حسن اکبری در بازدید از بخش‌هایی از مجموعه حفاظتی جاجرود شامل پارک ملی خجیر و سرخه‌حصار اظهار داشت: اصل حفاظت که نگه داشت ذخائر ژنی این مناطق (مجموعه حفاظتی جاجرود شامل پارک ملی خجیر و سرخه‌حصار) بوده محقق شده است، اما مشکلات خاصی که در حوزه تعارضات نیز وجود دارد باید به شکل ویژه‌ای مورد توجه، بررسی و دستورکار پیگیری قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه به رغم همه تنگنا‌هایی که به واسطه برخی تعارضات وجود دارد، وضعیت حیات وحش در این منطقه مناسب است، اظهار داشت: تراکم قوچ و میش واقعا در کشور استثنایی است و بخش عمده‌ای از ذخایر ژنی این گونه ارزشمند را ما باید در استان تهران و در این منطقه شاهد باشیم.
وی با بیان اینکه وضعیت آب منطقه بواسطه وجود چشمه‌ها اکنون مطلوب است، افزود: به لحاظ رویشی هم منطقه از ظرفیت بالایی برخوردار است، اما خشکسالی امسال بر پوشش گیاهی مناطق تاثیر گذار بوده و اندک نگرانی برای تغذیه حیات وحش درزمستان پیش رو وجود دارد.
اکبری ادامه داد: با توجه به اینکه این منطقه قدمت زیادی دارد و از با سابقه‌ترین مناطق حفاظت شده کشور است، پاسگاه‌های محیط بانی منطقه نیازمند توجه بیشتری بوده که این موضوع در دستورکار پیگیری ستاد سازمان و استان تهران به منظور برخورداری از شرایط پاسگاه‌ها برازنده منطقه، قرار دارد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از سخنان خود در حاشیه این بازدید، تاکید کرد: ما باید بتوانیم در مدت دو سال آینده تمام شبکه بی سیم را در حوزه محیط زیست و مناطق فعال کنیم و این هم یکی ازضروریات تمام مناطق تحت مدیریت بخصوص دراستان تهران است، چرا که عمدتا این مناطق کوهستانی بوده و بعضا با مشکلاتی مواجه هستند.
وی با اشاره به اینکه، به لحاظ حریق هم این منطقه حساس است و باید تمهیدات لازم اندیشیده شود تا آسیب کمتری به آن وارد شود، گفت: با توجه به اینکه عمده رویش منطقه رویش فصلی است، زمان‌هایی که رویش زیاد است و با فصل گرما دچار خشکی می‌شود، می‌تواند احتمال حریق هم بالا باشد و در این خصوص گردشگران و طبیعت دوستان باید دقت ویژه‌ای داشته باشند.
اکبری با تشکر از حفاظت شبانه روزی محیط بانان که توانسته اند در کنار بزرگترین مرکز جمعیتی کشور چنین جمعیت قابل توجهی از گونه ارزشمند قوچ و میش را نگهداری کنند، تصریح کرد: نکته‌ای که وجود دارد این است که جمعیت قوچ و میش منطقه کنترل کننده طبیعی ندارد و این یک تهدید است که حساسیت‌ها و آسیب‌های خاص خودش را هم دارد.
وی بروز بیماری و مشکلات دیگر حاصل از تراکم بالای جمعیتی قوچ و میش مانند کوچ حیات وحش به خارج از زیستگاه‌ها یا بیماری‌ها و دیگر مورادی که می‌تواند به جمعیت آسیب بزند را از جمله این تهدیدات برشمرد.
اکبری ادامه داد: باید در این مورد بررسی و مطالعه لازم انجام شود که آیا تکمیل حلقه‌های زنجیره غذایی مخصوصا به سمت طعمه خواران بزرگ امکان پذیر است یا نه، و یا از طرفی آیا شرایط منطقه طوری است که ما بتوانیم طعمه خواران بزرگی مانند پلنگ را به منطقه برگردانیم، که اگر اینگونه مطالعات جواب دهد، می‌تواند یک اقدام ارزشمند برای تکمیل زنجیره غذایی منطقه باشد و یک کنترل کننده طبیعی برای جمعیت قوچ و میش در منطقه وجود داشته باشد تا دچار آسیب‌های بعدی نشویم.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین در بازدید از منطقه حفاظت شده ورجین با تشریح اینکه به طور کلی ورجین منطقه‌ای متفاوت از بقیه مناطق حفاظت شده است، اظهار داشت: تعارضات، ساخت و ساز، جاده و حضور انسان به صورت نقطه‌ای با زیستگاه‌های طبیعی منطقه درهم تنیده است.
