آشنايي با جودو و قوانین و تکنیکهای هنر رزمی جودو

منشا جودو از هنر رزمی جوجیتسو است

آشنایی با ورزش رزمی جودو

تاریخچه رشته رزمی جودو

ورزش «جودو» یکی از ورزشهای قدیمی در کشور ژاپن و بنیانگذار آن استاد "جیگارو کانو" است. واژه "جودو" از ترکیب دو کلمه "جو" به معنای ملایمت، و واژه "دو" به معنی اصل و یا روش است. لغت"جو" از ورزش «جوجیتسو» مشتق شده که توسط سامورائی ها مورد استفاده قرار می گرفت . پس جودو را تحت عنوان "روش ملایمت" ترجمه کرده اند.

منشا جودو از هنر رزمی جوجیتسو است و در سال ۱۹۳۲ توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو پایه گذاری شد. وی که ۲۲ سال سن داشت تصمیم گرفت سبک جدیدی بسازد که بتواند در سازندگی نسل جوان جامعه نقش به سزایی داشته باشد.

پس در بین فهرست حرکات و تکنیک های جوجیوتسو آنهایی را که به نظرش می رسید برای جوانان موثر است جدا کرد و بقیه را که به نظر خطرناک می آمدند از فهرست کاری هنرجویان رزمی حذف کرد و با گذشت زمان جودو به صورت سبکی مستقل درآمد و روز به روز به موفقیتش افزوده شد.

سبک های جودو

 جودو در سال ۱۹۳۲ توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو پایه گذاری شد

• جودوی المپیکی: معروف ترین سبک کودوکان جودو می باشد که امروزه در ایران و تمام دنیا بطور گسترده آموزش داده می شود.

• جودوی آمریکایی: ترکیبی از جودو، کشتی، بوکس، جوجیتسو و ساواته است.

• جوجیتسوی برزیلی: میتسویو مائدا در سال 1914 جودو را به برزیل برد. او ورزش جودو را به کارلوس گراسی و دیگران آموزش داد. گراسی باتوجه به اینکه در آن زمان جودو با نام "جوجیتسوی کانو" هم شناخته می شد، آن را جوجیتسوی برزیلی نامید. جوجیتسوی برزیلی بعدها راهی متفاوت از جودو را دنبال کرده و امروزه کاملا از آن متمایز است ولی میتوان آن را یکی از سبک های جودو دانست.

•  جودو-دو: در استرالیا، آقای ژولیوس فلک و چند تن دیگر سیستمی بر اساس تکنیک های پرتاب ابداع کردند که آن را جودودو نامیدند. آنها هدفشان را از ابداع این سبک، توسعه جودو اعلام کرده اند.

• کاوایشی ریو جوجیتسو: میکونوسوکه کاوایشی سبک کاوایشی ریو جوجیتسو را با استفاده از برخی تکنیک های جودو مسابقات مدرن جودو ممنوع می باشند، ابداع کرد. این سبک از جودو هم اکنون در فرانسه آموزش داده می شود.

• کوسن جودو: این سبک از جودو هم که در قرن 20 محبوبیت پیدا کرد، همانند جوجیتسوی برزیلی خیلی بیشتر از جودوی المپیکی، شبیه به ورزشی است که کانو ابداع کرد.

• جودوی روسی: نکته ای جالب که در مورد این سبک از جودو میتواند گفت این است که بعضی از تکنیک های این سبک، توسط فدراسیون جهانی جودو قبول شده و وارد جودوی المپیکی شده اند. این سبک در مسابقات آزاد MMA مبارزینی نظیر ایگور زینوفیف، فدور امیلیاننکو و کارو پاریسیان را دارا می باشد.

• سامبو: واسیلی اوشپکف، اولین شاگرد اروپایی کانو بود که موفق به اخد کمربند مشکی شد. او با تکنیک های رزمی دیگری که با جودو ترکیب کرد، سامبو را ابداع نمود. اوشپکف در سال 1937 بخاطر رد دستور شاگردی نکردن زیر نظر کانو، توسط مامورین سیاسی کشته شد.

