صنعت گردشگری از جمله نخستین مشاغلی است که با وقوع کرونا بیشترین آسیب را دید. کسب و کارهایی که مرتبط با گردشگری، اوقات فراغت، هوانوردی، کشتیرانی خودروسازی، املاک، تولیدات غیر ضروری در این دوران بیشترین ضرر را کردند. در مقابل کسب و کارهایی مانند خدمات و تجهیزات پزشکی، بهداشت و سلامت فردی فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجارت الکترونیک و کشاورزی بیشترین رشد را در این ایام داشتند.
حدود ۱۰ درصد درآمد ناخالص اقتصاد جهان از صنعت گردشگری است و رتبه ۵ را در بین صنایع مهم دارد در سال ۲۰۱۸ این صنعت با درآمده ۸.۸ تریلیون دلار به اقتصاد جهان کمک کرد و حدود ۳۲۰ میلیون شغل در جهان به حوزه گردشگری و سفر مرتبط است.
بر اساس آمار شورای جهانی گردشگری و سفر ۵۰ میلیون شغل مربوط به صنعت گردشگری در سراسر جهان به دلیل کرونا از بین خواهد رفت؛ تنها در آمریکا پیش‌بینی می‌شود این بیماری ۲۴ میلیارد دلار به سرعت این کشور زیان وارد کرده باشد در اروپا نیز زیان یک میلیارد دلاری در ماه بوده، این زیان تنها در ایتالیا تا خرداد امسال به ۷ میلیارد یورو رسیده و در اسپانیا ۹ میلیارد و در یونان ۱۵ میلیارد یورو بوده است.
بهار سال ۱۳۹۸ حدود ۶۶ درصد از خانواده های ایرانی به مسافرت رفتند و در مجموع ۱۰۲ میلیون سفر در این مدت انجام شده است طبق آمار گردشگران داخلی ایران در سه ماه بهار نزدیک به ۱۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان در این بخش هزینه کردند به نظر می رسد گردشگری ایران بیش از ۹۰ درصد از این درآمد را از دست خواهد داد تا پایان بهار ۹۹ گردشگران ایران زیان ۴۰ هزار میلیارد تومانی ۱۳ هزار میلیارد تومان از گردشگری خارجی و ۲۷ هزار میلیارد تومان از گردشگری خارجی را متحمل می شوند حدود ۷ هزار میلیارد تومان ضرر به اقامتگاه‌ها و هتل های ایران و بیکاری بیش از ۸۰ هزار نفر تا پایان خرداد سال ۱۳۹۹ است حدود ۴ هزار میلیارد تومان خسارت به صنعت هواپیمایی کشور تا پایان خرداد از حدود ۲ هزار میلیارد تومان ضرر به شرکت‌های مسافرتی و بیکاری بیش از ۵ هزار نفر از جمله ضررهای اقتصادی ناشی از کرونا در ایران است.
به گزارش خبرنگار ایرنا، ناصر رضایی روز سه شنبه در نشست گردشگری در عصرکرونا که از سلسله نشست های همایش ملی پیامدهای فرهنکی. اجتماعی کرونا که به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد با اشاره به تاثیر زیاد شیوع کرونا بر گردشگری در جهان گفت: بیش از ۱۰۰ میلیون شغل مرتبط با گردشگری در این دوران آسیب جدی دیدند و شغل‌هایی مانند گردشگری و صنعت حمل و نقل بیشترین آسیب را دیدند.
وی ناشناخته بودن این بیماری و تغییرات شیوه نامه برای مقابله با این بیماری را از دیگر ویژگی های این دوران دانست و گفت: اخبار جدید و شیوه انتقال این بیماری هروز بیش از گذشته بر صنعت گردشگری اثر می‌گذارد و حتی بروی آمار و برنامه‌هایی که سازمان جهانی گردشگری ارایه می دهد نیز اثر گذار است. سناریو ها را تغییر می‌دهد.
