کاندوم چیست و برای چه کاری استفاده می شود؟
کاندوم پوششی کشسان است که به عنوان یک مانع فیزیکی از تماس مستقیم آلت تناسلی مرد با اندام شریک جنسی او و ورود اسپرم به دستگاه تناسلی زن جلوگیری میکند. این وسیله به منظور پیشگیری از بارداری و همچنین جلوگیری از انتقال میکرو ارگانیسمهای بیماریزا و انتقال بیماریهای آمیزشی به کار میرود. سطح برخی کاندومها برای بالا بردن اطمینان در جلوگیری از بارداری، از مایع اسپرمکُش پوشیده شدهاست. این پوشش در زمان روابط جنسی وارد مقعد یا واژن شریک جنسی میشود.
کاندوم پوشش پلاستیکی نرمی است که قابلیت ارتجاعی زیادی دارد و توسط مرد هنگام نزدیکی استفاده می شود به این صورت که قبل از شروع نزدیکی بر روی آلت تناسلی در حالت نعوض Erection) ) کشیده شده و بدین ترتیب از ریخته شدن مایع منی که حاوی اسپرم ( سلول های جنسی مرد) است به داخل دستگاه تناسلی زن (واژن و رحم) جلوگیری می کند . اگر اسپرم مرد با تخمک (سلول جنسی زن) ترکیب شود حاملگی رخ می دهد و کاندوم از این امر جلوگیری می کند.
انواع کاندوم
کاندوم ها در دو نوع مردانه و زنانه وجود دارند. کاندوم ها یکسان و یک اندازه نیستند و از نظر اندازه ٬ ضخامت ٬ وجود ماده اسپرم کش ویا ماده نرم کننده (لوبریکنت) متفاوت می باشند و برخی از کاندوم ها ماده اسپرم کش ندارند . کاندوم های محتوی ماده اسپرم کش موثرتر از انواع بدون اسپرم کش هستند . لوبریکانت ها یی که در کاندوم استفاده می شود باید برپایه آب (Water based) باشند نه پایه روغن(Oil based) در غیر این صورت ممکن است به لاتکس کاندوم آسیب بزنند و باعث پارگی کاندوم شوند.
کاندوم ها در رنگ ها و طرح های مختلف ساخته و در بسته های کوچک بسته بندی می شود . ۵۰ میلیون مرد در دنیا از کاندوم استفاده می کنند و بیشترین کشوری که از کاندوم برای جلوگیری از بارداری استفاده می کند ژاپن می باشد.درصد شکست کاندوم اگر درست استفاده شود ۳ درصد است ولی اگر در هنگام استفاده دقت لازم نشود تا ۱۴ درصد نیز ممکن است شکست داشته باشد. اما بطور متوسط میران شکست ان ۱۰ درصد است . البته باید توجه داشت که در بیشتر روشهای پیشگیریاز بارداری میزان شکست در سال اول استفاده بیشتر است.
کاندوم مردانه
کاندوم مردانه پوششی است که روی آلت راست شدهٔ مرد کشیده میشود. کاندوم در صورت استفادهٔ درست میتواند تا ۸۶–۹۵ درصد از بارداری ناخواسته و انتقال ایدز و هپاتیت سی و دیگر بیماریهای آمیزشی جلوگیری کند. کاندوم مردانه در درمان انزال زودرس مردان نیز کاربرد دارد و برای بهبود توان نعوظ در مردان پیر یا کمتوان نیز به کار میرود . برای جلوگیری از شیوع بیماریهایی مانند HIV نقش مؤثری دارد.
کاندوم زنانه (ضد HIV)
کاندوم زنانه را طرف مؤنث رابطه داخل واژن خود قرار میدهد. در صورت استفاده صحیح، پزشکان این کاندوم را یک وسیله مناسب و کاملاً مؤثر در پیشگیری از بارداری و ابتلا به بیماریهای مقاربتی میشناسند و توصیه میکنند. کاندوم زنانه (FEMIDOMS) بلندتر از کاندوم مردانه بوده و دارا دو حلقه میباشد. قیمت آن از کاندوم مردانه گرانتر و کاربرد آن نیز دشوارتر است. کارایی کاندومهای زنانه ۷۵ درصد است و برای زنانی مناسب است که نمیتوانند شریک جنسی خود را متقاعد به پوشیدن کاندوم مردانه بکنند. هرگز نباید کاندوم زنانه و مردانه را همزمان استفاده کرد زیرا احتمال پارگی کاندوم و انتقال ترشحات بالا میرود.
