به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین؛ نوربخش، کارشناس انرژی درباره صادرات گاز گفت: تجارت گاز قابلیت تحریم پذیری بالایی ندارد. زیرا در منطقه مورد تجارت قرار می‌گیرد، محل مصارفش حساس است، امکان جایگزینی آن خیلی بالا نیست و امکان ذخیره سازی ندارد. کشورهای دریافت کننده گاز به دلیل نیازی که به این منبع انرژی دارند، نمی توانند در درازمدت به کشور صادرکننده بدهکار باقی بمانند و مجبورند حتی در صورت وجود تحریم، بدهی خود را بپردازند. بنابراین، اگر بتوانیم صادرات گاز را در حجم بالا و به صورت حداکثری دنبال کنیم، جریان مالی مطمئن تری برای کشور ایجاد می شود.
به گفته کارشناسان، افزایش روابط با همسایگان در حوزه های مختلف از جمله در زمینه انرژی مزیت های متقابلی برای کشورها دارد. به ویژه امنیت آن ها را به یکدیگر گره می زند و در نهایت به بالا رفتن سطح امنیت کل منطقه منجر می شود. مشارکت در فروش گاز روسیه از طریق سوآپ یا خرید گاز این کشور و بازصادرات آن نیز از این قاعده استثنا نیست. در شرایط فعلی که روسیه نمی تواند گازش را به اروپا صادر کند، ایران گزینه مناسبی برای صادرات گاز روسیه به شمار می رود. این سیاست برای دو طرف مزیت های بیشماری دارد. به ویژه به تقویت موقعیت سیاسی کشورمان در منطقه منجر می شود و به لحاظ استراتژیک و راهبردی برایمان مزیت دارد.
کارشناسان هشدار داده اند که در مذاکرات باید با جدیت به دنبال تأمین منافع حداکثری خود باشیم و تنها به سوآپ گاز روسیه قانع نشویم. حال باید منتظر شد و دید که دولتمردان کشورمان در مذاکرات با روس ها چه دستاوردی کسب می کنند و تا چه اندازه منافع کشور تأمین می شود. از سوی دیگر، کارشناسان با جدیت هشدا داده اند که واردات گاز از روسیه نباید ما را از اجرای طرح هایی همچون توسعه میادین گازی خودمان و بهینه سازی مصرف غافل کند. نظرات امین نوربخش، کارشناس انرژی را در خصوص این مسائل در ادامه می خوانید.
نوربخش با اشاره به این موضوع که ما باید به دنبال خرید و فروش گاز روسیه باشیم و سواپ به عنوان گزینه با اولویت کمتر مورد توجه باشد، تصریح کرد: تأکید اصلی نباید روی بحث سوآپ گاز باشد زیرا این سیاست به تنهایی کارساز نیست و ما را صرفاً تبدیل به یک بازاریاب برای گاز روسیه می کند. بهتر است گاز روسیه را بخریم و آن را به متقاضیان بفروشیم. تجارت انرژی ابعاد سیاسی و امنیتی پررنگی دارد. حوزه انرژی و بحث تأمین امنیت عرضه انرژی موضوع مهمی است و همه دولت ها به دنبال امنیت عرضه انرژی هستند. زیرا انرژی پیش نیاز توسعه است و نمی توانیم کشوری را لحظه ای بدون انرژی تصور کنیم. بنابراین، حوزه انرژی همواره برای کشورها جنبه استراتژیک دارد و قراردادهایی که در این زمینه منعقد می شود نیز در سطوح بالای سیاسی بسته می شود. در اکثر کشورها، دولت ها نقش جدی در حوزه انرژی دارند و این بخش به طور کامل به بخش خصوصی سپرده نمی شود و این موضوع نشان دهنده اهمیت مباحث مربوط به این حوزه است. ما هم اگر بتوانیم از طریق تجارت گاز کشورهای اطراف را به خودمان وابسته کنیم، آن ها امنیت ما را امنیت خودشان می دانند و این موضوع می تواند به وابستگی بین ما و کشورهای همسایه منجر شود و تقویت امنیت کشورمان را به دنبال داشته باشد.
این کارشناس انرژی ادامه داد: باید توجه داشت مصارف گاز نسبت به نفت حساسیت بالاتری دارد. زیرا از آن برای تولید برق و همچنین گرمایش منازل استفاده می شود. بنابراین، قطع آن توسط کشور صادرکننده مشکلات بیشتری نسبت به قطع صادرات نفت ایجاد می کند. همچنین نقل و انتقال گاز از نقاط دوردست آسان نیست. این موارد باعث می‌شود کشور واردکننده در مقابل قطع گاز آسیب‌پذیر باشد. این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که ما باید تلاش کنیم از طریق خط لوله به صادرات گاز بپردازیم و نه ال ان جی. چون صادرات از طریق خط لوله اولاً در فواصل زیر 2 هزار کیلومتر به لحاظ اقتصادی به صرفه تر است. ثانیاً تکنولوژی پایین تری نیاز دارد. ثالثاً، از آنجائیکه گاز با استفاده از این روش از طریق زیرساختی ثابت و به صورت بلندمدت به کشور هدف صادر می‌شود، قابلیت جایگزینی آن کم می شود. بنابراین، در هم تنیدگی روابط سیاسی و امنیتی ما با کشورهای همسایه با تجارت گاز بیشتر می شود و این امر موقعیت مان را در منطقه تثبیت می کند.
نوربخش خاطرنشان کرد: از لحاظ تحریمها هم باید گفت که تجارت گاز قابلیت تحریم پذیری بالایی ندارد. زیرا در منطقه مورد تجارت قرار می‌گیرد، محل مصارفش حساس است، امکان جایگزینی آن خیلی بالا نیست و امکان ذخیره سازی ندارد. کشورهای دریافت کننده گاز به دلیل نیازی که به این منبع انرژی دارند، نمی توانند در درازمدت به کشور صادرکننده بدهکار باقی بمانند و مجبورند حتی در صورت وجود تحریم، بدهی خود را بپردازند. بنابراین، اگر بتوانیم صادرات گاز را در حجم بالا و به صورت حداکثری دنبال کنیم، جریان مالی مطمئن تری برای کشور ایجاد می شود.
این کارشناس انرژی گفت: باید این هشدار را هم بدهیم که واردات گاز از روسیه نباید به غفلت ما از موضوعات اساسی همچون توسعه میادین گازی و بهبود بهره وری انرژی در کشورمان بیانجامد. پیشنهاد ما این است که گاز وارداتی از روسیه به صورت کامل صادر شود. تا جایی که امکان دارد نباید این گاز را در معادلات گازی داخل کشور وارد کنیم. باید از طریق توسعه میادین و اصلاح بهره وری به رفع مشکل ناترازی داخلی گاز بپردازیم. در غیر این صورت، واردات گاز از روسیه صرفا چند سالی مشکلات ناترازی گاز را در داخل پوشش خواهد داد و به زودی مجدداً این مشکلات باز خواهند گشت و ما به جای تبدیل شدن به صادرکننده بزرگ گاز، به واردکننده آن تبدیل خواهیم شد. در خصوص واردات گاز از روسیه باید این نکته را هم مدنظر داشته باشیم که روسیه اکنون تحت فشار است و نباید ما در مذاکرات خود را دست پایین بگیریم و از موضع ضعف با مسکو وارد گفتگو شویم. باید تلاش کنیم گاز روسیه را با قیمتی بخریم که وقتی به کشور دیگری صادر می کنیم، سودآوری مناسبی برایمان داشته باشد.
