مراسم عقد و عروسي ايراني نهايتا برمي گردد به ايران باستان و آئين زرتشت که معمولا بعد از مراسم شيريني خوران و آشنائي دو خانواده صورت مي گيرد. هزينه مراسم عقد وعروسي به عهده خانواده داماد است و در عوض عروس جهاز به خانه داماد مي آورد.
لباسهاي عروس و داماد از ديرباز هر دو به رنگ سفيد بوده و در اين مراسم گل به گردن داشته اند. اين رسم آئيني زرتشتي است و هنوز در هند و پاکستان مرسوم است که رنگ سفيد سمبل خلوص و پاکي و بيگناهي است.
عقد بايد به روي زمين چيده شود و عروس و داماد در پائين سفره مي نشينند . عقد درخانه پدر عروس برگزار مي شود . عروس زماني وارد مجلس مي شود که تمامي مهمانها آمده باشند و داماد بايد در طرف راست عروس بنشيند که اين نيز بازمي گردد به آئيني زرتشتي. براي سفره عقد معمولا از يک تکه ترمه قديمي که نسل اندر نسل به خانواده عروس رسيده استفاده مي شود. معمولا ترمه در وسط يک پارچه سفيد قرار مي گيرد که وسايل عقدبر روي آن چيده مي شود.
عقد معمولا عبارتند از
- آئينه بخت و دو شمعدان (که سمبل روشنائي هستند و طبق سنن زرتشتي داماد بايد ورود
عروس را از آن آئينه ببيند)
- سيني عاطل و باطل که تشکيل شده است از هفت دانه و ادويه. خشخاش - برنج - سبزي
خوردن - نمک (براي دور کردن چشم شيطان) - رازيانه - چاي- کندر (براي دور کردن چشم
شيطان)
- نان سنگک که معمولا با خط خوش بر روي آن مي نويسند "مبارک باد" که همراه با سبزي
و پنير است. (عروس و داماد بايد از آن بخورند تا شادي به خانه آنها بيايد)
- يک ظرف انار يا سيب
- تخم مرغ - بادام - فندق
- گلاب
- شاخه نبات (براي شروع زندگي شيرين)
- منقل آتش (براي دور نگهداشتن چشم بد از عروس)
- سکه طلا
- اسپند
- دستمالي سفيد بالاي سر عروس (دستمالي که معمولا بر روي سر عروس و داماد گرفته مي شود و با سوزن و نخ هفت رنگ به نشانه بستن دهان خانواده شوهر دوخته مي شود)
- دو عد کله قند
- يک ظرف عسل (به مناسبت شروع زندگي شيرين)
- نقل - باقلوا - توت شکري - نا ن برنجي - نان نخودچي - نان بادامي - سوهان عسلي
- قرآن ( که ابتدا از اوستا بجاي آن استفاده مي شده)
- جانماز
خطبه عقد در حضور بزرگان خانواده خوانده مي شود و بعد از آن حلقه ها رد و بدل مي شود و عسل خورده مي شود . بعد از آن مهمانان نزديک خانواده به عروس و داماد جواهرات و سکه هاي طلا هديه مي دهند.
بعد از آن وارد بخش عروسي مي شويم ميهانان بيشتري اضافه مي شوند و معمولا مراسم رقص در اين زمان برگزار مي شود . بعد از ان عروس و داماد براي صرف شام مي روند وميهمانان به آنها اضافه مي شوند. بعد از صرف شام کيک بريده مي شود و عروس و دامادبعد از اتمام مراسم به خانه خودشان مي روند.
در حال حاضر برخي عناصر، رسوم و آداب غربي و همچنين پاره اي از سنن قديمي ايراني به اين مراسم اضافه شده است از قبيل حنا بندان، پاتختي، که مجددا در بين خانواده هاي
ايراني خيلي طرفدار پيدا کرده است.
مو و صورت عروس و خانواده ي او، رفتن به ماه عسل، ورود عروس با ماشين تزئين شده باگل، تزئين اتاق عقد همه رسومي است که از آداب غربي به عروسي هاي کنوني وارد شده است. و تکنولوژي جديد که امکان گرفتن فيلم و ويدئو و دي وي دي را از مراسم مي دهد ويکي از بخش هاي مهم عروسي در حال حاضر مي باشد. و نهايتا بعضي از رسوم که ريشه آنهامعلوم نيست از کجاست مثل خاموش کردن شمع در شب عروسي با کفش عروس يا گلبرگ که اين نمي تواند رسمي زرتشتي باشد چون بي احترامي به آتش است.
يا نمونه اي ديگر رقصي است که جديدا در هنگام بريدن کيک عروسي معمولا توسط خواهرعروس يا يکي از نزديکان وي با چاقو نزيک به محل ايستادن عروس و داماد انجام مي شود.
و اين رقص آنقدر ادامه پيدا مي کند تا بالاخره چاقو به دست عروس و داماد مي رسد وکيک عروسي بريده مي شود. و همچنين تزئينات اتاق عقد و سفره عقد که تمامي بوسيله سليقه اي شخصي و خانگي معمولا به مراسم اضافه مي شود و در بعضي از موارد ازدکوراتور استفاده مي شود و يا بصورت آماده خريداري مي شود.
