
وی افزود: احیای راه آهن شوروی که از نخجوان و کنار مرز ایران و آذربایجان به روسیه میرود، ظرفیت مهمی برای ایران است و باید با ظرفیتسنجی از این خط ریلی و اتصال آن به خط ریلی رشت و آستارا از این ظرفیت استفاده کنیم.
باکو به دنبال توازنبخشی به سیاست خارجی خود است
کالجی با اشاره به ظرفیتهای تجاری زیرساختی، سدسازی، نیروگاه برق برای ایران در منطقه قفقاز گفت: جمهوری آذربایجان هم مایل نیست همه ظرفیت خود را در اختیار ترکیه قرار دهد و به دنبال تنوع بخشی و توازن بخشی به سیاست خارجی خود بوده و علاقمند به همکاری با تهران است.
وی با اشاره به حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان در جنگ قره باغ گفت: اینگونه نیست که ترکیه در قفقاز فعال مایشاء باشد و جایی برای حضور ایران نباشد این برداشت واقع بینانه نیست. در واقع از ایران استقبال میکنند و ما هم باید تحرک جدیتر داشته باشیم.
کالجی، سفر محمد جواد ظریف به حوزه قفقاز را مهم ارزیابی کرد و اظهار داشت: بعد از ۳۰ سال از دوران ریاست جمهوری مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی برای اولین بار یک تور دیپلماتیک منطقهای برگزار کردیم و همزمان وزیر امور خارجه کشورمان به سه کشور حوزه قفقازسفر کرده است.
وی با بیان اینکه سیاست قفقازی این سفر برای جمهوری اسلامی مهم است، خاطرنشان کرد: تاکنون چنین سفری در سطح وزیر خارجه و هیچ مقام رسمی ایرانی به حوزه قفقاز نداشتیم، اگر یک دیپلمات ایرانی به ارمنستان میرفت باید سفر به جمهوری آذربایجان با تاخیر یکساله انجام میشد اما آقای ظریف همزمان به ایروان و باکو رفت.
ایران باید در مرکز نظارت بر جنگ قرهباغ نماینده داشته باشد
این کارشناس حوزه قفقاز تاکید کرد: ایران باید در توافقات صلح قره باغ نمایندهای در مرکز نظارت بر جنگ قره باغ داشته باشد و ابهامات در رابطه با کریدور مرزی در این حوزه باید برطرف شود. ایران با توجه به تجاربی که دارد میتواند نقش مهمی در مینروبی مناطق جنگی قره باغ را داشته باشد و از این فرصت که به نفع منطقه است، استفاده کند.
کالجی با بیان اینکه در دوران پساترامپ فرصتهای ایران در منطقه قفقاز تقویت شده است، عنوان کرد: سفر ظریف که بعد از تغییر دولت آمریکا صورت گرفته از این نظر مهم است که سه کشور حوزه قفقاز بخصوص بعد از سفر«جان بولتون» تحت فشار شدید آمریکا در پی کاهش روابط با ایران بودند.
فشار آمریکا از روی کشورهای قفقاز بویژه گرجستان کاهش یافته است
این کارشناس حوزه قفقاز افزود: فشار آمریکا برای کاهش همکاری این کشورها با ایران بر گرجستان بیشتر بود، زیرا گرجستان نسبت به آذربایجان و ارمنستان سطح همکاری بیشتری در سیستم بانکی و مبادلات تجاری با مجموعه اروپا و غرب دارد.
وی عنوان کرد: بعد از رفتن ترامپ از قدرت، این کشورها از زیر فشار سنگین خارج شدند و این فرصتی برای تقویت روابط ما با کشورهای قفقاز است و باید از این فرصت استفاده کنیم و این سفر هم در زمان خوبی انجام شده است.
به گزارش ایرنا، وزیر خارجه ایران که یکشنبه شب در راس هیاتی عالی رتبه و در قالب سفر منطقه ای وارد باکو شد، و روز دوشنبه با «الها م علی اف» رییس جمهوری آذربایجان، «جیحون بایرام اف» همتای آذربایجانی و «شاهین مصطفی اف» معاون نخست وزیر این کشور دیدار و گفت وگو کرد.
رسانههای جمهوری آذربایجان در بازتاب این سفر، محورهای عمده مورد مذاکره وزیر خارجه ایران با مقامات آذربایجانی از جمله همکاری های دوجانبه و منطقه ای دو کشور و نیز آمادگی ایران برای کمک به جمهوری آذربایجان در بازسازی سرزمین های آزاد شده این کشور در قره باغ را برجسته کردند.ظریف در ادامه سفر خود امروز وارد مسکو شد و با مقامات این کشور دیدار و رایزنی کرد. وی قرار است در ادامه تور دیپلماتیک خود به ارمنستان،گرجستان و احتمالا ترکیه سفر کند.