چگونه با زبان بدن ارتباط برقرار کنیم ؛ زبان بدن یکی از ابزارهای بسیار مهم در ارتباطات روزمره و تخصصی است که به آن ارتباط غیرکلامی هم می گوییم. استفاده درست از این ابزار باعث می شود در ارتباطات خود موفق تر باشیم. زبان بدن یا تن گفت، مجموعه ای از حالات بدن و اجزای صورت، حرکات و لحن گفتار است که بدون پرده پوشی احساس یا نظر واقعی ما را ابراز می کند. ما روی قسمتی از این علایم و نشانه ها کنترل نداریم (مثل زمانی که از شدت خشم صورتمان سرخ می شود) اما می توانیم در مورد بخش دیگر تمرین کنیم تا روی آن تسلط پیدا کنیم. در ادامه از سایت پارس نیوز قصد صحبت درباره زبان بدن را خواهیم داشت.
مسلما اولین سوالی که در مورد زبان بدن به ذهن شما می رسد این است که زبان بدن چیست ؛ به هر ارتباطی که در آن از کلام ما استفاده نشود، ارتباط غیر کلامی می گویند. به همین دلیل هم زبان بدن نوعی ارتباط غیر کلامی محسوب می شود.
یعنی ما می توانیم بدون این که از کلام خود استفاده کرده باشیم، با زبان بدن مطالب بسیار زیادی را بیان کنیم. بیشترین استفاده زبان بدن هم برای درک و تفسیر بهتر پیام های کلامی است!
فرض کنید یک نفر صحبت های بسیاری بیان می کند، ولی شما به خوبی متوجه نمی شوید که دقیقاً منظور او چیست! اما وقتی از زبان بدن خود به خوبی بهره می گیرد. قطعاً می تواند حق مطلب را بسیار بهتر برایتان ادا کند تا مقصود و منظور او را درست تر و بهتر متوجه شوید.
به همین دلیل است که وقتی مثلاً شما فردی را می بینید که نگران نیست ، یا به عبارت دیگر از زبان بدن او نگرانی را دریافت نمی کنید ، حتی اگر بگوید بدترین اتفاق های ممکن هم برایش افتاده و از او کلاهبرداری کرده اند، باز هم باور کردن این موضوع برای شما سخت می شوند.
پس اگر زبان بدن نباشد، نمی توانید به خوبی درک کنید که دیگران چه می گویند و یا به مخاطبین خود بفهمانید که منظور اصلی و دقیق شما چیست.در واقع برای رساندن منظورمان به مخاطب باید از فن بیان خوب برخوردار باشیم و شناخت کاملی از زبان بدن نیز داشته باشیم تا مطلب را به بهترین شکل ممکن انتقال دهیم بدون سوء برداشت . برای داشتن فن بیان قوی نیز می توانید از کتاب فن بیان نیز استفاده کنید .
چون بیش از %۹۳ از ارتباط ما با دیگران به صورت غیرکلامی است، حتی اگر نسبت به آن آگاه نباشیم.
پس شناخت سرنخ ها و علایم زبان بدن به ما کمک می کند پیام هایی را که طرف مقابل می دهد بهتر درک کنیم.
آشنایی با علایم تن گفت حتی اجازه می دهد برخی از احساسات درونی افراد را هم دریافت کنیم.
زمانی که نسبت به نشانه های زبان بدن آگاه باشیم می توانیم از آن برای بهبود روابط خود هم استفاده کنیم.
به این صورت که از آن برای ایجاد جوی امن، مثبت و مطمئن بهره ببریم.
در این حالت مخاطب ما هم ناخودآگاه اضطراب یا حالت تدافعی کمتری از خودش نشان می دهد.
اگر شما شروع کنید به صحبت کردن و از زبان بدن خود استفاده نکنید، بدون شک کلامتان در ضعیف ترین وضعیت ممکن قرار می گیرد. فرض کنید شما هنگام صحبت کردن خود از حالت چهره، حرکات دست ها ، تغییرات بدن و… خود استفاده نکنید! قطعاً در این صورت صحبت خود را در سردترین و بی روح ترین حالت ممکن خواهید دید. پس بدون زبان بدن، فن بیانتان قطعاً قدرتمند نخواهد بود.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که زبان بدن شما نمی تواند دروغ بگوید! به همین خاطر است که بسیاری از افرادی که در اداره آگاهی و وزارت اطلاعات و… فعالیت می کنند. از زبان بدن متوجه می شوند که افراد راست یا دروغ می گویند! پس دقت کنید که: زبان بدن شما، همیشه صادق تر از زبان کلامتان است.
