بومگردی و کشمکش کپی برابر اصل 

به گزارش خبرنگار ایرنا،بیش از یک دهه است که اقامتگاه‌های بوم‌گردی در کشور بر اساس درک حسی خوش از فضای پر اصالت روستا در حافظه زیست بوم مردمان سرزمینمان خوش نشسته است اما چندی از حظ نام بومگردی در کنار توسعه گردشگری روستایی نگذشته بود که به گفته کارشناسان با افزایش این اقامتگاه‌ها، چالش‌هایی گریبانگیر این حوزه ، مناطق و مردمان آن شده است.

تحت تاثیر قرار دادن فرهنگ محیطی و اجتماعی روستا، فقدان درک درست از مفهوم و هدف اقامتگاه‌های بوم‌گردی، نبود آموزش، تحت تاثیر قراردادن اقتصاد مردمان محلی و اکتفا به پوسته‌ای از روستا - از نیروی انسانی گرفته تا معماری – به عنوان محور اصلی چالش ها در فعالیت‌های اقامتگاه‌های بوم‌گردی مطرح شده است.
 روستاهای گیلان همیشه کوچه باغ‌هایی فراخ برای بخشش طعم لذت آواها و نواها، شالی و باران، عطر خوش نارنج و برنج و چای هیزمی بوده است و بر اساس همین گیرایی اقامتگاه‌های بومگردی روز به‌روز پا گرفتند تا رقمشان به ۱۳۵ مورد رسید اما گویا چالش‌های بومگردی ازین اقامتگاه‌ها در سرزمین باران هم دور نمانده است بطوریکه مقام ارشد استان در نشست با تشکل‌های گردشگری بر این موضوع تاکید کرد که در اجرای طرح‌های بومگردی " اصل روستا را آباد کنید ".

بافت روستاها باید حفظ شود

استاندار گیلان با تاکید بر حفظ بافت روستاهای استان ضمن تاکید بر آموزش گفت: در راستای توسعه بومگردی باید از ظرفیت دهیاران ، بلدهای محلی و لمس تجربه زندگی واقعی در روستا بهره گرفت.
اسدالله عباسی در نشست با تشکل‌های گردشگری افزود: بومگردی را باید حمایت کرد؛ روستاها را در این راستا آباد کنید نه اینکه تنها به ایجاد اقامتگاه بومگردی اکتفا کرد زیرا در دنیای گردشگری امروز غالب گردشگران دوست دارند به روستاهای مقاصد گردشگری بروند و حس خوش زندگی در روستا را تجربه کنند.

وی با بیان اینکه در حوزه بومگردی در دوره های قبلی کار شد اما ناقص عمل شد، افزود: از ظرفیت دهیاران در توسعه بومگردی و توسعه گردشگری روستایی باید بهره گرفته شود؛ بافت روستاها باید حفظ شود و در این مناطق اجازه ساخت و ساز بیش از 2 طبقه نباید داده شود.
استاندار گیلان، اقتصاد گردشگری را از مولفه‌های توسعه استان برشمرد که در کنار اقتصاد کشاورزی می تواند حائز اهمیت باشد و هشدار داد: در سیاست‌های دولت سیزدهم گیلان استان هدف گردشگری است و نباید هیچگونه لَختی و کندی در شکوفایی ظرفیت‌های گردشگری صورت گیرد و در صورت ایجاد مانع در توسعه و سرمایه گذاری گردشگری از سوی هر کدام از مدیران دستگاه های اجرایی برخورد قاطع صورت می گیرد.

