امروزه بسیاری از افراد (به ویژه کسانی که پوست روشن دارند) مایل هستند پوست خود را برنزه کنند. در گذشته این کار با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب یا استفاده از تخت ها یا سولاریوم هایی که به طور مصنوعی اشعه فرابنفش را به پوست می تاباندند، صورت می گرفت. ولی اشعه فرابنفش چه از طریق نور آفتاب و چه به طور مصنوعی برای پوست، سرطان زاست و احتمال یکی از خطرناک ترین سرطان های پوست یعنی «ملانوما» را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. علاوه بر اینها باعث پیدایش زودرس علایم پیری از قبیل چین و چروک، لک و .... می شود. خوشبختانه با آگاه شدن تدریجی مردم از این خطرات، استفاده از اشعه فرابنفش برای برنزه کردن پوست کاهش چشمگیری یافته است.
امروزه افراد از فرآورده های موضعی مانند لوسیون ها، کرم ها، اسپری ها، موس ها و سایر محصولاتی استفاده می کنند که با قرار گرفتن روی پوست، تغییررنگی موقتی شبیه به تغییررنگ ناشی از نورآفتاب به وجود می آورند. بر حسب فرمولاسیون فرآورده و مواد فعال موجود در آن شروع تغییررنگ ممکن است از چند ساعت تا چند روز متغیر باشد. ترکیبات برنزه کننده ابتدا در دهه ۱۹۶۰ به بازار عرضه شد، ولی به دلیل برخی معایب مانند ایجاد رنگ نارنجی یا رگه رگه شدن، استقبال چندانی از آنها به عمل نیامد تا اینکه به تدریج کارخانه های سازنده معتبر موفق شدند این معایب را برطرف کرده و اعتماد مصرف کنندگان را جلب کنند.
ماده موثر اصلی اغلب ترکیبات برنزه کننده «دی هیدروکسی استون» است که نوعی قند محسوب می شود. این ماده از سوی FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) به عنوان ماده برنزه کننده شناخته شده و فرآورده هایی که از آن در ترکیب خود استفاده کرده باشند، توسط «بنیاد سرطان پوست» آمریکا، آکادمی درماتولوژی آمریکا و انجمن پزشکی آمریکا توصیه شده اند. «دی هیدروکسی استون» قادر است به اپیدرم (لایه سطحی پوست) نفوذ کرده و در نهایت به تولید «ملانوئیدین»ها منجر شود که رنگی قهوه ای دارند.
گاهی در برخی فرآورده های تجاری «دی هیدروکسی استون» را با موادی مانند اسیدهای آمینه ترکیب می کنند و به این ترتیب محصولاتی به دست می آورند که به سرعت (مثلا در عرض یک ساعت) پوست را برنزه می کند و مقدار تغییررنگ حاصله نیز شدید نبوده و بیشتر آن با شست وشو از بین می رود. تغییر رنگ حاصله از مصرف مواد برنزه کننده نمی تواند از پوست ما همچون ترکیبات ضدآفتاب در برابر اشعه زیان بخش خورشید حفاظت کند ولی می توان «دی هیدروکسی استون» را با مواد ضدآفتاب ترکیب کرد و به این هدف دست یافت. FDA امروزه برای آنکه مردم بدانند که مواد برنزه کننده، ضدآفتاب نیستند، تولیدکنندگان را موظف کرده است این جملات را روی بسته بندی های خود درج کنند: «توجه؛ این محصول حاوی ضدآفتاب نیست و از پوست در برابر آفتاب سوختگی محافظت نمی کند. قرار گرفتن مکرر در برابر نور آفتاب، خطر سرطان پوست و پیری زودرس را افزایش داده و اثرات مخربی روی پوست دارد».
شروع اثر بیشتر ترکیبات برنزه کننده معمولا بعد از دو تا سه ساعت است و تغییر رنگ حاصل از یک بار مصرف، طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول (بسته به فرمولاسیون آن و نوع پوست) به تدریج افزایش می یابد. از آنجا که «دی هیدروکسی استون» با پروتئین های اپیدرم، پیوند کووالانسی تشکیل می دهد، رنگ حاصله با عرق کردن یا شستن با آب یا صابون از بین نمی رود. این رنگ به تدریج طی سه تا ۱۰ روز با ریزش لایه شاخی پوست محو می شود. بنابراین هر عمل یا ماده ای که ریزش این لایه را تسریع کند، قادر است ماندگاری ترکیبات برنزه کننده را کاهش دهد.
به همین دلیل هم هست که محصولات حاوی «آلفاهیدروکسی اسیدها»، «بتاهیدروکسی اسیدها»، «رتینوئید»ها و همچنین «میکرودرم ابریژن» باعث کاهش مدت اثر مواد برنزه کننده می شود. امروزه مرطوب کننده های حاوی مواد برنزه کننده نیز مورد استقبال مصرف کنندگان قرار می گیرد. استفاده از «دی هیدروکسی استون» با غلظت کمتر (دو تا سه درصد) به تولید فرآورده هایی منجر می شود که اثر برنزه کننده آنها خفیف تر بوده و در صورت لزوم با تکرار دفعات مصرف میزان تغییر رنگ هم افزایش یابد. اضافه کردن امولینت هایی مانند واکس ها، الکل های چرب، مواد سیلیکونی و برخی استرها باعث آب رسانی به پوست و نرمی و لطافت آن می شود.
منبع: sharghnewspaper.com