رضایی همچنین درباره بحران کنونی گردشگری گفت: بحران گردشگری در سال‌های ۱۹۵۰ و ۲۰۰۹ نیز بوجود آمده بود که برطرف شد و بحران کنونی نیز از بین می رود و گردشگری دوباره به دوره اوجش بر می گردد و بر اساس پیش بینی‌های جهانی پس از پایان این دوره با رشد انفجاری گردشگری مواجه خواهیم بود و ایران جز ۱۰ مقصد نخست گردشگری خواهد بود.
وی کشف واکسن کرونا و یا مهار این بیماری را راه‌های خروج از این شرایط ارزیابی کرد و افزود: ایران می‌تواند با موج عظیم گردشگر پس از پایان این دوره همه گیری مواجه شود و باید برنامه مناسب برای آن شرایط را از هم اکنون داشته باشیم.
رضایی افزایش آگاهی در بین مردم را در این شرایط ضروری دانست و گفت: افزایش آگاهی می‌تواند به درک و رعایت شیوه‌نامه های بهداشتی منجر شود.
وی با بیان این که شیوع کرونا در ووهان و در ادامه شیوع آن به دیگر کشورها، جهان را غافلگیر کرد، افزود: کشورها مرزهایشان را بروی یکدیگر بستند اما گردشگری ایران پیش از شیوع کرونا با وقوع حوادث محتلف در سال گذشته با آسیب مواجه شده بود و چالش‌هایی زیادی داشت وقوع حوادث در دی و بهمن ماه سال گذشته ۸۰ درصد سفرهای ورودی به ایران را لغو کرده بود و آمار نشان می‌دهد ورودی گردشگر به ایران در سه ماه نخست سال جاری کمتر از ۱۰۰ هزار نفربوده است.
وی افزود: در دوره شیوع کرونا بخش‌های خصوصی مرتبط آسیب‌های جدی دیدند که نیاز به ورود و حمایت دولت وجود دارد در این دوره نقش حمایتگری دولت پررنگ است دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات به بخش خصوصی آنها را کمک کند. تاکنون حمایت‌هایی از سوی دولت انجام شده ولی همچنان کافی نیست و نیاز به تسهیلات بیشتری وجود دارد.
این کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به این که حوزه گردشگری در پیش از انقلاب در اولویت دولتمردان قرار نداشته، گفت: پیش از انقلاب حکومت شاه به دلیل نفوذ غرب علاقمند توسعه گردشگری بود و برای خود این صنعت اولویت جدی قایل نبود. پس از انقلاب نیز گردشگری در برنامه های توسعه کشور در اولویت جدی قرار نداشت تا این که رهبری متذکر شدند.
وی در ادامه رویکرد جدید دولت را حائز اهمیت دانست و افزود: در مجموعه دولت به محور توسعه گردشگری توجه دارد که تدوین سند توسعه گردشگری و حساب‌های اقماری در آن راستا قرار دارد که در دوره پس از کرونا نتایج مثبت آن مشخص شود که البته انجام تبلیغات و بازاریابی باید در دستور کار قرار بگیرد.
رضایی انجام‌کارهای کوچک و مهم را در این دوران ضروری ارزیابی کرد و افزود: باید در این دوران تهدید به وجود آمده از کرونا را به فرصت تبدیل کنیم و رسانه می تواند تاثیر زیادی داشته باشد.
مجید گلپایگانی مدرس مشاورو پژوهشگر، سازمان مدیریت صنعتی با اشاره به برنامه های ایران برای گردشگری گفت: پس از خروج آمریکا از برجام و کاهش ورودی گردشگر غربی به ایران، برنامه‌هایی را برای جذب گردشگر از کشورهای شرقی از جمله چین آغاز شد. بیش از ۲۰۰ میلیون چینی پاسپورت دارند و هدف گذاری ایران ورود ۲ میلیون گردشگر چینی به ایران بود که به شیوع کرونا لغو شد.
