اقدامات مهم قبل، بعد و هنگام زلزله

هنگام وقوع زلزله چه باید کرد

زلزله یکی از اتفاقات طبیعی است که درسراسر دنیا رخ می دهد. کشور ما نیز یکی از مناطق زلزله خیز است. بنابراین باید همیشه برای وقوع زلزله آماده باشیم.

مرگ و میر ناشی از زلزله بیشتربه علت ریختن آوار، شکستن شیشه، سقوط اشیا وحرکت زیاد در زمان وقوع زمین لرزه رخ میدهد و از آنجایی که پیشبینی زمان رخداد زلزله درحال حاضرغیرممکن است، تنهاراه کاهش خسارت جانی و مالی ناشی از زلزله، رعایت اصول ایمنی است.

اقدامات قبل از وقوع زلزله 

• هنگامی که می‌خواهید خانه‌ ای بخرید یا اجاره کنید؛ نقشه سازه و تأسیسات را از مالک دریافت کنید و از یک مهندس ساختمان بخواهید تا ساختمان را از نظر مقاومت در برابر زلزله بررسی کند . اگر قبلاً هم منزلی را تهیه کرده‌ اید ؛ می‌توانید از یک مهندس ساختمان ، درباره میزان مقاومت منزلتان یا امکان مقاوم سازی آن در برابر زلزله ، مشاوره بگیرید.

• عیوب سیم‌کشی ساختمان‌، نشت لوله‌های گاز و ‌ترکیدگی لوله آب و فاضلاب را رفع کنید. برای این کار حتماً از یک متخصص کمک بگیرید. 

• آبگرمکن‌ ، یخچال‌ ، فریزر ، اجاق گاز و اشیای بلند و بسیار سنگین ‌باید با بست یا تسمه‌های مناسب ، به کف و دیوار منزل محکم شوند.

همچنین کمد لباس، قفسه‌ها، بوفه ها، آینه‌ها و تابلوهای دیواری منزل باید ‌به خوبی در جای خود محکم شوند. 

برای انجام این کارها از یک فرد متخصص کمک بگیرید. 

 یک کیف شامل ضروریترین وسایل تهیه کرده و در محل امن قرار دهید

• یک کیف شامل ضروریترین وسایل تهیه کرده، در محل امن و قابل دسترس قرار دهید تا پس از پایان زلزله مورد استفاده قرار گیرد. مهمترین نیاز‌ها پس از زلزله عبارتند از: تغذیه، بهداشت و وسایلی که برای عملیات نجات و کمک به دیگران نیاز است. با تهیه این کیف می‌توانیم تا ۷۲ ساعت خود و خانواده را حفظ کنیم. این کیف را می‌توانیم علاوه بر منزل در ماشین و محل کار خود نیز داشته باشیم.

وسایل ضروری که بهتر است در این کیف داشته باشیم مثل آب، جعبه کمک‌های اولیه شامل باند و قطره چشمی آنتی بیوتیک، آسپرین، پماد سوختگی مقداری از دارو‌هایی که اعضای خانواده مصرف می‌کنند و یک قیچی کوچک، یک رادیو ترانزیستوری کوچک، چراغ قوه و باطری‌های یدکی، انبردست و یک بیل کوچک و پیچ گوشتی، و مواد غذایی برای سه روز و همچنین برنامه‌ای از کار‌های لازم در زمان رخداد زلزله را با خانواده‌ی خود طراحی کرده، تمرین کنیم. 

•  محل خواب خود را در محلی دور از پنجره، شیشه، لوستر، آینه، و اجسام سنگین مثل قفسه کتاب قرار دهیم.

•  وسایل سنگین را در قفسه‌های پایین کابینت‌ها و کمد‌ها نگهداری کنیم تا هنگام بروز زلزله به بیرون پرتاب نشوند.

•  درب کمد‌ها و قفسه‌ها و کتابخانه‌ها را به قفل مجهز نماییم تا هنگام زلزله چیزی به بیرون پرتاب نشود.

• با افراد خانواده راجع به زلزله گفتگو کنیم تا باعث کاهش استرس و اضطراب آن‌ها گردیم.

• افراد خانواده با کمک‌های اولیه آشنایی داشته باشند.

