به گزارش خبرگزاری صداوسیم، برنامه صبح بخیر ایران با حضور آقای محمدحسن خلعتبری معاون تنظیم بازار و توسعه کسب و کار ساترا به بررسی موضوع تولید محتوا و عملکرد ساترا در خصوص فعالیت پلتفرم های داخلی پرداخت.
مشروح گفتگو به شرح ذیل است:
توضیح مختصر و مفید درباره خود مجموعه ساترا و نقش این معاونت در ساترا بفرمایید؟
در کشورهای مختلف برای این که این صنعت رسانه و فضای مجازی را مدیریت کنند کارهای مختلفی می کنند . دنیای عجیبی است کلا حوزه هایی دارد که یک مجموعه شاید از پس آن بر نیاید وزارتخانه های مختلف و جاهای مختلف وجود دارد الان مدلی که در دنیا هست و یک مقداری هم تا حدودی در کشورهای مختلف جواب داده است مدل تنظیم گری است که می گویند دولت ها در ابعادی در حوزه هایی به تصدی گری می پردازند از جایی به بعد فضاهایشان تنظیم گری می شود بیشتر مقررات می گذارند و مقررات را اعمال می کنند و از این طریق سعی می کنند سیاستهای کلی که در فضای مجازی وجود دارد اعمال بکنند . و فضای مجازی از این طریق نگوییم کنترل بگوییم بشود مدیریت کرد یکسری چالش هایی که وجود دارد و مشکلاتی که خود مردم دارند در فضای مجازی این تیپی حل می کنند.
وقتی از تنظیم گری صحبت کردید معنی دقیق آن را به ما بگویید؟
اگر مثلا بخواهیم یک کم تاریخی صحبت کنیم در قرن 19 و 20 وقتی دولت های بزرگ و بزرگ و بزرگتر شدند یک مقداری این که بخواهند یک کاری را بکنند و این کار جا بیفتد در کشورها سخت شد ، از این طرف یک مقداری یک تغییر رویه هایی دادند گفتند ما دولت ها را کوچکتر می کنیم بخش عمومی همزمان بزرگ شد بخش خصوصی بزرگ شد می گویند ما برای این که بیاییم خوب مدیریت کنیم یک قواعدی وضع می کنیم و می آییم روی قواعدمان نظارت می کنیم . از طرفی بخش عمومی و بخش خصوصی هم به یک بلوغی می رسد این وسط ، دغدغه های حاکمیت را درک می کند و متناسب با آن عمل می کند به مرور زمان . و این ها با هم می چرخد در کنار همدیگر جور در می آید . حالا در کشور ما با توجه به شرایط بالاخره دو مدل می شود تصمیم گرفت یک مدل این بود که ما این فضای مجازی را کلا یک بخشهایی از آن را بدهیم دست دولت ها که متولی این باشند به صورت کامل بیاییم بگوییم الان دولت ایکس سر کار است یک دولت دیگری می آید و می رود و اینها و این فضا بیاید دست دولت ها و تقریبا بخواهم بگویم در 60-70 کشور دنیا این شکلی است مدیریت فضای مجازی کامل از چرخه زیرساخت تا چرخه محتوا با دولت ها هست ولی تا حدود 130 کشور در دنیا به این شکل نیست عمدتا بخش های عمومی این کار را متولی هستند و نه بخش خصوصی که یک بخشی است بین دولت و بخش دولتی و بخش خصوصی و با مدل های خاصی و ساز و کارهای خاصی روز به روز دارد بزرگ تر می شود و در دنیا هم جواب داده است که بیشتر بخش های عمومی متولی این باشند.
یعنی یک جاهایی تبعیت دارد و یک جاهایی مستقل است ؟
بله از یک منظرهایی مستقل است و از یک منظرهایی هم کامل تبعیت دارد و ارتباط دارد در کشور ما سازمان صدا و سیما هم جزو بخش عمومی تعریف می شود و از این رو بخشی از این پروسه و بخش محتوایی این پروسه بیشتر به سازمان صدا و سیما داده شده است و صدا و سیما متولی این است که به نمایندگی از سازمان صدا و سیما ساترا ایفای نقش می کند در این حوزه .