شاید باورتان نشود اما زبان بدن گویاتر از کلام ماست .چون می شود واقعیت رو در کلام مخفی کرد اما در زبان بدن خیر. تا آنجایی که رالف والدو امرسون فیلسوف ونویسنده امریکایی می گوید :
زبان بدن آنقدر بلند صحبت می کند که من نمی توانم آنچه را که می گویید بشنوم.
اگر در زبان بدن هم مانند سایر مهارت ها به خوبی مسلط شوید و مسیر عصبی آن را برای خودتان بسازید. مسلماً بعد از مدتی مغز می تواند در جای درست، رفتار درست را از خودش نشان دهد. مثل ترسیدن، هیجان زده شدن، کنجکاو بودن و… به طور مثال وقتی شما می ترسید، نا خودآگاه دستتان بالا می آید، زمانی که هیجان زده یا کنجکاو می شوید فرم صورتتان تغییر می کند. لحظه ای که بی حال باشید خمیده و بی انرژی می شوید و…
زبان بدن باز به مخاطب نشان می دهد که ما در آرامش هستیم، نسبت به گفتگو توجه و اشتیاق داریم و خطری از سمت ما او را تهدید نمی کند. چه خطری؟
مسلما در ارتباطات امروزی چندان خبری از گلاویز شدن و کتک کاری نیست!
اما همین که مخاطب حس کند ما نسبت به مطالبی که گفته می شود جبهه نگرفته ایم، یعنی فضای ایمن درست شده است.
برای استفاده از زبان بدن باز می توانیم این موارد را به کار ببریم:
یکی از بهترین روش ها برای پی بردن به نظر و احساس واقعی طرف مقابل توجه کردن به زبان بدن اوست
آیا تا به حال شده از اینکه موقع صحبت با دوستتان، یک نفر مدام از بین شما دو نفر رد بشود کلافه شده و از او بخواهید یک جا بنشیند؟
چرا رفت و آمد او آزاردهنده است؟ چون ارتباط چشمی شما را قطع کرده و مانعی بین شما و مخاطبتان ایجاد می کند.
این مورد در تمام ارتباطات اجتماعی ما صادق است. باید هنگام سخنرانی برای یک جمع یا معرفی یک محصول، در مقابل شنوندگان راحت و آزاد باشیم.
نکته دیگر این است که باید تا جای ممکن موانع فیزیکی را از بین ببریم.
به طور مثال زمانی که یک نفر مقابل میز کار ما نشسته است، جوری بنشینیم که وسایلی مانند مانیتور و پرونده ها، توانایی ارتباط بصری را محدود نکنند.
گاهی هم بعضی حالات بدن چنین موانعی را ایجاد می کنند.
دست به سینه شدن موقع صحبت کردن یک رفتار مسدودکننده محسوب می شود .
این ژست نشان می دهد شما جبهه گرفته اید و مانعی نامرئی بین شما و فرد مقابل ایجاد می کند.
فردی که در حال دروغ گفتن است چنان غرق پیدا کردن جملات و توجیه های بعدی است
که توجه کمی به تن گفت خودش دارد. زبان بدن به خوبی دروغگوها را نشان می دهد.
کنترل علایمی که دروغگویی را مشخص می کنند به مراتب سخت تر از کنترل نشانه های دیگر زبان بدن است.
هر شخص ممکن است با زبان گفتاری سعی در پوشاندن دروغ خود داشته باشد ، اما زبان بدن او را لو می دهد.
هنگام گفتگو با افراد مختلف به این نشانه ها دقت کنید تا متوجه دروغگویی احتمالی بشوید:
توجه به زبان بدن و تن گفت هر فرد، یکی از بهترین روش ها برای پی بردن به نظر و احساسات واقعی اوست.
بسیاری از علائم و سرنخ های زبان بدن به صورت ناخودآگاه ابراز می شوند و به همین دلیل پیام شفافی را منتقل می کنند.
بارزترین احساساتی که توسط بدن نشان داده می شوند شادی و ذوق، خشم یا ترس است.
علایم شادی بسیار آشنا و قابل تشخیص هستند به همین دلیل به بررسی نشانه های خشم و اضطراب می پردازیم.
برای آنکه بتوانید نشانه های احساسی را در زبان بدن افراد تشخیص بدهید، به این موارد توجه کنید:
تا به حال با انسانی ملاقات کرده اید که کاملا جذب او شده باشید؟ و با خود بگویید چه انسان با اعتماد به نفس و قدرتمندی است؟. این انسان ها به افراد کاریزماتیک و جذاب معروف هستند، که معمولا میبینیم کاملا صاف و با صلابت راه میروند و حرکت میکنند.
