نتیجه انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا ، جدای از اینکه مشخص کرد اکثریت کرسیهای مجلس نمایندگان در اختیار جمهوریخواهان قرار گرفته و مجلس سنا به احتمال زیاد با اکثریتی شکننده در اختیار دموکراتها قرار میگیرد، نتایج دیگری نیز برای شناخت فضای اجتماعی- سیاسی ایالات متحده داشت که شاید در نگاه اول چندان به صورت واضح در نظر نیاید.
بسیاری بر این عقیدهاند اهمیت دور فعلی انتخابات میاندورهای کنگره، تغییر شدید در میزان توزیع کرسیهای کنگره میان ۲ حزب جمهوریخواه و دموکرات بود اما مهمترین مساله از نظر موضوعات اجتماعی و شکاف سیاسی موجود در جامعه آمریکا نه در انتخابات کنگره، بلکه در انتخابات فرمانداریها و در عین حال انتخاب وزرای امور داخلی هر ایالت که به آنها (Secretary of State) میگویند، به نمایش گذاشته شد.
برای فهم توزیع نقشهای مهم ایالتی بین ۲ حزب جمهوریخواه و دموکرات و نوع تاثیرگذاری این انتخابات بر آینده فضای سیاسی این کشور باید چند نقشه جالب از نتایج انتخابات را مورد توجه قرار دهیم. نقشه اول، نمایشی است از پیروزی بسیار بزرگ حزب جمهوریخواه در انتخابات میاندورهای مجلس نمایندگان. در این نقشه بخوبی دیده میشود که چگونه این حزب توانست اکثریت خوب 211 کرسی در مجلس نمایندگان را برای خود کسب کند و نقشه ایالات متحده را تقریبا به نقشهای بسیار قرمز از ایالتها تبدیل کند. اگر چه دموکراتها عقیده دارند وعده ترامپ برای شکلگیری «موج قرمز» در انتخابات میاندورهای شکل نگرفت اما این نقشه نشان میدهد دقیقا زیر پوست نتایج انتخابات مجلس نمایندگان این کشور چه میگذرد و جمهوریخواهان چگونه توانستهاند آرای مردمی در این ایالتها را از آن خود کنند، البته نمیتوان تنها بر اساس پراکندگی جغرافیایی نمایندگان جمهوریخواه مجلس نمایندگان بیان کرد که آمریکا را موج قرمز فراگرفته و مردم در لایههای زیرین مدیریتی، خواهان روی کار آمدن جمهوریخواهان هستند. نقشه دیگری در این میان وجود دارد که این فرضیه را با اما و اگرهای زیادی روبهرو میکند و آن نقشه برندگان و بازندگان انتخابات فرمانداریها در ایالات متحده است.
در نقشه دوم که اتفاقا به نقشه پیروزیهای حزب دموکرات در انتخابات مجلس سنا نیز شباهت زیادی دارد، به وضوح مشاهده میشود عملا آمریکا به ۲ نیم تقسیم شده است. نیمی آبیرنگ، با ایالتهایی که ترجیح دادهاند یک فرماندار دموکرات بر آنها حکومت کند و نیمی قرمز که جمهوریخواهان را برای اداره ایالتشان ترجیح دادهاند.
نکته جالب نقشه دوم این است که اگر مطالعه آمریکا را تنها با توجه به محتوای رسانههای دموکرات و رسانههای جریان اصلی انجام میدادیم، اصلا نباید انتظار داشتید جمهوریخواهان با نوع نگاه خود به مسائل اجتماعی و سیاسی روز، برنده تقریبا بیش از نیمی از کرسیهای فرمانداری در ایالتهای مختلف آمریکا باشند.