بومگردی و قدم های مثمر در توسعه گردشگری 

رئیس جامعه بومگردی گیلان تاکید کرد: توسعه اقامت‌گاه‌های بومگردی گیلان نیازمند نگاه ویژه مدیران ارشد استان است زیرا از طریق این اقامت‌گاه‌ها می توان گام‌های مثمری در خصوص توسعه گردشگری این خطه برداشت.
فیضیان با بیان اینکه اقامت‌گاه‌های بومگردی گیلان ارائه دهنده خدمات بالایی به گردشگران است، اظهار داشت: باتوجه به آمار و نیز بازدیدهای میدانی، استقبال گردشگران نسبت به اقامتگاه‌های بومگردی بسیار زیاد است و این موضوع نشان دهنده ظرفیت این تاسیسات در توسعه گردشگری استان است که نگاه ویژه حمایت‌گرانه را می‌طلبد.
وی با بیان اینکه پروژه‌های بومگردی برای بهره‌برداری و به روزرسانی نیازمند تسهیلات کم بهره است،مشکل بیمه پرسنل را یکی از مسائل بارز صاحبان اقامت‌گاه‌های بومگردی ذکر کرد که نیازمند اهتمام ویژه متولیان گردشگری استان است.

بومگردی تجربه حس واقعی روستا 

کاملیا رشیدی دانش آموخته جغرافیا و برنامه ریزی توریسم معتقد است: بوم گردی و گردشگری روستایی به نوعی گردشگری آرامش است و گردشگران می خواهند فارغ از زندگی امروزی در فضایی به دور از فضای شهری تجربه جدیدی کسب کنند.
وی بیان کرد: اقامتگاه‌های بوم گردی رابطه مستقیم و متقابل میزبان و میهمان در خانه و املاک گردشگر پذیر است که از سال ۱۹۹۴ میلادی هدف اصلی ایجاد و توسعه این نوع از اقامتگاه‌ها که دارای هویت و ساختاری بومی هستند، رسیدن به توسعه پایدار است.
رشیدی می‌گوید: بومگردی در واقع با تکیه بر اصالت، داشته های بومی و ایجاد حس خوش زندگی در روستا خلق شد اما دیری نپایید که غالب اقامتگاه های بومگردی فارغ از اصل مولفه های بومی از جمله نیروی انسانی ،سبک زندگی و رفتار اجتماعی تنها با پوسته ای از معماری روستایی تبدیل به کپی برابر اصل شد که تنها ظاهری از معماری روستایی را کپی اما با سبک و سیاق مدرن به ارائه خدمات می پردازند.
وی ادامه داد: این در حالیست که گردشگران می خواهند حس واقعی روستا را با همه مولفه های خودمانی مربوط به آن فضا تجربه کنند اما متاسفانه امروز بی توجه به اصل روستا در بخش اعظمی از اقامتگاه های بومگردی تنها با یک کپی مواجه می شویم که تنها پوسته ای خوشایند از یک معماری اقلیمی را داراست؛ چنان که شاید اگر قوانین و موانع مسئولان ذیربط نباشد چهره ناب روستاهایمان به خشونت شهری روز به روز آلوده تر می شوند. 
رشیدی که وضعیت گردشگری در کشورهای متعدد را مورد بررسی قرار داده می‌گوید: گردشگران می خواهند در ورود به فضایی روستایی اصالت صدها سال فرهنگ، جشن‌ها، آواها ، نواها ، آئین ها و طعم خوش غذاهای محلی را در معماری بومی آن سرزمین تجربه کنند حال آنکه گاه در بافت روستاها با استفاده از تسهیلات بومگردی به خانه‌هایی دعوت می شوید که خشونت آهن و سیمان بیداد می کند. 
این کارشناس برنامه ریزی توریسم می گوید: اقامت گاه های بوم گردی می بایست متناسب و هماهنگ با بافت فیزیکی و فرهنگی منطقه باشند و با توجه به شکل، ظاهر، رنگ و معماری محلی ساخته شود و از نیروهای محلی در اداره فضای بومگردی استفاده شود که همین موارد می تواند موجب جذب گردشگران داخلی و خارجی باشد.