در هنگام دست دادن، کاملا محکم و قدرتمند این کار را انجام میدهند. و در هنگام صحبت در عین این که ارتباط چشمی عالی با مخاطب برقرار میکنند. یک لبخند کوچک هم روی لبهایشان است، و کاملا به صورت فعال به طرف مقابل خود گوش میدهند. این افراد به گونه ایی به مخاطب توجه میکنند که انگار هیچ فرد دیگری در این دنیا وجود ندارد. به همین دلیل تمام افرادی که با آنها در ارتباط هستند عاشقشان میشوند و با خود می‌گویند که مهره مار دارند.
حفظ فاصله فیزیکی مناسب بسیار مهم است.
فاصله فیزیکی یعنی همان فاصله ای که موقع صحبت کردن با دیگران رعایت می کنیم.
فاصله مناسب در ارتباطات دوستانه یا کاری و در فرهنگ های مختلف تفاوتهایی دارد.
رعایت این فاصله بسیار مهم است. اگر از حدی که عرف و فرهنگ اجازه می دهد به شخص مقابل نزدیکتر شویم،
او را معذب و حتی عصبی می کنیم. اگر هم فاصله زیادی از مخاطب بگیریم در ایجاد ارتباط موثر با او دچار مشکل می شویم.
فاصله فیزیکی مناسب در روابط مختلف رو می توانیم به چهار دسته زیر تقسیم کنیم:
این فاصله مناسب افراد خانواده و دوستان صمیمی است و به اندازه ای هست که بتوانید دست روی شانه طرف مقابل بگذارید.
اگه در روابط کاری و اجتماعی تا این حد به کسی نزدیک بشویم او را معذب می کنیم؛ چون وارد حریم خصوصی اش می شویم.
اکثر ما دوست نداریم جلسات کاری در اتاق نشیمن خانه مان برگزار بشود، چون خانه فضای خصوصی ماست.
به همین ترتیب از ورود افراد غریبه به حریم شخصی فیزیکی خود هم آزرده می شویم.
این فاصله کمی بیشتر است، یعنی همان فاصله ای که دو نفر در آن با هم دست می دهند یا از دو طرف یک میز کاری با هم صحبت می کنند.
چنین فاصله ای برای دایره بعدی از آشنایان (مثل همکاران صمیمی و قدیمی، همکلاسی ها و…) است.
ما در این فاصله همچنان می توانیم حالات صورت طرف مقابل را به وضوح ببینیم.
این همان فاصله نرمال و عادیست که در اکثر روابط تجاری و غیرشخصی رعایت می کنیم.
این فاصله معمولا به صورت ناخودآگاه رعایت می شود .
به طور مثال زمانی که دانشجویان بعد از کلاس با استاد صحبت می کنند، فاصله شان آنقدری هست که دیگران بتوانند از بین آنها رد بشوند.
در این حالت چون فاصله فیزیکی بیشتر است، حفظ ارتباط چشمی اهمیت بیشتری دارد.
در این فاصله تون صدا نباید آنقدر بالا باشد که حسی از مبارزه جویی یا خشونت را القا کند.
این فاصله به قدری هست که هیچ گونه ارتباط خاص یا مکالمه شخصی و دونفره در آن امکانپذیر نیست.
به نظر فاصله زیادی می آید اما برای یک سخنران و مخاطبان او، یا یک معلم و شاگردانش فاصله معقولی است.
در این فاصله فیزیکی ژست بدن، طرز ایستادن و حالات سر خیلی مهم تر از حالات اجزای صورت است. تون صدای مناسب و حفظ ارتباط چشمی با مخاطبین هم از اصول اثرگذاری چنین روابطی قلمداد می شود.
اگر می خواهیم از زبان بدن به نفع خود استفاده کنیم و مهارت های مربوط به آن را ارتقاء بدهیم، باید الگوی زبان بدن خود را بشناسیم.
باید بدانیم بدن ما در شرایط متفاوت و برخورد با افراد گوناگون چه واکنشی نشان می دهد.
برای فهمیدن حالات صورت می توانیم از یک آینه کمک بگیریم. باید خودمان را تماشا کنیم و بفهمیم موقع خشم، شادی، حیرت یا اضطراب چه حالتی در چهره مان پدیدار می شود.
