در اولین جلسات معاینۀ بارداری پزشک معمولاً درخواست انجام یک آزمایش ادرار کامل و کشت ادرار را خواهد داد. برخی پزشکان در هر جلسه معاینه یا هر سه ماه یک بار درخواست آزمایش ادرار میدهند و پزشکان دیگر تا زمانی که نشانههای هشداردهندهای وجود نداشته باشد از شما آزمایش ادرار دیگری نمیگیرند. در این مطلب میتوانید با چگونگی انجام آزمایش ادرار و نتایج آن آشنا شوید.
چگونگی جمعآوری نمونه ادرار
این موضوع که آیا در هر جلسه از معاینات دوران هفته به هفته بارداری، آزمایش ادرار لازم است یا خیر، بستگی به تشخیص پزشک دارد. بهترین نمونه برای آزمایش ادرار در صبح و نخستین ادرار صبحگاهی است. برای آزمایش ادرار نیاز به پرهیز غذایی خاصی ندارید، فقط توجه داشته باشید از نوشیدن آب زیاد پیش از انجام آزمایش پرهیز کنید.
همچنین اگر آزمایش کشت ادرار دارید، در صورت مصرف هر نوع آنتیبیوتیک به مسئول آزمایشگاه و پزشک خود اطلاع دهید. بعد از اینکه ظرف نمونه را در آزمایشگاه دریافت کردید، باید برای تهیۀ نمونه به دستشویی مراجعه کنید. ابتدا دستهای خود را با صابون بشویید و سپس با انگشتهای تمیز، لبۀ واژن را از یکدیگر جدا و اندام تناسلی خود را از جلو به عقب با یک دستمال بهداشتی تمیز کنید. برای جمعآوری نمونۀ ادرار در ظرف، ابتدا به مدت چند ثانیه ادرار کنید و سپس اقدام به جمعآوری نمونه کنید.
بهتر است نمونۀ جمعشده از ابتدا یا انتهای ادرار نباشد. از دست زدن به بخش داخلی ظرف نمونه خودداری کنید. پس از اینکه به اندازۀ کافی نمونه جمعآوری کردید، در ظرف را ببندید و آن را به آزمایشگاه تحویل دهید. برای آزمایش دقیق کشت ادرار باید مراقب باشید که ظرف، هرگز هنگام جمعآوری نمونه آلوده نشود.
نتایج آزمایش ادرار
آزمایش ادرار به منظور بررسی وضعیت سلامت مادر در طول بارداری تجویز میشود. پزشک معمولاً در نتایج آزمایش، موارد زیر را بررسی میکند:
قند: در دوران بارداری وجود مقدار کمی قند در ادرار طبیعی است، اما اگر سطح قند موجود در آزمایش شما خیلی بالا باشد یا در آزمایشهای پیاپی، افزایش در میزان قند مشاهده شود، میتواند به معنی دیابت بارداری باشد. ممکن است پزشک شما درخواست آزمایش تست چالش گلوکز را بدهد تا از این بابت مطمئن شود.
پروتئین: وجود پروتئین در ادرار میتواند نشاندهندۀ عفونت مجاری ادرار، آسیب کلیوی یا عارضههای خاص دیگری باشد. اگر این علامت در اواخر دوران بارداری به همراه فشار خون بالا بروز کند، ممکن است نشاندهندۀ مسمومیت حاملگی باشد. در صورت وجود پروتئین در ادرار و عادی بودن فشار خون، پزشک آزمایش کشت ادرار را برای تشخیص عفونتهای مجاری ادرار تجویز خواهد کرد.
کتون: هنگامی که بدن برای کسب انرژی شروع به شکستن و هضم چربیها میکند، کتون تولید میشود. این اتفاق زمانی میافتد که به اندازۀ کافی کربوهیدرات در رژیم غذایی خود مصرف نکنید. تهوع بارداری از علائم بارداری و عوارض آن است اما اگر در دوران بارداری، حالت تهوع و استفراغ شدیدی دارید یا وزن شما کاهش پیدا کرده است، پزشک وجود کتون در ادرار شما را بررسی خواهد کرد. اگر میزان کتون زیاد باشد و به خاطر حالت تهوع یا استفراغ قادر به مصرف غذا یا مایعات نباشید، ممکن است نیاز به تزریق مایعات و دارو از طریق تزریق سرم باشد. وجود کتون و قند به صورت همزمان در ادرار میتواند یکی از نشانههای دیابت باشد.
گلبولهای سفید، قرمز یا باکتری: پزشک معمولاً در اولین جلسههای معاینۀ بارداری علاوه بر آزمایش کامل ادرار، درخواست کشت ادرار نیز خواهد داد تا از نبود باکتریهای نشاندهندۀ عفونت مجاری ادرار مطمئن شود. کشت ادرار، وجود عفونت مجاری ادرار را بررسی میکند.
اگر نتیجۀ این آزمایش منفی باشد، خطر دچار شدن به عفونت مجاری ادرار در ادامۀ دوران بارداری کم است، مگر اینکه سابقۀ عفونت ادراری مزمن داشته باشید. دریافت نتیجۀ کشت ادرار معمولاً حدود ۴۸ ساعت طول میکشد، اما ممکن است پیش از دریافت نتایج، اگر علائم عفونت مجاری ادرار داشته باشید، پزشک مصرف آنتیبیوتیک را برای شما تجویز کند.