افزایش قابل‌توجه نرخ دلار طی یک هفته اخیر باعث شد تا نگاه بسیاری از رسانه‌ها به این رخداد اقتصادی و جست‌وجوی دلایل آن و نیز چشم‌انداز برابری پول ملی برابر اسکناس آمریکایی دوخته شود.
در حالی که تا پیش از این، برجسته‌سازی ضعف و چالش‌های اقتصادی ایران از محور‌های اصلی فعالیت رسانه‌هایی، چون ایران‌اینترنشنال به شمار می‌رفت و تلاش می‌شد هیچ فرصت و بهانه خبری در این زمینه از دست نرود، بروز التهاب در بازار ارز مورد بی‌توجهی قرار گرفت.
ایران اینترنشنال در دو ماه گذشته با بهره‌گیری از تکنیک‌های روانی به خصوص بزرگنمایی، برجسته‌سازی و تکرار تلاش کرده این گزاره را به مخاطب القا کند که «اغلب مردم در حال اعتراض هستند» و جریان ناآرامی‌ها در کشور را تصویر کاملا «غالب» و «بدیهی» نشان دهد
رصد فراورده‌های خبری ایران‌اینترنشنال در کانال تلگرامی این شبکه که از اصلی‌ترین سکو‌های وایرال شدن این فراورده‌ها در فضای مجازی است، نشان می‌دهد گزاره‌ای مانند ریزش ریال مقابل ارز‌های خارجی به واسطه ناآرامی‌های اخیر که حتی در رسانه‌های داخلی نیز بسیار پربازتاب بوده، از محور‌های خبری ایران‌اینترنشنال کنار گذاشته شده و در برابر، در معدود مصاحبه‌های صورت گرفته در این زمینه تاثیر تحریم‌های خارجی و توقف مذاکرات هسته‌ای برجسته شده است.
علاوه بر این و در حالی که در بسیاری از رسانه‌ها اعم از داخلی و خارجی موضوع تاثیر ناآرامی‌های اخیر بر کسب و کار‌های اینترنتی بسیار برجسته بوده، ایران‌اینترنشنال تلاش کرده کمترین توجه را به این موضوع نشان دهد و یک هدف عمده را دنبال کند: «نشان دادن تصویر ایران آشوب‌زده و پرخشونت به واسطه تقابل سیاسی و مدنی مردم و نظام سیاسی»
تکنیک بزرگنمایی، برجسته‌سازی و تکرار در خدمت اهداف ایران‌اینترنشنال
بزرگنمایی از تکنیک‌های مطرح عملیات روانی است که در آن رسانه‌ها با برجسته‌سازی و پرداختن به یک موضوع، آن را در معرض دید مخاطب قرار می‌دهند و به این ترتیب بر اولویت‌های ذهنی مخاطب تاثیر می‌گذارند. رسانه‌ها همچنین با تکرار و تاکید بر موضوعاتی خاص، به مخاطبان می‌گویند که چه چیزی برایشان اولویت داشته باشد و در برابر، چه چیزی برایشان اهمیت نداشته باشد.
ایران اینترنشنال در دو ماه گذشته با بهره‌گیری از این تکنیک‌ها تلاش کرده مساله ناآرامی‌ها در ایران را پررنگ نگاه دارد و با القای تلویحی این گزاره به مخاطب که «اغلب مردم در حال اعتراض هستند» جریان ناآرامی‌ها در کشور را تصویر کاملا «غالب» و «بدیهی» نشان دهد.
جز افزایش نرخ ارز در ایران، در روز‌های گذشته اخبار متعددی قابلیت این را داشتند که در صدر اخبار مهم این رسانه قرار گیرند یا دست کم حجم بیشتری از اخبار این رسانه را به خود اختصاص دهند.
