بن سلمان در مخمصه؛ آیا علیه ولیعهد سعودی کودتا خواهد شد؟

فرارو- «جاناتان برودر» تحلیلگر مسائل امنیتی و نظامی در وبسایت «اسپای تاک» نوشت که از تعدادی کارشناس سابق سازمان سیا که برای ده‌ها سال در غرب آسیا مشغول کار بودند، در خصوص اینکه آیا دولت بایدن از کودتا علیه «محمد بن سلمان» حمایت می‌کند یا نه، سوال شده است.

به گزارش فرارو، «جاناتان برودر» نویسنده این گزارش می‌نویسد: کارشناسان امنیتی در خصوص این سناریو گفته‌اند که به طور مطلق نمی‌توان گفت که چنین گزینه‌ای بعید است. «داگلاس لندن» کارمند سی آی‌ای که به مدت ۳۴ سال در غرب آسیا کار کرده در خصوص کودتا علیه ولیعهد سعودی گفته است: «این کار ماست. حداقل به چیزی که در ذهن آن‌ها [مخالفان دولت سعودی] می‌گذرد، گوش می‌دهیم.»

اما «بوریس ریدل» تحلیلگر سابق سازمان سیا در امور غرب آسیا عقیده دارد که جو بایدن عمدتا با چنین طرح‌هایی با احتیاط شدید برخورد می‌کند. او گفت که چه بسا سازمان سی. آی.‌ای با مخالفان دولت سعودی که قصد کودتا دارند دیدار کند، اما بعید است خود دست به اقدامی بزند.

ریدل در این باره افزود: «خلاصی از دست محمد بن سلمان دو راه دارد. یکی اینکه جو بایدن با ملک سلمان گفتگو کرده و او را قانع کند که رفتار پسرش موجب بدنامی عربستان سعودی در جهان و مهم‌تر از آن در نظر ایالات متحده آمریکا شده است؛ که این گزینه بسیار بعید است و ممکن نیست که پادشاه سعودی بخواهد اقدامی علیه جانشین خود انجام دهد و می‌داند که واشنگتن گزینه دیگری جز قبول تعامل و همکاری با محمد بن سلمان ندارد.»

راه دوم نیز به نظر این تحلیلگر سابق سیا، کودتا و ترور محمد بن سلمان است. او نوشت: «شاهزادگان مخالف می‌خواهند محمد بن سلمان را ترور کنند، چه ایالات متحده تأیید کند و چه نکند. اما این عملیات به شدت دشوار است. ولی عهد سعودی به وسیله گارد مخصوصش محافظت می‌شود. از سوی دیگر او بیشتر زمان خود را در شهر "نئوم" سپری می‌کند که هیچ کسی آن‌جا زندگی نمی‌کند. طبق گزارش‌های تأیید نشده تا کنون سه مرتبه برای ترور، ولی عهد سعودی تلاش شده و هر بار با شکست مواجه شده است.»

این در حالیست که دیدگاه «جو بایدن» در خصوص «محمد بن سلمان» برای همه روشن است. هنگامی که سازمان سیا گزارش داد که محمد بن سلمان خود دستور قتل جمال خاشقچی را صادر کرده، بایدن، ولی عهد سعودی را یک «جانی» توصیف کرده بود. همزمان تعداد بسیاری از شاهزادگان سعودی به محمد بن سلمان وفادار نیستند و، ولی عهد سعودی در طول سال‌های گذشته با اقداماتش بسیاری از آن‌ها را از خود دور کرده است.

احتمال کودتا علیه بن سلمان توسط بن نایف وجود دارد
صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو با اشاره اینکه روی کار آمدن جو بایدن مشکلات متعددی را برای بن سلمان ایجاد خواهد کرد، اظهار داشت: محمد بن سلمان با کودتا محمد بن نایف را از ولیعدی پدرش خلع کرد و خودش بر جای او نشست، که در این راه پادشاه عربستان به پسرش کمک‌های بسیاری انجام داد، این کار به صورت کودتا انجام شد، اما، چون بن سلمان از خانواده سلطنتی بود و این کار با پشتیبانی شخص پادشاه سعودی انجام شد، این مسئله مورد لاپوشانی قرار گرفت.