رسانههای دموکرات چنین نشان داده بودند که مردم آمریکا مخالف اعمال محدودیت در سقط جنین، حامی حقوق همجنسگرایان و اقلیتهای جنسی و خواهان تصمیمگیری درباره مسائل اجتماعی و فرهنگی آمریکا در سطح دولت فدرال هستند. نقشه پیروزی جمهوریخواهان در ایالتهای مختلف اما نشان میدهد نباید آمریکا را تنها از لنز رسانههای دموکرات مشاهده کرد. آمریکا تنها در ۲ ایالت نیویورک و کالیفرنیا خلاصه نشده و مردم بنا به اعتقادات مذهبی و فرهنگشان خواهان اعمال محدودیت در سقط جنین بوده، در بسیاری از ایالتها، از مطرح شدن مسائل مرتبط با جنسیت در مدارس و آموزشهای جنسی برای کودکان حمایت نمیکنند و ممکن است نظر حمایتی نسبت به جنبشهای سیاهان یا حتی مسائل سیاسی بزرگتر مانند حمایت از دخالت آمریکا در جنگ اوکراین یا برپایی جنگ سرد دوم در جهان به دلیل مسائل مرتبط با اقتصاد جهانی نداشته باشند.
بر همین اساس، این نقشه میتواند نشاندهنده عمق شکاف سیاسی- اجتماعی موجود در جامعه آمریکا و نمایشی از افزایش دوقطبی موجود در این جامعه بر سر مسائل اجتماعی و فرهنگی باشد. در حالی که بر اساس برخی رفراندومهای برگزار شده در تعدادی از ایالتهای آمریکا (که در زمان رأیگیری برای انتخابات کنگره انجام شد) در ایالتهای دموکرات مانند کالیفرنیا، ورمونت و میشیگان، مردم به حق سقط جنین و قانونی بودن آن رأی دادهاند، در ایالتهای جمهوریخواه، چنین رفراندومی عملا برگزار نشده و مردم باید به قانون تصویب شده توسط فرمانداران در این باره که ممنوعیت سقط جنین (حتی به دلایل پزشکی) است احترام بگذارند و در صورتی که به ایالتی دیگر برای انجام این کار بروند نیز علیه آنها جرمانگاری خواهد شد. در برخی ایالتهای دیگر، مردم به قانونی بودن استعمال ماریجوانا رأی دادهاند و در برخی از ایالتهای دیگر مانند آرکانزاس و داکوتای شمالی و جنوبی مردم به این مساله رأی منفی دادهاند. در برخی ایالتها، فرمانداریها از مردم خواستهاند در رفراندومی برای آزاد بودن حق حمل سلاح شرکت کنند و در ایالتهای دیگر مردم به محدود شدن حق حمل سلاح رأی دادهاند.
جدای از این نقشهها و نتایج رفراندومهای ایالتی، موضوع مهم دیگر، انتخاب وزرای ایالتی در هر ایالت است که میتواند نشاندهنده عمق شکاف سیاسی در جامعه آمریکا و تهدیدی برای امنیت صندوقهای رای در انتخابات ریاستجمهوری سال 2024 باشد. بر اساس قوانین فدرال، وزرای ایالتی، مسؤولیت برگزاری انتخابات و تایید نتایج آن را برعهده دارند و این بار طرفداران ترامپ، غیر از اینکه به فرستادن یاران او به مجلس نمایندگان و سنا فکر میکردند، در حال تلاش برای تغییر وزرای ایالتی به نفع خود بودند؛ کسانی که باور داشته و دارند در انتخابات ریاستجمهوری سال 2020 تقلب و ریاستجمهوری توسط دموکراتها و بایدن، از ترامپ دزدیده شد. بر اساس نتایج اولیه، ایالتهای زیادی هستند که وزرای ایالتی انتخابشدهشان توسط مردم چنین فهمی از انتخابات ریاستجمهوری دارند و نگرانی دموکراتها این است که در دور بعدی انتخابات ریاستجمهوری، این افراد خود دست به تعیین نتیجه انتخابات به نفع ترامپ یا نامزد مورد نظر او بزنند!
مطالعه نتایج انتخاباتهای مختلف و رفراندومهای ایالتی برپا شده در روز سهشنبه هفته گذشته نشان میدهد از این پس نهتنها در مجلس نمایندگان و سنا باید در انتظار درگیریهای بیشتر 2 حزب دموکرات و جمهوریخواه بر سر مسائل اقتصادی و اجتماعی و سیاسی باشیم، بلکه در سطح ایالتی نیز مردم آمریکا در حال به نمایش گذاشتن دوقطبی شدید موجود در جامعهشان هستند.
ثمانه اکوان