در روز‌هایی که افزایش قیمت دلار و ارز مهمترین مساله کشور بود، ایران اینترنشنال تنها ۲ درصد از محتوای منتشر شده در کانال تلگرامی خود را به این مساله اختصاص داد
اخبار مهمی، چون ادعای این رسانه در مورد تهدید جانی خبرنگارانش از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا، انتخابات اراضی اشغالی، قهرمانی تیم فوتبال ساحلی ایران در جام بین‌قاره‌ای، قهرمانی تیم کشتی فرنگی ایران در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۲ جمهوری آذربایجان، برگزاری بیست و هفتمین نشست سازمان ملل درباره تغییرات آب‌وهوایی در مصر و ... تنها توانستند کمتر از ۲۰ درصد از حجم محتوای کانال تلگرامی این رسانه را طی سه روز مورد بررسی ششم تا نهم نوامبر (۱۵، ۱۶ و ۱۷ آبان) را تشکیل دهند. به این ترتیب باید گفت حجم قابل توجهی از ظرفیت این رسانه برای خبرسازی از اعتراضات رزرو شده است.
افزایش نرخ ارز؛ فقط ۲ درصد از محتوای کانال ایران اینترنشنال طی سه روز
بررسی‌های پژوهشگر ایرنا نشان می‌دهد از میان ۴۵۰ پست منتشر شده در کانال تلگرامی ایران‌اینترنشنال در بازه زمانی ۶ تا ۸ نوامبر (از بامداد یکشنبه ۱۵ آبان تا پایان روز سه‌شنبه ۱۷ آبان)، تنها ۲۸ پست، یعنی ۶.۲ از محتوای کانال به مسائل اقتصادی اختصاص داشته است.
در این مدت، از مجموع ۴۵۰ پست، تنها ۹ پست به صورت مشخص به موضوع افزایش قیمت ارز اختصاص داشت. یعنی در روز‌هایی که افزایش قیمت دلار و ارز مهمترین مساله کشور بود، ایران اینترنشنال تنها ۲ درصد از محتوای منتشر شده در کانال تلگرامی خود را به این مساله اختصاص داد.
ایران‌اینترنشنال طی سه روزی که رشد قابل‌توجه نرخ ارز، بحث دارو، مشکلات کسب‌وکار‌های مجازی و ... بسیار برجسته و خبرساز بود چیزی حدود ۶.۲ درصد از تولیداتش را به مسائل اقتصادی اختصاص داد
بعد از تحولات بازار ارز، مشکلات کشور در دسترسی به دارو و نقش مافیای دارو، انواع تحریم‌های خارجی علیه ایران و تحریم تولیدات ایرانی بیشترین فراوانی را در موضوعات اقتصادی داشت که در مجموع کمتر از ۷ درصد بود.
ادعای تهدید جانی خبرنگاران ایران اینترنشنال دندان‌گیرتر از لقمه اعتراضات نبود
روز دوشنبه ۱۶ آبان بود که شبکه تلویزیونی ایران‌اینترنشنال مدعی «تهدید‌های معتبری» شد که خبرنگارانش از طرف سپاه پاسداران دریافت کرده‌اند. این شبکه در بیانیه‌ای اعلام داشت کارکنانش از سوی پلیس متروپولیتن از تهدید‌ها علیه خود مطلع شده‌اند.
این شبکه مدعی شد این «تهدید به مرگ برای شهروندان بریتانیایی» در خاک بریتانیا پس از چندین هفته هشدار سپاه پاسداران و حکومت ایران در مورد فعالیت یک رسانه فارسی‌زبان آزاد و بدون سانسور فعال در لندن صورت می‌گیرد.
شاید اگر این ادعا در روز‌هایی جز هنگامه ناآرامی‌ها در کشور مطرح می‌شد، ایران اینترنشنال هفته‌ها به آن می‌پرداخت و بخش مهمی از گزارش‌ها و مصاحبه‌های خود را وقف القای این گزاره به مخاطبان می‌کرد که خبرنگارانش از سوی جمهوری اسلامی در معرض تهدید هستند.