اگر بتوانیم تا جای ممکن بر حالات صورت خود تسلط پیدا کنیم، می توانیم در بیشتر روابط و مذاکرات نتیجه بهتری بگیریم.
از طرف دیگر با تمرین در آینه متوجه می شویم آیا زمانی که خوشحال، شگفت زده یا دلسوز هستیم حس واقعی مان در چهره مان نمایان می شود یا نه.
جالب است بدانید برخی افراد فقط تصور می کنند که در حال «لبخند زدن» هستند، در حالی که مخاطب فقط یک صورت بی احساس از آنها می بیند! شما هم امتحان کنید و ببینید آیا همان چیزی که احساس می کنید در صورتتان هم پدیدار می شود؟
چون همان طور که گاهی باید این نشانه ها را کمتر بروز بدهید گاهی هم لازم است روی آنها تاکید داشته باشید.
زبان بدن مانند هر زبان دیگری دارای واژه، جمله و نقطه گذاری است.
هر حرکت مثل یک واژه تنهاست و هر واژه معانی متفاوت و متعددی دارد.
تمرین دیگر این است که از خودمان موقع یک صحبت دوستانه یا مذاکره کاری فیلم بگیریم و سپس فن بیان خود را تماشا کنیم.
آیا در حال دروغ گفتن بودیم و نشانه های زبان بدن کاملا گویای این امر بودند؟ آیا توانستیم شور و شوق خودمان را به خوبی توسط زبان بدن هم نشان بدهیم؟
برای اینکه بتوانید پیام های شفاف و قدرتمندی به مخاطب منتقل کنید، باید زبان بدن و گفتار شما همخوانی داشته باشند. اگر نه، مخاطب به صورت طبیعی و غریزی آن پیامی را دریافت می کند که شما با حالات صورت و بدن تان به او منتقل می کنید.
زمانی که مهارت های زبان بدن را به درستی به کار ببریم، شخصی با اعتمادبنفس بیشتر و کاریزماتیک دیده می شویم.
ژست و حالت کلی بدن و اندام هایی مثل دست، پا و سر در ایجاد ارتباط بهتر و قدرتمندتر بسیار حائز اهمیت هستند.
در حقیقت، گاهی نوع و کیفیت یک رابطه با همین ژست ها تعیین می شود .
توجه به ژست های بدن خصوصا برای کسانی اهمیت دارد که باید توجه مخاطبان خود را برای مدت طولانی تری حفظ کنند. مانند سخنرانان و معلم ها.
کارشناسان معتقدند که سخنرانان خوب در طول حرف زدن و یا معرفی، از ژست دست استفاده می کنند.
و می گویند ژست دست باعث می شود که شنونده اعتمادبنفس بیشتری را از گوینده دریافت کند.
ژست های پیچیده تر مثل بالا گرفتن هر دو دست بالای کمر، نشان دهنده ی تفکر پیچیده است.
سیاستمدارانی مثل بیل کلینتون، باراک اوباما، کالین پاول، و تونی بلر به عنوان شخصیت های کاریزماتیک و سخنرانان کارامد درنظر گرفته می شوند که بخشی از دلایلش این است که اغلب از ژست دست استفاده می کنند.
فقط دستانمان را حرکت ندهیم. سخنرانان بزرگ حرکت می کنند.
به اسلایدها اشاره کرده و همی شود از افراد دیگر، یک فاصله ی معین نمی گیرند. آنها متحرک هستند.
گذاشتن دست توی جیب در طول صحبت کردن، نشانه ی عدم اطمینان ماست.
برعکس، اگر دست هایمان را از جیب بیرون آوریم و کف دست ها را را به بالا بگیریم، نشان می دهد که دوست داشتنی و قابل اعتماد هستیم.
علایم زبان بدن درست به اندازه حرف زدن گویا و حاوی پیام هستند.
این علائم ممکن است منفی یا مثبت باشند که هر کدام تاثیر خودشان را در برداشت مخاطب از ما می گذارند.
باید به یاد داشته باشیم که برخی علامت های یکسان ممکن است در فرهنگ های مختلف معنای متفاوتی داشته باشد .
مثلا در آغوش گرفتن دوستان در فرهنگ کشورهای آمریکای جنوبی بسیار رایج است، حتی اگر آن شخص یک آشنای معمولی باشد . در صورتی که همین کار در آسیای شرقی نوعی حمله به حریم خصوصی فرد تلقی می شود ؛ مگر اینکه از اعضای بسیار نزدیک خانواده او باشیم.