کاندوم زنانه دو حلقه دارد که یکی در داخل واژن و دیگری بر روی واژن قرار میگیرد
برای جلوگیری از انتقال ویروسهایی مانند اچآیوی، هپاتیت نوع ب و ث جنس کاندوم باید لاتکس یا پلییورتان باشد.
نحوه استفاده از کاندوم مردانه:
هر بسته کاندوم را باید در همان زمانی که قرار است استفاده شود باز نمود و قبل از استفاده باید کاندوم را با کمی باد کردن (فوت کردن) کنترل کرد که سوراخ و یا پاره نباشد.هنگام مصرف باید دقت نمود کاندوم در اثر تماس با ناخن پاره یا سوراخ نشود. از آنجا که در ترشحات مرد قبل از انزال نیز مقداری اسپرم وجود دارد قبل از آغاز مقاربت باید کاندوم روی آلت تناسلی در حال نعوض کشیده شود و اگر از کاندوم تنها هنگام انزال استفاده شود احتمال حاملگی وجود خواهد داشت .هنگام استفاده از کاندوم باید فضای خالی انتهای آن را جهت تخلیه هوا فشار داد سپس کاندوم را باید به طریقی روی آلت تناسلی کشید که این فضای خالی گوچک در انتهای ان باقی بماند تا به هنگام انزال مایع منی در این فضا جمع شده و از ریخته شدن ان به داخل دستگاه تناسلی زن جلوگیری شود.بنابراین نوک آن تا انتها نباید کشیده شود.کاندوم باید تمام طول آلت تناسلی را تا قاعده آن بپوشاند.این کار از نشت مایع منی به داخل دستگاه تناسلی زن جلوگیری می کند.
در صورت احساس پارگی یا سوراخ شدگی کاندوم هنگام نزدیکی بلافاصله باید آلت تناسلی به همراه کاندوم خارج شده و از یک کاندوم جدید استفاده شود.
بلافاصله پس از انزال در حالی که آلت تناسلی هنوز در حال نعوض است به همراه کاندوم روی ان می بایست از دستگاه تناسلی زن خارج شود.جهت جلوگیری از سر خوردن کاندوم باید در حالی که با دست کاندوم روی آلت نگه داشته شده است عمل خروج انجام گیرد.بعد از خارج کردن کاندوم جهت اطمینان از اینکه کاندوم سوراخ نشده است باید درون انرا از آب پر نمود.و در صورت سوراخ یا پاره شدن کاندوم باید از روش اورژانسی پیشگیری از بارداری استفاده نمود.
حساسیت به لاتکس:
جهت افراد حساس٬ کاندومی هیپوآلرژنیک از الاستومر ترموپلاستیک صناعی و نوع دیگری که از پلی اورتان است موجود می باشد که هر دو علیه STD محافظت می کنند.دومی شانس پارگی به مراتب بیشتری نسبت به جنس لاتکس دارد (۴/۸% در مقابل ۲/۳%) . کاندوم های ساخته شده از غشاهای طبیعی مثل روده گوساله در مقابل STD محافظ نیستند.
مزایای استفاده از کاندوم:
۱.کاندوم برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی مانند : سیفلیس ٬ سوزاک ٬ ایدز ٬ هپاتیت ٬ هرپس ٬ عفونت های گنوره ٬ تریکومونا ٬ کلامیدیا و …مفید است.
۲.در مردانی که دچار انزال زودرس(Premature Ejaculation) هستند و تحریک پذیری زیادی دارند کاندوم موثر است زیرا تحریک پذیری را کمی به تاخیر می اندازد و حساسیت سر پنیس را کم می کند و موجب تاخیر در انزال و حفظ نعوض می شود .
۳.در صورت وجود حساسیت زن نسبت به مایع منی مرد کاندوم روش مناسبی است.
۴. استفاده از کاندوم احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم (سرویکس) را کاهش می دهد که به علت مسدود کردن انتقال HPV می باشد .
۵.در تمامی آقایان با هر شرایط سنی کاندوم قابل استفاده می باشد.
۶.کاندوم از جمله کالاهای ارزان می باشد و دسترسی به آن آسان است.
۷.گاهی مردان قدرت حفظ آلت تناسلی را برای ادامه نزدیکی ندارند . برای مثال در افراد پیر یا کسانی که اعمال جراحی در قسمت تحتانی شکم داشته اند با استفاده از کاندوم در این افراد قسمت حلقه ای انتهای کاندوم به صورت یک تورنیکه ضعیف اثر می کند و می تواند به حفظ نعوظ کمک کند.
۸. گاهی بعضی از مردان یا زنان به واسطه مسائل خاص تمایل به تماس مستقیم آلت با مخاط واژن را ندارند.کاندوم می تواند راه حلی برای اینگونه مسائل باشد.