• افراد خانواده با نحوه‌ی قطع شیر اصلی آب و گاز و همچنین قطع برق آشنایی کامل داشته باشند.

• هر از گاهی افراد خانواده با فرض یک زلزله در خانه به تمرین عملیات پیشگیری و امدادرسانی بپردازند.

برای اینکه زلزله شما را زمین نزند، روی زانوهای خود بنشیند

اقدامات در زمان وقوع زلزله :

اگر هنگام وقوع زلزله در خانه هستید، میتوانید جان خود و بستگانتان را با داشتن آگاهی در مورد پناه گرفتن و انجام عکس العمل سریع و مناسب نجات دهید. 

بهترین اقدام پناهگیری است. بنابراین لازم است که نکات ذیل را مد نظر داشته باشید:

•  برای اینکه زلزله شما را زمین نزند، روی زانوهای خود بنشیند. 

• برای آنکه خودتان را در برابر اشیای پرتاب شده در فضای منزل، محافظت کنید؛ با بازوان خود، سر و گردنتان را  بپوشانید.

• از پنجره ها و کمدهای بلند که بدون مهار هستند و همچنین اشیایی که ممکن است بر روی شما سقوط کنند دور شوید.

• در زیر میز ناهار خوری یا میز تحریر و یا تخت خواب پناه بگیرید و چنانچه در اثر زلزله حرکت کردند پایه های آنها را با دستانتان محکم بگیرید.

• همان جا که پناه گرفته‌اید، بمانید تا لرزه‌ها تمام شود. به هیچ وجه جا به جا نشوید. 

 همان جا که پناه گرفته‌اید، بمانید تا لرزه‌ها تمام شود. به هیچ وجه جا به جا نشوید

• اگر هنگام وقوع زلزله، در رختخواب هستید‌، همان جا بمانید و بالش را روی سر خود قرار دهید . اما اگر رختخواب زیر اشیائی مانند لوستر قرار دارد، ‌فوراً جا به جا شوید و به نزدیکترین محل امن پناه ببرید.

• از پله ها یا آسانسور استفاده نکنید.

• اگر محل ایمن وجود ندارد و شما در کریدور هستید به کنار دیوار رفته و در حالی که نشسته اید سر خود را بر روی زانوهایتان خم نموده و ضمن اینکه با کف دستهایتان پشت سر خود را گرفته اید با بازوانتان سر خود را محافظت کنید.

• اگر در داخل خودرو در حال حرکت هستید‌:هر چه سریع‌تر در مکانی امن توقف کنید (از توقف در مجاورت ساختمان‌ها‌، درختان، پل‌ها و تیرک‌های برق، تلفن و مانند آن خودداری کنید). بعد از توقف، در داخل خودرو بمانید. زمانی که زلزله پایان یافت‌، با احتیاط به راه خود ادامه دهید، اما از پل‌ها و جاده‌های آسیب‌دید‌ه دوری کنید.

کارمندان از کمدهایی که در محل خود محکم نشده اند، دور شوند

اقدامات حین وقوع زلزله، برای ساختمانهای اداری :

کارمندان میبایست بدانند که در چنین مواردی:

• از پنجره ها و فایلهایی (کمدهایی) که در محل خود محکم نشده اند، دور شوند.

• نباید از پله ها یا آسانسور استفاده کنند.

• همچنین میبایست سریعا در مکانهای ایمن ساختمان از جمله چارچوب دربها و یا زیر میزهای کار، پناه بگیرند.

• میبایست از منابع تامین الکتریسیته که احتمال حرکت، تخریب یا سقوط دارند، دور شوند.

• میبایست از منابع خطر و یا محلهای قابل اشتعال دور شوند.

• نباید به سمت کریدورها یا خروجیهای اضطراری هجوم ببرند.

اقدامات حین وقوع زلزله، برای مدارس:

• قبل از هر چیز آرامش خود را حفظ کنید، ترس و وحشت از سرعت و صحت کارهای شما میکاهد، پس نکات ایمنی را با اعتماد به نفس انجام دهید. همچنین دیگران را به آرامش دعوت نموده و نکات مذکور را انجام دهید.

• به‌ سمت درب‌ خروج هجوم نبرید.

• از دستورات معلم و والدین اطاعت کنید.