برخی علایم تقریبا در تمام دنیا معنای یکسانی دارند چون مربوط به واکنش های غریزی ما هستند. به طور مثال مشت کردن دست یا رفتار تنشی دیگری در بدن، علائم آمادگی برای حمله و پرخاشگری هستند.
یادگیری زبان بدن باعث می شود که بتوانیم در رفتار خودمان هم دقیق تر شویم
با فاصله کم روبروی کسی ایستادن و خیره شدن در چشم هایش از نشانه های مبارزه طلبی است. انجام حرکات ناگهانی هم نوعی تهدید محسوب می شود.
از طرف دیگر ژست هایی که بدن را در حالت آسایش نشان می دهند باعث ایجاد جوی امن می شوند.
به طور مثال وقتی دست ها در دو طرف بدن قرار گرفته باشند (انگار کسی میخواهد شخص را بغل کند) نشان می دهد که فرد صلح طلب و در آرامش است.
بهتر است در روابط خود ژست های آرام و تشویق کننده داشته باشیم.
مثلا وقتی کسی با ما حرف میزند گاهی سرمان را تکان بدهیم، با او تماس چشمی برقرار کنیم و نشان بدهیم شنونده فعالی هستیم.
وضعیت بدنی خوب یعنی داشتن حالتی که نشان دهنده اعتماد به نفس، علاقه و انرژی ما باشد.
این موضوع مخصوصا در شرایطی مانند مصاحبه شغلی اهمیت زیادی دارد، چون اگر وضعیت بدنی بدی داشته باشیم احتمال کمتری برای قبول شدن خواهیم داشت.
وضعیت بدنی بد یعنی حالتی از نشستن یا ایستادن که نشانی از نداشتن حوصله، علاقه یا اعتماد به نفس در آن مشهود باشد.
قوز کردن، کج نشستن، سری که در تمام مدت پایین انداخته شده باشد و… نمونه هایی از ژست نامناسب بدن است.
اگه صاف و مرتب ننشینیم، شخص مقابل ممکن است فکر کند ما بی انگیزه و تنبل هستیم. در حالی که اگر سرمان را بالا بگیریم و پشت خود را صاف نگه داریم تاثیر مثبتی به جا خواهیم گذاشت.
اگر روی صندلی نشسته ایم می توانیم کمی به جلو خم شویم؛ این حرکت علامت اشتیاق برای گفتگو و توجه به بحث است.
این تکنیک برای ایجاد جوی امن و آرام اثری عالی دارد.
آینه بودن یعنی کپی کردن تون صدا، زبان بدن و حالات فیزیکی شخص مقابل. البته نباید این کارها را بلافاصله بعد از او انجام دهیم اگر نه نتیجه معکوس می گیریم؛ چون ممکن است حس کند مسخره اش می کنیم.
اما اگر به صورت نامحسوس رفتار و زبان بدنش را تقلید کنیم او نسبت به ما حس صمیمیت و اعتماد پیدا می کند.
آینه شدن یکی از موثرترین مهارت های زبان بدن برای ایجاد ارتباط با دیگران است.
شما می توانید بسیاری از راهنمایی های مربوط به زبان بدن که در بالا به آنها اشاره شد را در تماس های ویدئویی نیز اعمال کنید. با این تفاوت که فضای کار کوچکتری خواهید داشت! در ادامه به چند روش برای نشان دادن اشتیاق و کمک به ایجاد احساس راحتی و صمیمیت در مخاطب اشاره خواهیم کرد:
نکاتی که در این مقاله آورده شده اند، یک راهنمای عمومی خوب برای تفسیر زبان بدن هستند، اما لزوما برای همه کاربرد ندارند.
به عنوان مثال، افراد ممکن است زمینه فرهنگی متفاوتی با شما داشته باشند. به این صورت که یک حالت بدن مثبت از نظر آنها منفی باشد.
بنابراین، در مورد چگونگی استفاده از زبان بدن خود تأمل کنید – و از پیش فرض ها خودداری کنید! اگر علائم متفاوت و پیچیده ای را از شخص مقابل دریافت کردید ، از او بخواهید برایتان توضیح دهد. از این گذشته، تفسیر زبان بدن باید مکمل صحبت کردن و گوش دادن دقیق باشد، نه جایگزینی برای آن.
زبان بدن نوعی سیگنال غیرکلامی است که برای انتقال احساسات و اهداف خود استفاده می کنید. زبان بدن شامل حالت بدن، حالت چهره و حرکات دست شما می باشد.
توانایی شما در درک و تفسیر زبان بدن به شما کمک می کند مسائل ناگفته یا احساسات منفی دیگران را شناسایی کنید.
