مجید تخت روانچی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز (چهارشنبه) در یادداشتی در نیویورک تایمز با عنوان «بایدن خواستار بازگشت به توافق هستهای با ایران است. او میتواند از اینجا شروع کند.» نوشت: همزمان با طلوع خورشید در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، و پس از گفتوگوهای فشرده و طولانی دیپلماتیک، جزییات نهایی برنامه جامع اقدام مشترک - معروف به برجام یا «توافق هستهای ایران» - نهایی شد. همه طرفهای توافق امیدوار بودند. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشور من، در توئیتر خود نوشت: «توافق هستهای با ایران یک سقف نیست، بلکه یک پایه محکم است. اکنون باید شروع به ساختن آن کنیم.»
* ایران سه سال و نیم از زمان اجرای توافق به تعهداتش عمل کرد
وی در این یادداشت خاطرنشان کرده است: این توافق در سراسر جهان به عنوان توافقی در نظر گرفته شد که می تواند پویایی خاورمیانه را تغییر دهد. ایران به سهم خود تقریباً سه سال و نیم از زمان اجرای توافق در ژانویه ۲۰۱۶ به تمام تعهدات خود عمل کرد. با این حال، ایالات متحده از ابتدا کمتر قابل اعتماد نشان داده شد. حتی در ماههای آخر دولت اوباما، آمریکا به اندازهای که انتظار میرفت، به تعهداتش پایبند نبود.
تخت روانچی میافزاید: پس از آن دونالد ترامپ آمد. ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود وعده «برچیدن» توافقنامه را داده بود. پیروزی انتخاباتی وی در سال ۲۰۱۶ پویاییهای خاورمیانه را خرابتر کرد. بنیامین نتانیاهو و دیگر رهبران منطقه امیدهای خود را برای آزار و به حاشیه بردن ایران دوباره تجدید کردند. سپس، در ماه می ۲۰۱۸، دولت آقای ترامپ ایالات متحده را از توافق خارج کرد. (با این وجود ایران، به درخواست سایر مشارکت کنندگان در توافق، به مدت یک سال کامل به پایبندی خود به محدودیتهای اصلی برنامه هستهای صلح آمیز خود ادامه داد.)
* دولت ترامپ بارها منطقه را به آستانه یک جنگ فاجعه بار کشاند
سفیر و نماینده دائم ایران مینویسد: علاوه بر خروج از توافق، دولت ترامپ بارها منطقه را به آستانه یک جنگ فاجعه بار کشاند. ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد نظامی ایران، در ژانویه ۲۰۲۰ از مهمترین این تحریکات بود که به آن ترور دانشمند برجسته ما، محسن فخری زاده، در ماه نوامبر اضافه شد. با وجود این تحریکات و تخیلات برخی از مقامات دولت ترامپ برای تغییر رژیم در ایران، منطقه با فاجعه و آتش افروزی سراسری مواجه نشد. یک دلیل عمدهاش تداوم درایت و شکیبایی ایران بود.
در این یادداشت آمده است: در طول سالهای دولت ترامپ ، حزب دموکرات و به ویژه جو بایدن منتقد سیاستهای جنگ طلبانه آقای ترامپ بودهاند. در موارد مختلف - از جمله در مقالهای که در ماه سپتامبر در وب سایت سی.ان.ان منتشر شد - آقای بایدن خواستار بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای شده است. مهمتر اینکه، او متعهد شده است سیاستهای دولت ترامپ را که باعث افزایش تنش در منطقه شده است، تغییر دهد. ایران از کاهش تنش در همسایگیاش استقبال خواهد کرد.
وی تصریح کرده است: اکنون که آقای بایدن در کاخ سفید است، میبایست این وعدهها را عملی کند.
