خطوط کشش پوستی یا استریا نوعی اسکارهای پوستی با رنگ سفید نقره ای هستند که به مرور زمان کمتر می شوند ولی به طور کامل ناپدید نمی شوند.
خطوط کششی پوستی، اغلب در درم که لایه میانی پوست و مسوول حفظ شکل پوست است و در هر جایی از بدن قابل مشاهده اند ولی معمولا در مکان هایی که چربی زیادی ذخیره می شوند، تمایل بیشتری به شکل گیری دارند. این مکان ها معمولا شامل شکم، سینه و بخش فوقانی بازو، زیر بازوها، ران ها، لگن، و باسن هستند. این خط ها بر فعالیت بدنی اثری ندارند و مشکلی برای سلامت به شمار نمی روند و رشد سریع پوست (به عنوان مثال در بارداری) یا افزایش وزن و مصرف کرم های استرویید از علل به وجود آمدن آنهاست. این مشکل اغلب هنگام بارداری و چاقی و افزایش رشد سریع ماهیچه ها در بدنسازی دیده می شود و بین ۹۰ ۷۵ درصد خانم ها درجاتی از خطوط کششش پوستی را دارند. سطوح بالای هورمونی طی بارداری اغلب باعث ایجاد خطوط کششی پوستی طی ماه های ۶ و ۷ بارداری می شود. این خطوط ابتدا به رنگ قرمز یا ارغوانی هستند اما به مرور زمان کمرنگ تر می شوند.
هورمون های گلوکورتیکویید باعث گسترش خطوط کششی پوستی می شوند و این کار را با اثر بر اپیدرم و جلوگیری از فعالیت فیبروبلاست ها در ایجاد کلاژن و فیبرهای الاستین که برای حفظ توأم پوست در رشد سریع آن لازم است، انجام می دهد. این کاهش مواد حفظ کننده، وقتی پوست کشیده می شود، باعث گسستگی اپیدرم و درم می شود.
در مطالعه ای نشان داده شده که مصرف روغن یا کرم می تواند باعث جلوگیری از خطوط کششی پوستی شود. مصرف روزانه عصاره Gotu kola، (مغز قهوه سودانی) ویتامین E و کلاژن هیدرولاز می تواند به طور مشخصی تمایل به ایجاد استریا در بارداری را کم کند.
درمان های متعددی برای بهبود استریا وجود دارد از جمله لیزر، درم ابریژن و رتینوییدها که استفاده روزانه برای یک ماه باعث کاهش عمق و طول و سطوح ناصاف استریا می شود.
رادیوفرکوئنسی در ترکیب با لیزری خاص باعث بهبود استریا در حد ۲/۸۹ درصد می شود. در صورتی که استریاها به صورت مکرر رخ دهند و در محدوده زیر ناف باشند، می توان با عمل جراحی آنها را از بین برد.
از روش های جدید می توان به لیزر فراکشنال اشاره کرد که باعث ایجاد زخم های میکروسکوپیک می شود بدن با ایجاد کلاژن و اپی تلیوم جدید آن را درمان می کند. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۰۷، میزان بهبود با این روش را ۷۵ درصد تخمین زده است.
دکتر محمدعلی نیلفروش زاده/متخصص پوست و مو