آشنايي با قوانين و مقررات جودو

جودو اولین رشته رزمی شرقی است که در المپیک ۱۹۶۴ توکیو وارد المپیک شد

قانون اول جودو (ماده 1) :

محوطه مسابقه جودو مجموع محوطه مياني مسابقه و منطقه ايمني حداقل بابعاد 14×14 و حداكثر 16×16 متر از جنس تاتامي و يا جنسي قابل قبول و شبيه به آن پوشيده شده است. محوطه مسابقه جودو به دو منطقه تقسيم مي شود.

1- محوطه مياني مسابقه جودو بابعاد حد اقل 8×8 و حداكثر 10×10 متر مي باشد.

2- منطقه خارج از محوطه مياني مسابقه جودو را محوطه ايمني مي گويند كه عرض آن سه متر است. ‌2 تكه نوار چسب يكي برنگ آبي و ديگري برنگ سفيد بابعاد تقريبي(10×50 ) CM در فاصله 4 متر از يكديگر در مركز محوطه مسابقه نصب خواهد شد تا مكان استقرار دو جودوكار در آغاز و پايان هر مسابقه را مشخص نمايدكه نوار چسب آبي سمت راست داور وسط و نوار چسب سفيد در سمت چپ وي قرار خواهدگرفت.

محوطه مسابقه جودو بايد به يك كف پوش و يا سكوي ارتجائي تثبيت شود. زماني كه از چند محوطه مسابقه همجوار استفاده مي شود داشتن حداقل يك محوطه ايمني مشترك بين 3 الي 4 متر الزاميست. يك منطقه آزاد حداقل به اندازه 50CM پيرامون كل محوطه مسابقه جودو منظور مي گردد. در بازي هاي المپيك، قهرماني جهان، قاره اي وI J F محوطه مياني مسابقه عموماً 8*8 متر ميباشد.

تاتامي ( تشك ): بطور معمول بابعاد 1×2 متر ساخته شده از جنس كاه فشرده و اغلب از فوم فشرده مي باشد تا بتواند در زير پا محكم بوده و در جريان شوك وارده بر اثر( اوكمي ) به خوبي ضربه را تحمل نمايد، جنس روكش تاتامي جودو نبايد لغزنده و يا خيلي زبر باشد. سطوح تشك ها بايد براي مسابقه جودو چسبيده به هم و بدون فاصله از يكديگر بطريقي در محل نصب شوند كه به هيچ وجه جابجا نشوند.

پلات فرم(سكو): نصب سكو برای مسابقات جودو اختياري بوده و بايد از چوب محكم ساخته شده و داراي قابليت ارتجاعي باشد ابعاد آن حداقل 18 * 18 و ارتفاع آن بيشتر از1 متر نرسد (عموماً 50 سانتيمتر يا كمتر) در زمان استفاده از سكو منطقه ايمني با عرض حداقل 4 متر مورد استفاده قرار گيرد.

قانون دوم جودو (ماده 2):

به تکنیکهای گلاویزی در جودو، نه وازا یا کاتامه وازا می گویند

وسايل برگزاري مسابقات جودو:

1- صندلي: دو عدد صندلي سبك وزن در محوطه ايمني پشت منطقه خطر در دو زاويه مورب مقابل يكديگر براي نشستن دو داور كنار بنحوي قرار داده شوند كه در ديد هيئت داوران مسابقه جودو و متصديان تابلوي امتيازات ممانعتي ايجاد ننمايد.

2- پرچم هاي داوران مسابقه جودو : يك عدد پرچم آبي و يكعدد پرچم سفيد مي بايستي در داخل جلدي كه به هر صندلي الصاق شده قرار داده شود همچنين يك عدد پرچم آبي و يك عدد پرچم سفيد خارج از محوطه مسابقه و قابل دسترس براي داور وسط ( زمان اعلام هانته ) مي بايد پيش بيني گردد.

3- تابلوي امتيازات مسابقات جودو : دو تابلوي امتياز جهت نشان دادن امتيازات بصورت افقي حداكثر به ارتفاع 90 سانتيمتـــر و بطول 2 متر براي هر مسابقه جودو در خارج از محوطه مسابقه به نحوي قرار خواهد گرفت كه به آساني توسط داور، مسئولين و حتي الامكان تماشاچيان مسابقات جودو ديده شود.