وی افزود: ارتفاعات و قله‌های با ارتفاع بالا و برف گیر و با شیب زیاد باعث می‌شود با شروع فصل سرما حیات وحش به ناچار از ارتفاعات پایین آمده و درنتیجه دامنه ها، حاشیه روستا‌ها و مزارع را برای زندگی انتخاب کنند و این دست و پنجه نرم کردن حیات وحش با مستثنیات و جوامع محلی و همچنین عابران جاده‌های منطقه، مشکلات خاص خودش را دارد و بعضا حفاظت را دشوار می‌کند و زحمت دو چندانی را روی دوش محیط بانان و مسئولین منطقه و شهرستان می‌گذارد.
اکبری گفت: از طرف دیگر مسئله تعارضات، تصرفات و مقابله با تصرفات و زمین خواری، در واقع یکی از مشکلات و مسائل طاقت فرسایی است که در این منطقه کار محیط بانان را خیلی سخت می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: مردم روستا‌های این مناطق و ساکنین اطراف آن در رعایت حقوق حیوانات پیشگام هستند، و اگرچه تخلفاتی هم در حوزه شکار و صید وجود دارد، اما در مجموع اگر همکاری جمعی مردم در راستای حفظ حیات وحش و ایفای نقش مسئولیت‌های اجتماعی نبود ما هرگز امروزه شاهد این جمعیت حیات وحش در مناطقی مانند ورجین و مجموعه حفاظتی جاجرود نبودیم.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست در جمع بندی نهایی خود تاکید کرد: قطعا انتخاب مجموعه حفاظتی جاجرود که دو پارک ملی را در بر می‌گیرد و تداوم حفاظت آن به عنوان یک رویشگاه و یک ذخیره گاه ژنی مهم در کنار شهر تهران یک فرصت کم نظیر و استثنایی است.
اکبری گفت: شهر تهران از هر طرف توسعه پیدا کرده و چهره طبیعت کاملا به هم خورده است، اما با این وجود می‌بینیم در شرق تهران این مجموعه حفاظتی وجود دارد که نقش یک تنفس گاه طبیعی را برای شهر تهران بازی می‌کند و توانسته ذخائر ژنی و همینطور رستنی‌های اطراف محدوده تهران را به شکل تقریبا طبیعی حفظ کند و این بسیار ارزشمند است و قطعا می‌تواند برای آینده و نسل آینده هم یک میراث بسیار خوبی باشد.
رسیدگی به تعارضات مناطق تحت مدیریت محیط زیست برای افزایش ضریب حفاظت ضروری است
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران نیز در این بازدید گفت: رسیدگی به تعارضات مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست برای افزایش ضریب حفاظت ضروری است و در این راستا جلسات زیادی با مسوولان و نهاد‌های مربوطه برگزار شده است.
علیرضا مزینانی اظهار داشت: هدف از این بازدید ارائه گزارشی از وضعیت مناطق تحت مدیریت به معاونت طبیعی سازمان و بیان پاره‌ای از مشکلات و مسائل موجود در این مناطق و هم افزایی و هم اندیشی برای حل این مسایل بود.
وی با اشاره به اینکه اولویت کاری در حوزه محیط زیست طبیعی استان تهران، ارتقاء ضریب حفاظت مناطق و برطرف کردن مشکلات مربوط به زیستگاه‌های حیات وحش است، گفت: در این خصوص جلساتی در رابطه با کاهش تعارضات در مناطق با مسئولین و نهاد‌های ذیربط برگزار شده و مجموعه مدیریت محیط زیست استان تهران امیدوار است که این جلسات نتیجه بخش باشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به ضرورت و حساسیت حفاظت از منابع آبی و حوضه‌های آبریز استان همچون سد‌های ماملو، لتیان، ماملو و رودخانه جاجرود، افزود: از جمله موضوعات دیگری که در اولویت برنامه‌های استان قرار دارد رسیدگی به وضعیت پاسگاه‌های محیط بانی و انجام اقدامات لازم برای افزایش ظرفیت کمی و کیفی محیط بانان و ماموران اجرایی است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران، برخورداری از امکانات بروز در امر حفاظت را در کاهش مشکلات مربوط به کنترل و پایش مناطق تحت مدیریت مهم دانست و تصریح کرد: تلاش محیط بانان برای بقا و حفاظت از حیات وحش و برخورد با تصرفات غیرقانونی و انجام سایر ماموریت‌ها قابل ستایش است، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که عده و امکانات موجود جوابگوی همه مسایل نیست.
مزینانی خاطر نشان کرد: اهمیت موضوعات حوزه طبیعی در استان تهران قطعا کمتر از موضوعات محیط زیست انسانی نبوده و در این خصوص نیازمند توجه بیشتر و حمایت مالی و پشتیبانی از سوی سایر دستگاه‌های مسئول و متولی است.