معایب استفاده از کاندوم :
۱. کاندوم یکبار مصرف است.
۲. دائمی نیست و نیاز به تکرار دارد.
۳.کاندوم ممکن است در برخی افراد ایجاد حساسیت به صورت خارش٬ راش و دانه جلدی کند
۴. برای استفاده از کاندوم باید تجربه داشت تا خارج نشود.
۵. ممکن است کاندوم در حین عمل مقاربت پاره شود.
نکات مهمی که در هنگام استفاده از کاندوم باید در نظر داشته باشید :
-کاندوم ها را دور از حرارت٬ نور و رطوبت نگهداری نمایید تا لاتکس کاندوم خاصیت خود را از دست ندهد و با نزدیکی پاره نشود.
-از هر کاندوم یکبار استفاده کرده و از مصرف مجدد ان خود داری نمایید زیرا در این صورت احتمال حاملگی افزایش می یابد.
-قبل از مصرف کاندوم به تاریخ انقضای آن توجه نمایید و از مصرف کاندوم های تاریخ گذشته و یا کاندوم هایی که چسبناک و یا شکننده ان خودداری نمایید.
-پس از استفاده کاندوم مصرف شده رادر یک قطعه کاغذ باطله پیچیده و در کیسه زباله بیندازید.
-برای نرم کردن کاندوم از روغن ٬ وازلین و یا مواد مشابه استفاده نکنید زیرا این مواد به کاندوم آسیب رسانده و باعث خراب شدن ان می شوند.در این صورت احتمال حاملگی با کاندوم افزایش می یابد .
-هر چند این روش پیشگیری از بارداری روش موثری است ولی احتمال حاملگی با ان از قرص بیشتر است .
طریقه استفاده از کاندوم زنانه
طریقه استفاده از کاندوم زنانه آسان بوده ولی استفاده و عادت نمودن به آن، نیاز به تمرین دارد.
• موقع استفاده از کاندم بسته را با دقت باز کنید. یک موقعیت مناسب و راحت برای قرار دادن کاندوم داخل واژن انتخاب کنید. می توانید در حالی که ایستاده اید و یک پایتان را بر روی یک صندلی قرار داده اید، و یا در حالیکه نشسته اید و پاهایتان را از یکدیگر باز نموده اید و حتی در حالت خوابیده کاندوم را داخل مهبل قرار دهید.
• حلقه داخلی کاندوم را با انگشت شست و میانی، در حالی که انگشت اشاره وسط حلقه می باشد، فشار دهید. حلقه باریک و دراز می شود. با دست دیگر لبهای خارجی مهبل را باز کنید و کاندوم را به آرامی داخل واژن نمایید.می توانید قبل از استفاده، از روان کننده ها برای داخل کردن راحت تر استفاده کنید.
• انگشت اشاره را داخل کاندوم کرده و حلقه داخلی را تا جایی که امکان دارد فشار دهید.
• مطمئن شوید که کاندوم درست و مستقیم داخل مهبل قرار گرفته است و پیچ و تاب نخورده باشد. حلقه خارجی باید خارج از واژن باقی بماند.
• بهتر است هنگام آمیزش، آلت مرد با دست به داخل کاندوم هدایت شود تا از لیز خوردن و داخل رفتن آن خارج از کاندوم جلوگیری شود.
• در پایان مقاربت، قبل از بلند شدن و ایستادن کاندوم را خارج کنید.
اثر کاندوم های زنانه در پیشگیری از بیماریهای جنسی کمتر است
هرگز نباید کاندوم زنانه و مردانه را همزمان استفاده کرد زیرا احتمال پارگی کاندوم و انتقال ترشحات بالا میرود. برای جلوگیری از انتقال ویروسهایی مانند اچآیوی، هپاتیت نوع ب و ث جنس کاندوم باید لاتکس یا پلییورتان باشد.
اثر کاندوم زنانه در حفاظت از انتقال بیماری های جنسی نسبت به کاندوم مردانه کمتر است اما در هر حال کاندوم زنان نسبت به ویروس های ایدز، سیتومگالوویروس و هپاتیت B غیر قابل نفوذ است. شانس جابجایی و لیز خوردن کاندوم های زنانه کمتر ازکاندوم مردانه است (3% در مقابل 8-3%) اما متاسفانه میزان حاملگی با آن بیشتر از کاندوم مردانه است.
کاندوم مردانه و زنانه هر دو برای استفاده دارای شرایطی هستند که باید به دقت رعایت شوند.
گردآوری: بخش زناشویی بیتوته