مقایسه میزان پوشش این ادعا در برابر اخبار ناآرامی‌ها در روز‌های گذشته، نشان می‌دهد این رسانه وقتی لقمه چرب‌تر و حاضر و آماده‌تری در دسترسش باشد، از خیر منافع تبلیغاتی که ادعایی اینچنینی می‌تواند برایش داشته باشد، می‌گذرد، این در حالی است که برای رسانه‌های خارجی فارسی‌زبانی، چون ایران اینترنشنال، چنین ادعایی از ارزش خبری بسیار بالایی برخوردار است. این مهم را می‌توان از نحوه پردازش و پوشش ماجرای ادعای سال گذشته «اف‌بی‌آی» در مورد تلاش ایران برای ترور «مسیح علی‌نژاد» دریافت.
۸۰ درصد محتوای کانال در قُرق ناآرامی‌ها
هدف اصلی، رادیکال کردن و تشدید هر چه بیشتر آشوب از طریق ترغیب و نیز نشان دادن تصویری ملتهب در کشور است؛ پروسه‌ای که البته منهای تشریح تبعات اقتصادی صورت می‌گیرد
ایران‌اینترنشنال در بازه زمانی یادشده در ۳۶۱ پست، موضوع اعتراضات و ناآرامی‌ها در ایران و تجمعات و موضع‌گیری‌های مرتبط با آن را محور قرار داده و از دریچه سیاسی و اجتماعی و مسائلی، چون ضدیت با حجاب با مصدایقی، چون روسری‌سوزی، اعمال خشونت علیه معترضان، مقابله با حاکمیت و روحانیت با نمودهایی، چون حمله به روحانیون و لباسشان، مخالف‌خوانی برخی سلبریتی‌های داخلی و خارجی، اعلام موضع برخی مقامات غربی و ... به این مساله پرداخته است. حتی در مورد موضوعاتی، چون ادعای اعتصاب بازاریان در برخی شهرها، نه از زاویه مسائل اقتصادی، بلکه از منظر سیاسی این ادعا انعکاس یافته است.
به عبارتی در روز‌هایی که مسائلی، چون برگزاری نشست بین‌المللی تغییرات اقلیمی در شرم‌الشیخ، برگزاری انتخابات کنگره آمریکا، برگزاری انتخابات رژیم صهیونیستی، قهرمانی ایران در مسابقات بین قاره‌ای فوتبال ساحلی و کشتی فرنگی از اخبار مهم رسانه‌های ایران و جهان بود، این رسانه خارجی فارسی‌زبان، بیش از ۸۰ درصد محتوای خود را به ناآرامی‌ها در ایران آن هم از منظر سیاسی و اجتماعی اختصاص داد.
در خصوص این رویکرد و نیز عبور معنادار ایران اینترنشنال از مسائل اقتصادی مانند افزایش نرخ ارز، مشکلات کسب‌وکار‌های مجازی، کمبود دارو، راه افتادن کمپین‌هایی مشکوک علیه کالا‌های ایرانی و ... برخی ناظران می‌گویند هدف اصلی، رادیکال کردن و تشدید هر چه بیشتر آشوب از طریق ترغیب و نیز نشان دادن تصویری ملتهب در کشور است؛ پروسه‌ای که البته منهای تشریح تبعات اقتصادی صورت می‌گیرد که کشور به واسطه مخدوش شدن ثبات به عنوان اصلی‌ترین بستر بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم، با آن مواجه شده و می‌شود.
این گزارش، تنها بازتابی از حاصل عملکرد سه روزه رسانه‌ای است که ادعا می‌کند «مستقل» بوده و به دور از رویکردی جانبدارانه، رسالت خبررسانی «بی‌طرفانه» را برای فارسی‌زبانان به ویژه ایرانیان به انجام می‌رساند.
منبع: مشرق