وی افزود: اما این موضوع نارضایتی در خاندان سعودی ایجاد کرد، اما با توجه به اینکه بن سلمان عملا تبدیل به مرد همه کار عربستان شد، منتقدان و مخالفان او نتوانستند، عرض اندام کنند، از بعد خارجی نیز بن سلمان متحد نزدیک ترامپ به حساب می‌آمد و روابط پنهانی نزدیکی با نتانیاهو داشت که بعدا به خوبی عیان شد، در چنین شرایطی بن سلمان تبدیل به قدرت اول سعودی شد، اما سقوط ترامپ تبدیل به کابوس ولیعهد سعودی شده، به طوریکه جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا به وضوح از بن سلمان انتقاد کرده است.

زنگه با تاکید بر اینکه احتمال کودتا ضد بن سلمان توسط آمریکا وجود دارد، گفت: با توجه به اینکه هنوز یک هفته از روی کار آمدن بایدن نمی‌گذرد، او انصارالله یمن را از لیست گروه‌های تروریستی آمریکا خارج کرده که این موضوع باعث خواهد شد که بین این گروه و آمریکا مذاکره صورت گیرد، بدون حضور عربستان که این موضوع می‌تواند برای سعودی بسیار گران تمام شود، از سوی دیگر آمریکا با توجه به رویکرد بایدن دیگر حمایت اطلاعاتی و نظامی به عربستان در جنگ یمن نخواهند کرد که این موضوع یک شکست تمام عیار برای بن سلمان محسوب می‌شود.

این تحلیلگر مسائل منطقه بیان کرد: این موضوع می‌تواند در نهایت به جنگ یمن و جنایاتی که سعودی‌ها در این کشور انجام دادند پایان دهد که این موضوع به تضعیف بن سلمان منجر خواهد شد، از سوی دیگر در پرونده قتل خاشقجی نیز بر اساس اطلاعاتی که نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا به صورت قطعی به دست آورده اند، قتل خاشقچی با دستور مستقیم بن سلمان انجام گرفت، این دو مورد می‌تواند، کار بن سلمان را یکسره کند و او را از اریکه قدرت به زیر بکشد، در حال حاضر بن سلمان روی لبه تیغ راه می‌رود و کوچکترین اشتباه از سوی او می‌تواند، منجر به حذف او از صحنه قدرت در عربستان شود.

مخالفان بن سلمان آماده تلافی هستند
زنگنه اضافه کرد: در حال حاضر کاملا شرایط مهیاست که بن نایف دوباره به عنوان ولیعهد سعودی انتخاب شود، با توجه به تمایلی که دولت بایدن به او پیدا کرده، باید به نظاره نشست و مشاهده کرد که طی ماه‌های آینده در عربستان چه اتفاقاتی رخ خواهد داد، چرا که خاندان سعودی در ماه‌های پیش رو آبستن اتفاقات بسیار زیادی خواهد بود که می‌تواند آینده و مسیر حرکت این کشورر پادشاهی را با تغییرات بسیار زیادی روبرو کند.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه بن سلمان طی ۵ سال گذشته بسیاری از مخالفان خود را در خاندان سلطنتی سعودی قلع وقمع کرده، او دارای دشمنان زیادی در خود عربستان است و در صورتیکه طرح برکناری او توسط آمریکا دنبال شود، به طور قطع مکانیزم‌هایی از طریق شورای خاندان آل سعود اندیشیده خواهد شد که بن سلمان از قدرت خلع شود، با وجود این که پدرش پادشاه باشد، مسئله قدرت در خاندان آل سعود پیچیده بوده و شرایط است که ایجاب می‌کند، چه اتفاقاتی رخ دهد.

این کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین در مورد آینده روابط ایران و عربستان با توجه به رئیس جمهور شدن بایدن در آمریکا، یادآور شد: با توجه به فضایی که روی کار آمدن بایدن ایجاد کرده، ایران و عربستان می‌توانند، بنشینند و اختلاف خود را کنار بگذارند و در مورد آن مذاکره کنند، در حال حاضر در پرونده‌های سوریه، عراق، یمن و لبنان دو کشور در نقطه مقابل هم قرار دارند، اما می‌شود با مذاکره و گفتگو با توجه به شرایط جدیدی که ایجاد شده، درباره همه این پرونده‌ها به توافق دست یافت.