کشف قدیمی‌ترین جمله مکتوب جهان

باستان‌شناسان از کشف نخستین جمله مکتوب جهان روی یک شانه‌ی سر خبر دادند.

 

به گزارش ایسنا به نقل از گاردین، این یک جمله ساده است که بیانگر امید و نگرانی‌های یک والدین کنعانی، متعلق به عصر برنز است که روی یک شانه سر از جنس عاج حکاکی شده است.

 

متخصصان معتقدند این جمله در حقیقت قدیمی‌ترین جمله مکتوب است که با استفاده از قدیمی‌ترین الفبا نوشته شده است. جمله‌ای که روی این شیء نفیس نوشته شده، به این معنا است: «باشد که این عاج شپش مو و ریش را از بین ببرد.»

 

این شانه سر را در شهر «لاچیش»، واقع در فلسطین اشغالی از دل خاک بیرون آورده‌اند. با توجه به کشف این شانه می‌توان دریافت، بشر هزاران سال با مسأله شپش دست و پنجه نرم کرده است و حتی ثروتمندترین مردم نیز از این مشکل در امان نبوده‌اند.

 

این شانه در ابعاد ۳.۵ در ۲.۵ سانتی‌متر ساخته شده و در سال ۲۰۱۷ کشف شده است، اما کارشناسان تا دسامبر سال گذشته هنوز متوجه حکاکی‌های روی آن نشده بودند. بررسی حکاکی‌های سطح شانه نشان داد که یک عبارت کنعانی، یعنی قدیمی‌ترین الفبای جهان که حدود سه‌هزار و ۸۰۰ سال پیش ابداع شده بود، روی آن نوشته شده است.

 

متخصصان موفق نشدند حتی با استفاده از روش تاریخ‌گذاری رادیوکربن قدمت این شانه را تعیین کنند، اما معتقدند این شانه در حوالی ۱۷۰۰ پیش از میلاد ساخته شده است. دندانه‌های این شانه در طول زمان از بین رفته است، با این حال با بررسی بخش‌های باقی مانده در این شانهٔ دو طرفه می‌توان دریافت در یک سمت شانه ۶ دندانه با فاصله نسبتا زیاد از هم ساخته شده بود و در سمت دیگر ۱۴ دندانه با فاصله کم برای خارج کردن شپش و تخم‌های آن طراحی شده بود.

 

متخصصان همچنین دریافته‌اند عبارت روی شانه از هفت کلمه تشکیل شده است.

 

شانه‌های باستانی اغلب از چوب، استخوان و عاج ساخته می‌شدند، اما شانه‌های عاجی گران بودند و کالای وارداتی محسوب می‌شدند، در آن زمان هیچ فیلی در کنعان وجود نداشت که از عاج آن استفاده شود.  

 

نخستین سیستم نوشتاری جهان در حوالی ۳۲۰۰ پیش از میلاد در بین‌النهرین و مصر شکل گرفت، اما این نظام نوشتاری بر اساس الفبا نبودند. این سیستم‌ها بر اساس صدها نشانه مختلف شکل گرفته بودند که هر کدام بیانگر کلمه یا هجا بود و هرکس برای یادگیری آن باید سال‌ها زمان صرف می‌کرد.

 

قدیمی‌ترین الفبای جهان حوالی ۱۸۰۰ پیش از میلاد توسط مردم «سامی» زبان ابداع شد که با سیستم نوشتار مصریان آشنا بودند. این سیستم الفبایی که با نام الفبای کنعانی شناخته می‌شود، صدها سال مورد استفاده قرار گرفته بود و به پایه زبان‌های یونان باستان، لاتین و بسیاری از زبان‌های امروزی اروپا تبدیل شد.