وی با بیان این که شیوع کرونا خسارت زیادی به گردشگری وارد کرده است، گفت: بسیاری معتقدند گردشگری دلیل اصلی شیوع کرونا بوده است و فردی که ناقل این بیماری بوده با سفر به شهرها و کشورها و حتی قاره‌های دیگر این بیماری را منتشر کرده است.
این پژوهشگر درادامه با بیان این که گردشگری و صنعت حمل و نقل هوایی همچون هواپیما بیشترین آسیب را پس از وقوع کرونا دیده‌اند، گفت: در روزگاری که این دو صنعت آسیب جدی دیدند صنایع بهداشتی، غذایی و حتی الکترونیک با وجود تحریم‌ها توسعه زیادی داشتند.
گلپایگانی با بیان این که گردشگری در طول ۲۰ سال گذشته تاثیرانی منفی را از حمله به برج های دوقلو در آمریکا، رکود اقتصادی و شیوع سارس داشته گفت: اما با گذر از بحران‌ها کمر راست کرده است.
وی با بیان این که درآمد ناشی از گردشگری برای تمام کشورها اهمیت دارد، گفت: بر اساس آمار شغل ۵ میلیون ایرانی در دوران کرونا آسیب دیدند و ۷ میلیارد تومان هتلداران و دیگر اماکن اقامتی ضرر دیدند و بیش از ۲ هزار میلیارد تومان آژانس‌های هواپیمایی ایران ضرر دیدند که رقم‌های زیادی است.
گلپایگانی اضافه کرد: ایران برای جذب گردشگر باید از تجارب دیگر کشورها از جمله کشورهای همسایه استفاده کند، و نگاه استراتژیک داشته باشد که نیازمند فعالیت‌های مختلف است همچنان همه می دانند گردشگر جایی می رود که امنیت وجود داشته باشد خبر کوچکترین اتفاق‌ها می‌تواند به جذب گردشگر آسیب برساند.
وی با اشاره به این که گردشگری و سفر با شیوع کرونا دچار تغییرات زیادی شده است، گفت: شکل سفرها در این روزها تغییر کرده است افراد ترجیچ می‌دهد به سفرهای کوتاه مدت تر بروند و یا بجای حمل و نقل هوایی از خودورهای شخصی و حمل و نقل ریلی استفاده کنند. قطعا در این ایام بیمه‌های سفر از اهمیت بیشتری برخودار شده است و ملاحظات بهداشتی در اولویت بالاتری قرار گرفته است.
گلپایگانی گفت: برای گذر از این دوران باید شیوه نامه و یا توصیه دیگر کشور را ارزیابی و رعایت کنیم که مهمترین آنها مدیریت و جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری است و سپس کمک به مشاغلی که از این بیماری آسیب دیدند هست. کمک به مشاغل نوپا است که زود بازده نیز هستند.
گلپایگانی اضافه کرد: این روزها برخی از کشورهای اروپایی که زمستان سال گذشته در اوج کرونا بودند امروز به شرایط پایدار تری رسیدند و مناطق گردشگریشان را باز کردند می توان از روش و راه‌کار این کشور هاه استفادده کرد به عنوان مثال حضور پزشک و گرفتن تست کرونا و انتقال مسافرانی که تست آنها مثبت اعلام شده بود به هتل هایی مشخص از جمله این موارد بوده که عملکرد مثبتی محسوب می شود.
وی با بیان این که ایران بیش از ۹۸ درصد درآمد ناشی از گردشگر را همانند دیگر کشورها از دست داده است، گفت: این زمان می‌تواند دوره بازیابی برای گردشگری ایران شود و تمام فعالان برای دوره انفجار گردشگر بهافزایش مهارت هایشان بپردازند.
گلپایگانی گفت: تولید محتوا فیلم و عکس با زبان‌های بین المللی، حضور و تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعای معرفی جاذبه‌های فرهنگی ایران از جمله این موارد است.