برویم سراغ پلتفرم ها ؟ ما یک مسئله ای که شاید برای خیلی ها سوال باشد و خیلی ها هم به این نکته دقت نکرده باشند در پلتفرم ها وقتی می خواهیم فیلم ببینیم تصور و انتظارمان این است که وقتی ما حق اشتراک پرداخت کردیم از طریق همین حق اشتراک پلتفرم درآمدزایی می کند و مسیر خودش را ادامه می دهد که هزینه هایش جبران شود وقتی که حق اشتراک پرداخت می کنیم خیلی انتظار نداریم هم وسط فیلم و هم آخر فیلم و هم اول فیلم و هر جایی که یک بار ما نگهداشتیم فیلم را دوباره خواستیم ببینیم تبلیغ ببینیم . چرا تبلیغ پخش می شود ؟
الان پلتفرم هایی که فعال هستند سه جور درآمدزایی دارند یکی از محل تبلیغات است و یکی از محل ترافیک است که کمتر دیده می شود و یکی از محل خرید فروش اشتراک است . مثلا ما الان یک پلتفرمی داریم که در ماه حدود 130 میلیارد تومان از محل اشتراک فقط درآمد دارد ما الان پلتفرمی داریم که مثلا حدود 6 هزار میلیارد تومان از محل تبلیغات درآ»د دارد خب این ها عددهای بزرگی هستند ما پلتفرمی داریم که حدود سه میلیارد و 600-700 میلیون تومان فقط از محل ترافیک در روز درآمد دارد این عددها عددهای بزرگی هستند نشان می دهد که گردش مالی عجیب و غریبی اینجا وجود دارد که یک تبعاتی این دارد . در دنیا بخاطر این که پیش بینی می کردند که این اتفاق ، اتفاق بزرگی در فضای مجازی است آمدند قواعدی را وضع کردند گفتند پلتفرم ها در عین این که این درآمدها را دارند حتما باید بیایند در چارچوبی عمل کنند اینطور نیست که یک کاربری هم بیاید یک پول قابل توجه برای اشتراک بدهد همان سریالی که مدنظرش است پخش نشود و هم اتفاقات دیگری بیفتد مثلا در ابتدای قسمت های مختلف سریال ها که می بینیم حتما باید 5 ثانیه باشد در بعضی از پلتفرم های برجسته جدی آمدند دستورالعمل وضع کردند یا مصداق های این مدلی دیگر . حالا در پلتفرم ها متاسفانه بعضا این ها رعایت نمی شود ما بعنوان ساترا در بعضی از حوزه ها ورود کردیم مثلا یک مسئله جدی مان تعرفه گذاری بوده است که ما قاعدتا بعنوان نهاد تنظیم گر ، نه ما هیچ نهاد تنظیم گری در دنیا نمی تواند به یک کسب و کاری بگوید شما اشتراکتان این مبلغ باشد یا از این مبلغ کمتر باشد ولی شرایط کشور ما متفاوت تر است اگر بازاری باشد در دنیا که این بازار از حالت رقابتی یک مقداری فاصله بگیرد تا حد قابل توجهی بیاید به سمت انحصار ، مثلا سهم قابل توجهی از این بازار بیاید دست چند تا دانه پلتفرم . در دنیا عدد دارند می گویند مثلا بالای 40 درصد اگر این اتفاق بیفتد اصطلاحا قدرت مسلط بازار ایجاد می شود و چند بازیگر می توانند بیایند روی کل این بازار تاثیر بگذارند برای همین می آیند روی تعرفه گذاری شان هم ورود می کنند و اظهار نظر می کنند چون دیگر مردم پلتفرم های متعددی ندارند که بیایند انتخاب کنند که من این محصول را می خواهم مثلا در این چارچوب داشته باشم از مثلا ده پلتفرم مختلف . برای همین ما مطالعه کردیم در این حوزه و کم کم احتمال بحث تعرفه گذاری هم ورود می کنیم .
ما الان پلتفرم هایی داریم یعنی شاید بتوانیم بگوییم که به تعداد انگشتان دو دست لااقل و اگر بخواهیم درباره قانونگذاری پیرامون موضوعاتی که دارند فعالیت می کنند و بحث تبلیغ و بقیه این داستان ها این درآمد ، درآمد شاید بتوانیم بگوییم که بالایی است ، نسبت به این که یک پلتفرم تصور ما از پلتفرم ها این است که شاید تعداد مخاطب محدودی داشته باشند یک تعداد اشتراک خریداری شده و دیگر خیلی نمی رویم چرتکه بیاندازیم که این میزان تبلیغات می تواند برایشان درآمدزا باشد . ما باید هزینه اشتراک را بدهیم تبلیغ را هم ببینیم پلتفرم هم ....
سازمان های تنظیم گر می گویند که شما که اینقدر درآمدتان بالاست حتما یک مسئولیت های اجتماعی خاصی دارید در قبال این درآمدزایی و یکسری قواعدی هم باید رعایت کنید. معمولا بخش خصوصی بالغ این را می پذیرد چون همانطور که یک منافعی دارد یک مسئولیت هایی هم دارد حق و مسئولیت همیشه دو تا چیز هستند که با هم می آیند . ما هم به جد واقعا باید برخورد کنیم بعنوان نهاد تنظیم گر...
من دنبال همین باید بودم که خودتان گفتید ، نکته ام این است که وقتی که ما داریم تبلیغ می بینیم شاید انتظار داشته باشیم که از آن طرف امکانات و خدمات رایگان در اختیارمان گذاشته شود که البته بعضی از این پلتفرم ها دارند این کار را می کنند یکسری از مجموعه هایشان را بعنوان خدمات رایگان در اختیار مخاطب می گذارند و استفاده هم می شود اما بحثش مفصل است و همان بایدی که شما گفتید ما هم انتظارش را داریم و مطالبه اش را هم پیگیری خواهیم کرد ؟
از نظر تعرفه ما الان پلتفرم های داخلی مان تقریبا با یک مقدار اغماض معادل همان تعرفه های بین المللی معادل تقریبا هستند . نکته ای که وجود دارد خدماتی که ارائه می کنند معادل آنها نیست . یعنی مثلا این تعداد محتوا باید وجود داشته باشد ... یا اصلا مثلا وقتی کسی اشتراک پرداخت می کند در یک مدل اشتراکی دیگر تبلیغ نباید ببیند این حق را دارد کاربر که وقتی اشتراکی را پرداخت می کند مجبور نباشد بیاید تبلیغی را ببیند ولی بالاخره به دلیل همین نکاتی که عرض کردم ...