مجوزهای بومگردی با دقت بیشتری صادر می شود
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در این زمینه می گوید: یکی از شرایط دریافت مجوز بومگردی تطابق معماری پروژه با اقلیم و بافت روستا است اما با توجه به موارد مطرح شده تلاش می شود مجوز پروژه های بومگردی با دقت بیشتری صادر شود.
رضا حسن پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: کمترین اثر نامطلوب بر محیط زیست، بیشترین مزایای اقتصادی برای مردم میزبان، کمترین اثر بر فرهنگ‌های بومی و بیشترین احترام برای آن‌ها و همچنین عالی‌ترین رضایت برای گردشگران از اهداف اصلی اقامت گاه‌های بوم‌گردی است.
وی پروژه های بومگردی را یکی از مولفه های توسعه گردشگری استان عنوان کرد و گفت: بسیاری از بومگردی های گیلان نه تنها فارغ از معماری بافت بومی ایجاد شده اند بلکه به احیاء معماری روستا کمک کرده و برخی از آنها در واقع پیشگیری از تخریب بنایی کهن را در بر داشته است.
وی با بیان اینکه همه واحدهای بومگردی گیلان مکلف به مدیریت پسماند هستند، افزود: همه آنها فرایند تفکیک زباله را اجرا می کنند و در این خصوص برای روستائیان نیز کارگاه های آموزشی برپا می کنند.
سرپرست گردشگری گیلان بیان کرد : ۳۰ پروژه بومگردی از ابتدای امسال در استان افتتاح شده و ۲۰ پروژه دیگر تا پایان سال به ظرفیت اقامتی استان اضافه می‌شود؛ پروژه های گردشگری افتتاح شده امسال با اعتباری حدود ۷۰۰ میلیارد تومان به انجام و بهره برداری رسیده است.
حسن پور با بیان اینکه اقامتگاه‌های بومگردی گامی بزرگ برای توسعه گردشگری طبیعت(اکوتوریسم) و گردشگری روستایی در استان است، افزود: ۱۳۵ مورد از این اقامتگاه ‌ها در استان دارای پروانه بهره برداری هستند و ظرفیتی نزدیک به ۳۰۰ اتاق و بیش از سه هزار و ۵۰۰ تخت به ظرفیت اقامتی استان افزوده است.
وی یادآور شد: هم‌اکنون در استان ۵۵ موافقت اصولی در حوزه گردشگری با حجم سرمایه‌گذاری ۴۵ هزار و ۲۹۷ میلیارد ریال و اشتغال یک هزار و ۵۹۱ نفر صادر شده است و با پیگیری‌های انجام شده منجر به صدور ۱۷ پروانه ساختمانی و مجوز ایجاد با حجم سرمایه‌گذاری ۹هزار و ۶۳۲میلیارد ریال و اشتغال ۳۸۴ نفر شده است.
وی گفت: در میان موافقت اصولی‌های صادر شده ۱۰ اقامتگاه بومگردی، ۹ اقامتگاه سنتی و ۴ سفره خانه سنتی وجود دارد.  

گیلان با گیرایی‌های بسیار در زمینه‌های متعدد گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور است بطوری‌که این استان از ابتدای امسال تاکنون با دارا بودن سه هزار و ۴۸۳ مورد تاسیسات گردشگری، پذیرای بیش از ۵۵ میلیون مسافر شده است.
بی مانند است؛ سفر به روستاهای گیلان آن‌گاه که پیر و کودک و امروزیان در سبزه‌زارهای چای و شالی دوشادوش یکدیگر تصاویر رنگینی از همت و تولید نقش می‌کنند و این سوال در ذهن نوجوان و جوان گردشگر ایجاد می‌شود که چگونه می‌توان در این همه فعالیت، کارآفرینی در اندازه انبوه ایجاد و این همت را پس از شهرت سرزمینی، جهانی کرد.

هنوز فضای گیلان به نسبت سایر استان‌های شمالی، بکرتر مانده و روستاهای آن تا حدود زیادی دستخوش تغییر نشده و می‌توان با آمایش، کارشناسی و برنامه ریزی از آنها در راستای توسعه گردشگری روستایی بهره گرفت.
بوم گردی در اشتیاق همین یادمانه و عطر خوش دیوارهای کاهگلی باران خورده، هیزم داغ تنور، چشمه‌های جوشان و گاوهای شیرافشان در صدر گونه‌های گردشگری تخصصی گیلان قرار گرفته و باید کوشید تا علاوه بر حفظ خانه‌های روستایی با معماری بومی، ضمن فراهم آوردن رفاه و امکانات برای روستاییان، جلوی یکی شدن فضای روستایی با شهری را گرفت.