پناهگیری صحیح هنگام وقوع زلزله

• به زیر میز رفته و با دو دست محکم پایه‌های میز را بگیرند.

در چهارچوب در، گوشه کلاس(اتاق) و زیر ستون‌های اصلی نیز می‌توانید پناه بگیرید.

• اگر در طبقات زیرزمین هستید، در مکانی امن جای گرفته و تا پایان لرزش آنجا بمانید.

• اگر در کتابخانه، آزمایشگاه یا کارگاه هستید و بخاطر تجمع مقابل دربها قادر به خارج شدن نیستید از قفسه ها دور شده و به دنبال پناهگاه باشید.

 در راه پله با دو دست سر را گرفته، بنشینید 

•  در راه پله با دو دست سر را گرفته، بنشینید وخود را به یک سمت پله بکشانید و از بالا یا پایین رفتن بپرهیزید.

• اگر در در حیاط مدرسه هستید از ساختمان، دیوار، سازه های بلند فولادی یا چوبی و از سبد های بسکتبال دور شوید.

توصیه های ایمنی بعد از زلزله:

• وقتی لرزه‌ها پایان یافت؛ اطراف را نگاه کنید. اگر ساختمان صدمه دیده و مسیر باز و امنی برای خروج وجود دارد ، ساختمان را با احتیاط ترک کنید و به فضای باز و دور از نواحی آسیب‌دیده بروید. 

• خونسردی و آرامش خود را حفظ کنید.

• از طریق رادیو یا تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی رسمی و معتبر، اخبار و اطلاعات موثق و دستورالعمل‌های مربوط به اقدامات اضطراری را کسب کنید.

• به محض استشمام بوی گاز در صورت امکان فلکه اصلی را قطع کنید و اگر نتوانستید، فوراً محل را ترک کنید.

• آتش‌سوزی‌های کوچک را مهار کنید.

• مکانی امن را جهت استراحت و ذخیره مواد دارویی و غذایی آماده کنید.

• مواد دارویی و غذایی را به‌موقع و صحیح مصرف کنید تا بعداً دچار مشکل نشوید.

اگر تلفن همراه دارید با تماس گرفتن یا ارسال پیام تقاضای کمک کنید

• در موارد بسیار ضروری، از تلفن استفاده کنید.

• قفسه‌ها و کابینت‌ها را باید ‌با احتیاط باز کنید چون اشیای موجود در آن‌ها ممکن است سقوط کنند.

• اگر فرد مصدومی در اطراف شما هست و شما دوره کمک‌های اولیه را گذرانده‌اید، با رعایت اصول ایمنی، به او کمک کنید.

• نهایت احتیاط را بعد از وقوع زلزله، برای تمیز کردن ساختمان‌ها داشته باشید. هرگز سعی نکنید خودتان آوارهای سنگین را جا به جا کنید.

• باید آماده ‌لرزش‌های بعدی باشید. ‌این لرزش ها ممکن است آن قدر قوی باشند که به ساختمان‌های بدون استحکام آسیب وارد کنند. بنابراین همیشه آماده انجام مراحل پناهگیری که در بالا به آن اشاره کردیم؛ باشید.

• از تجمع بی‌مورد در اطراف مجروحین بپرهیزید.

• به نیروهای انتظامی و هلال‌احمر کمک کنید و از دستورات آنها پیروی کنید.

• از وارد شدن به محل‌های نیمه تخریب بپرهیزید.

اگر زیر آوار محبوس شده اید:

- کبریت روشن نکنید.

- جا به جا نشوید.

- با دستمال یا پارچه‌ای دهان خود را بپوشانید.

- اگر تلفن همراه دارید؛ با تماس گرفتن یا ارسال پیام، تقاضای کمک کنید.

- با هر وسیله‌ای که دم دست دارید به لوله یا دیوار ضربه بزنید تا ماموران امدادی قادر به یافتن شما باشند. 

در صورت امکان، از یک سوت استفاده کنید. فقط وقتی که ضرورت دارد، فریاد بزنید چون فریاد زدن ‌باعث ورود گرد و غبار به ریه‌های شما می‌شود.

گردآوری:بخش سلامت و بهداشت بیتوته

منابع:yjc.ir

vojoudi.com

iribnews.ir