یک حقیقت عجیب درباره مهمترین دانشمند معاصر، انیشتین

آلبرت انیشتین در ۱۸ آپریل سال ۱۹۵۵ بر اثر آنوریسم شکمی در سن ۷۶ سالگی در مرکز پزشکی دانشگاه پرینستون پلینزبرو در نیوجرسی درگذشت. طبق خواسته او، جنازه این فیزیکدان اسطوره‌ای سوزانده و خاکستر او در مکانی نامعلوم پراکنده شد.

بلافاصله پس از مرگ انیشتین، مردی با نام توماس استولتز هاروی، آسیب شناس بیمارستان پرینستون که بر کالبد شکافی این فیزیکدان نظارت داشت، مغز انیشتین را از بدنش خارج کرد و آن را به ۲۴۰ قطعه برش داد و بیشتر قطعات آن را بیشتر از ۴۰ سال پیش خود نگه داشت. به گزارش بی بی سی اکنون ۱۷۰ قطعه از آنها به مرکز پزشکی دانشگاه پرینستون برگشت داده شده اند و تحت حفاظت هستند و از آنها مراقبت می‌شود. ۴۶ تکه نازک دیگر از قطعات مغز انیشتین در موزه موتر در فیلادلفیا در معرض نمایش قرار گرفته است. اما بسیاری از قطعات دیگر هنوز مفقود هستند.

چطور ممکن است بسیاری از قطعات مشهورترین مغز تاریخ به سادگی ناپدید شوند؟ پاسخ این سوال به اعتقاد «هاروی» و دیگران به این نکته برمی‌گردد که از نظر فیزیکی در مورد مغز انیشتین استثناهایی وجود دارد، و اگر تجزیه و تحلیل علمی مناسبی از مغز او انجام شود، به توضیحی در مورد نبوغ انیشتین خواهیم رسید.

بعد از اینکه به دستور هاروی در سال ۱۹۵۵ مغز انیشتین را برداشتند و آن را مانند مکعب بریدند، بعضی از قطعات مکعب شکل از بافت مغز را به ۱۲ مجموعه ۲۰۰ تایی برش دادند که عرض هر کدام از آنها به اندازه نصف تار موی یک انسان بود. (همچنین او قبل از تشریح از زوایای مختلف مغز کامل و دست‌نخورده عکسبرداری کرد.)

به گفته مجله Science، هاروی بدون اجازه از خانواده انیشتین برش‌های مغز او را روی اسلایدهای مختلف نصب کرد و آنها را برای تعداد نامعلومی از محققان ارسال کرد. او امیدوار بود با این کار بتواند پرده از اسرار پنهان مغز انیشتین بردارد. هاروی خود شخصا رانندگی کرد و بسیاری از این نمونه‌ها را در سراسر ایالات متحده و بخش‌هایی از کانادا پخش کرد، و در عین حال قسمت اعظم مغز انیشتین را داخل شیشه‌ای که آن را داخل یک جعبه مقوایی نگه داشته بود در ماشینش پنهان می‌کرد.

زمانی که بالاخره سفر جاده‌ای هاروی با مغز این نابغه به پایان رسید، مکعب‌های باقیمانده مغز را به شیشه‌هایی در خانه‌اش منتقل کرد. اگرچه همچنان این نمونه‌ها را با محققان علاقمند به اشتراک می‌گذاشت، اما قسمت اعظم مغز انیشتین را تا سال ۱۹۹۸ نزد خود نگه داشته بود. تا اینکه بالاخره بقایای مغز انیشتین را در سال ۱۹۹۸، یعنی ۴۳ سال پس از خارج کردن آن از بدن آلبرت انیشتین به مرکز پزشکی دانشگاه پرینستون بازگرداند. به گزارش بی بی سی، در حال حاضر دانشمندان فقط زمانی اجازه دارند که مغز این نابغه را ببینند که طرح تحقیقاتی خوبی را به مرکز پزشکی ارائه دهند.

آیا تلاش‌های هاروی برای روشن کردن رازهای مغز انیشتین به سرانجام رسید؟ جواب این است که بله، تا حدی! مطالعات متعددی در مورد عکس‌ها و نمونه‌هایی که هاروی به جاهای مختلف فرستاد منتشر شدند که اولین آنها مربوط به سال ۱۹۸۵ است. این مطالعات تفاوت‌های جزیی را در ساختار مغز انیشتین در مقایسه با گروه‌های مورد مطالعه‌ای نشان داد که نابغه نبودند. از جمله این تفاوتها وجود یک شیار اضافی در لوب پیشانی است، یعنی بخشی از مغز که مربوط به حافظه و برنامه ریزی است. همچنین در مناطق خاصی از مغز او تعداد نورون‌های بیشتری وجود داشتند که احتمالا امکان پردازش سریعتر اطلاعات را فراهم می‌کنند.

بسیاری از محققانی که هاروی برش‌های مغزی را برای آنها ارسال کرده بود، این برش‌ها را برگردانده‌اند. با این حال بخشی از این اسلایدها هرگز بازنگشتند. این مسئله تا حدودی این سوال را پیچیده می‌کند که «مغز انیشتین کجاست؟»

در حالی که بخش عمده‌ای از قطعات جدا شده آن در پرینستون، جایی که این فیزیکدان نابغه درگذشت باقی مانده است، تعداد بیشماری از نمونه‌های مغز انیشتین به سادگی ناپدید شده‌اند. بنابراین مغز انیشتین می‌تواند در هر جایی باشد.