ساعتهاي اندازه گيري زمان و تابلوي امتيازات بايد قابل دسترس اشخاص مسئول تايم و تابلو باشد و دقت آن در ابتدا و همچنين بطور منظم در خلال مسابقات كنترل شود.

- بخشهاي مختلف تابلوي امتيازات مسابقات جودو:

الف - مكانهاي ثبت امتياز مسابقه جودو

ب - مكان ثبت جرائم

پ - مكان ثـبت آزمايشـهاي پزشـكي ت- مكان ثبت وزن

ت - مكان ثبت نام كشور شرکت کننده در مسابقه جودو

4-ساعتهاي اندازه گيري زمان: ساعت هاي اندازه گيري وقت بشرح ذيل مي باشد: 

ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ / ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ  جودو = ﻳﻜﻌﺪﺩ ﺍﻭﺳﺎﻱ ﻛﻮﻣﻲ ( ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ) = ﺩﻭ ﻋﺪﺩ ﺫﺧﻴﺮﻩ = ﻳﻜﻌﺪﺩ
لازم بذكر است ساعت و تابلوي امتياز دستي مي بايستي بطور همزمان با وسايل الكترونيكي مورد استفاده قرار گيرند.

5-پرچم هاي وقت نگهداران مسابقه جودو: يك پرچم زرد براي زمان مسابقه جودو و يك پرچم سبز براي زمان اوساي كومي.

6-علامت پايان وقت: وسيله اي قابل شنود مانند زنگ، سوت و ….. براي اعلام پايان وقت مسابقه جودو بايد در دسترس باشد.

7-بازيكن ها از هر دو رنگ آبي و يا سفيد در مسابقه جودو استفاده مي كنند. لازم بذكر است نفر اول كه نامش براي مبارزه در جودو خوانده مي شود از لباس آبي يكدست و نفر دوم از لباس سفيد يكدست استفاده مي نمايد. موقعيت نشستن افراد پشت تابلو، منشي و وقت نگهداران بايد حتي الامكان روبروي داور باشد.

8-فاصله تماشاچيان تا زمین جودو: عموماً تماشاچيان نبايد فاصله اي كمتر از 3 متر با محوطه مسابقه جودو داشته باشند.

قانون سوم جودو (ماده 3) :

لباس جودو کاران باید حتماً از جنس كتان و يا ماده مشابه باشد

لباس جودو ( جودوگي )؛ جودوكاران بايد در مسابقه از لباس جودو با رعايت شرايط مشروحه ذيل استفاده نمايند.

الف: لباس جودو حتماً از جنس كتان و يا ماده مشابه و در شرايط خوب بدون پارگي و پوسيدگي باشد، لباس جودو در عين استحكام نبايد خيلي كلفت، زبر و يا ليز باشد كه مانع در دست گرفتن حريف شود.

ب: رنگ آبي يكدست و رنگ سفيد يكدست

ج: علائم قابل قبول برروي لباس جودو :

1- علامت اختصاري كميـته ملي الـمپيك (پشت لباس جودو) به عرض 11 سانتيمتر

2- آرم ملي (سمت چپ سينه) حداكثر به اندازه 100 سانتيمتر مربع (10×10 سانتيمتر)

3- علامت تجاري توليد كننده لبه پايين جلو ژاكت سمت چپ، قسمت پائين شلوار سمت چپ و يك سركمربند حداكثر (20 سانتيمتر مربع ). همچنين به توليد كننده لباس جودو اجازه داده مي شود علامت تجاري خود را به جاي پايين جودوگي برروي يك آستين به ابعاد 5* 25 سانتيمتر زده شود.

4- علايم روي شانه لباس جودو: آرم روي شانه از يقه تا روي بازو در هر دو طرف شانه حد اكثر 5* 25 سانتيمتر.

5- آگهي روي آستين ها: در هر آستين به اندازه 10*10 سانتيمتر ( آگهي متفاوت اجازه داده مي شود) اين 100 سانتيمتر مربع بايد در تماس با قسمت پايين نوارهاي شانه نصب شود.