* آمریکا به تبعیت از تعهداتش در برجام بازگردد
در یادداشت تخت روانچی در نیویورک تایمز آمده است: ایالات متحده باید بلافاصله به تبعیت از تعهدات خود در توافق هستهای، که با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد جزو حقوق بینالملل محسوب میشود، بازگردد. این اقدام دولت بایدن، کشور را به مسیر پایبندی به تعهداتش باز میگرداند. دولت جدید همچنین باید به صورت فوری تحریمهای جدیدی را که دولت ترامپ علیه ایران وضع کرده لغو کند. این نشان دهنده تعهد دولت جدید برای بازسازی اعتبار جهانی متلاشی شده ایالات متحده است.
وی مینویسد: ایران، به نوبه خود، در موارد متعددی اعلام کرده که آماده است تا به محدودیتهای اولیه توافق شده در برجام بازگردد و با سرعت قدمهایی را که برداشته، بازگرداند، به شرطی که کلیه تحریمهای اعمال یا اعمال مجدد شده توسط دولت ترامپ پس از خروج غیرقانونی از توافق هستهای لغو شود.
در این یادداشت آمده است: هرگونه تردید یا اجرای ناقص تعهدات ایالات متحده آنچه را که آقای بایدن قول داده است را زیر سؤال میبرد. همچنین این امر به عنوان عدم صداقت از سوی دولت جدید تفسیر خواهد شد و ابزار لازم را برای مخالفان توافق هستهای فراهم میکند تا در مسیر دیپلماسی خرابکاری کنند.
تخت روانچی میافزاید: سیاست آقای بایدن در قبال ایران ممکن است در دو جهت مخالف پیش رود: وی ممکن است تحریمهای ایران را که نقض توافق هستهای است و توسط جامعه بینالمللی رد شده است، حفظ کند - اقدامی که به معنای ادامه سیاست بی سرانجام «فشار حداکثری» دولت ترامپ است. یا میتواند به سرعت به گزینه انجام تعهدات آمریکا در توافق هستهای و قولی که قبلا داده است، بازگردد. این توافقنامه به طور خاص برای پرداختن به موضوع هستهای و نه چیز دیگری طراحی شده است.
وی یادآور شده است: سایر عناصر روابط ایران و ایالات متحده هیچ ارتباطی با این توافقنامه ندارند و نمیتوانند با آن در هم آمیخته شوند. با این حال اگر این توافق به طور کامل اجرایی شود، هنوز هم میتواند مبنایی برای احترام و درک متقابل باشد که به نفع همه طرفهاست.
* بایدن و دولت وی باید بدانند که هرگونه تاخیر در لغو تحریمها به عنوان نشانهای از ادامه خصومت با مردم ایران تلقی میشود
تخت روانچی مینویسد: اما آقای بایدن و دولت وی باید بدانند که هرگونه تاخیر در لغو تحریمها به عنوان نشانهای از ادامه خصومت با مردم ایران تلقی میشود.
در این یادداشت آمده است: ایرانیان از محاصره ناعادلانه اقتصاد رنج میبرند و مسؤولیت این رنجها کاملاً بر دوش دولت ایالات متحده است. مردم ایران نسبت به ادامه مجازات جمعی خود بی تفاوت نخواهند بود. در حقیقت، نمایندگان آنها در مجلس ماه گذشته قانونی را تصویب کردند که دولت را موظف میکند اگر تحریمها لغو نشود، اقداماتی از قبیل افزایش سطح غنی سازی اورانیوم را انجام دهد.
* پنجره در حال بسته شدن است
در پایان این یادداشت آمده است: پنجره در حال بسته شدن است. اگر دولت جدید به تعهدات خود عمل نکند و تحریمها را در زمان کوتاهی لغو نکند، احتمال تعامل در توافق هستهای را از بین میبرد. اما لغو کامل و صادقانه تحریمها، فضای جدیدی ایجاد خواهد کرد که به کاهش تنشها در منطقه و فراتر از آن کمک میکند.
گفتنی است تخت روانچی در توئیتی هم در این خصوص نوشت: اکنون که آقای بایدن در کاخ سفید است، باید وعدههای خود را عملی کند.