6- نوشتن مقام هاي كسب شده در مسابقات جودو. مقام های ( اول– دوم– سوم ) در بازيهاي المپيك يا قهرماني جهان به ابعاد6 * 10 سانتيمتر در انتهاي طرف جلوي سمت چپ لباس جودو مي تواند قرار بگيرد.

7- نام ورزشكار مي تواند روي كمربند جودو و پايين لبه ژاكت و بالاي شلوار (كنارچاك) حداكثر به اندازه 3×10 سانتيمتر نوشته شود. نام ورزشكار در بالاي علامت اختصاري كميته ملي المپيك پشت جودوگي به صورت چاپي يا دوخته شده حروف مي تواند 7 سانتي متر ارتفاع و طول اسم حداكثر 30 سانتيمتر باشد، اين مستطيل 7*30 سانتيمتر بايد 3 سانتيمتر زير يقه ژاكت و 4 سانتيمتر با آرم كميته ملي المپيك فاصله داشته باشد.

فنون جودو

به تکنیکهای پرتابی در جودو  ناگه وازا می گویند

فنون جودو در دو بخش فنون پرتابی و فنون کانست وازا و شیمه وازا قرار می‌گیرد:

ناگه‌وازا (فنون پرتابی جودو)

این فنون جودو که به فنون پرتابی شهرت دارد در سه بخش ته وازا (فنون دست)، کوشی وازا (فنون کمر) و آشی وازا (فنون پا) انجام می‌شود، مانند:

- اوچی ماتا

- اوچی گاری (فنون پا)

- کوچی گاری (فنون پا)

- اوسوتو گاری (فنون پا)

کاتامه‌وازا (کانسه، شیمه)

- کان ستسو وازا (کانسه): فنی در جودو است که به صورت برگرداندن و فشردن مفصل‌ها به سوی مخالف و بیش از دامنه حرکت طبیعی‌شان، اجرا می شود.

- شیمه‌وازا: انسداد شریان‌های خون‌رسان به مغز

- ناگه وازا(nage waza) تکنیکهای پرتابی در جودو

- تاچی وازا (tachi - waza): تکنیکهای ایستادن جودو

- ته وازا (te-waza): تکنیکهای دست جودو

- کوشی وازا (koshi-waza):تکنیکهای مفصل رانی یا کمر در جودو

- اشی وازا (ashi-waza):تکنیکهای پا یا ساق پا در جودو

- سوتمی وازا (sutemi-waza): تکنیکهای فداکارانه

- ماسوتمی وازا (ma-sutemi-waza): تکنیکهای خوابیده از پشت در جودو

- یوکو سوتمی وازا (yoko-sutemi-waza):تکینکهای خوابیده از پهلو

- نه وازا یا کاتامه وازا (ne-waza): تکنیکهای گلاویزی در جودو

- اوسای کومی وازا (osaekomi-waza):کنترل کردن و نگه داشتن حریف در مسابقه جودو

- شیمه وازا (shime-waza): خفه کردن

- کانستسو وازا (kansetsu-waza): قفل کردن و شکستن مفاصل

- آتمی وازا (atemi - waza): تکنیکهای ضربه زدن به نقاط حساس در مسابقه جودو

امتیازات در مسابقه جودو

فنون جودو در دو بخش فنون پرتابی و فنون کانست وازا و شیمه وازا قرار می‌گیرد

در این ورزش جودو چهار نوع امتیاز وجود دارد که به ترتیب زیر می‌باشد:

*یوکو: امتیاز متوسط معادل ۱ امتیاز در جودو را گویند.

*وازاری: امتیاز بزرگ در مسابقه جودو را گویند که معادل ۱۰ امتیاز است.

*ایپون: این امتیاز در مسابقه جودو، امتیاز کامل یا ضربه فنی محسوب شده که معادل ۱۰۰ امتیاز است و کسب این امتیاز باعث برد و پایان مسابقه جودو می‌شود.

کسب دو امتیاز وازاری در طول مسابقه نیز معادل امتیاز ایپون و پایان مسابقه‌ جودو است. در مسابقات جودو، پیش‌تر امتیازی به نام کوکا نیز وجود داشت که در سال 19۸۸ حذف شد.

اصطلاحات جودو

گردآوری: بخش ورزش بیتوته

منابع:

yjc.ir

judo.blogfa.com