مایا نام یکی از بزرگترین و پیشرفته ترین تمدن های منطقه آمریکای مرکزی است . قوم مایا چندین بار در طول ۲ هزار سال گذشته ظهور و افول داشته اند ، هم اکنون نیز تعدادی از مایاها در مکزیک و گواتمالا زندگی می کنند.
تقویم مایاها که دوره ای نزدیک به ۵،۱۲۵ سال را دربر می گیرد و از سال ۳،۱۱۴ پیش از میلاد آغاز شده، روز ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ به پایان خود رسید. این تاریخی بود که برخی نظریه پردازان به عنوان «پایان دنیا» اعلام کرده بودند و درباره ی وقوع یک فاجعه ی آخرالزمانی در این روز هشدار داده بودند. اما وقتی این روز فرا رسید و هیچ اتفاقی رخ ندارد، به نظر می رسید که این نظریه پردازها در محاسبات خود اشتباه کرده بودند.
مایاهای باستان ناظر برجسته آسمان بودند. مایاهای باستان با استفاده از دانش خود در زمینه نجوم و ریاضیات ، یکی از دقیق ترین سیستم های تقویم را در تاریخ بشر ایجاد کردند. مایاهای باستان شیفته چرخه های زمان بودند. تقویم های چرخه ای مایا که معمولاً شناخته می شوند ، هاب ، تزولکین و چرخه تقویمی دوره ای هستند. گذشته از این موارد، مایاها تقویم Long Count را نیز تنظیم کردند تا به ترتیب تاریخ وقایع افسانه ای و تاریخی تعیین کند.
چرخه 13 باکتون تقویم مایا، 1،872،000 روز یا 5،125.366 سال گرمسیری اندازه گیری می کند. این یکی از طولانی ترین چرخه هایی است که در سیستم تقویم مایا یافت می شود.
چرخه هاب 365 روز است و تقریباً سال خورشیدی است. هاب یک تقویم نوزده ماهه است. هاب از 18 ماه و 20 روز و یک ماه با 5 روز ساخته شده است. این ماه 5 روزه "Wayeb" نام دارد. بنابراین ، (365=5+20*18)
سالنمای مقدس برای بیست روز، بیست نام را شامل میشد که ظاهراً هر نام، نام یکی از خدایان بوده و سیزده شمار روزانه مرتبط با ۲۶۰ روز است. این نامها و شمارها با هم ترکیب شده و سرانجام با یکدیگر دست به عمل میزدند.
فهرست روزهای سالنمای مقدس:
1. ایمیکس Imix
2. ایک Ik
3. آکبال Akbal
4. کان Kan
5. چیکچان Chicchan
6. کیمی Cimi
7. مانیک Manik
8. لامات Lamat
9. مولوک Muluc
10. اوک Oc
11. چوئن Chuwen
12. اب Eb
13. بن B'en
14. ایکس Ix
15. من Men
16. کیب K'ib
17. کابان Kab'an
18. اتز ناب Etz'nab
19. کاواک Kawak
20. آیو Ajaw
از سالنامه هاب برای ثبت مسائل کشوری و سلطنت و فرمانروایی استفاده میکردند و این سالنامه به صورت یک سالنامه خورشیدی بوده و ۱۹ ماه را شامل میشد که ۱۸ ماه اول ۲۰ روز است و ماه نوزدهم ۵ روز بود و بهطور کلی ۳۶۵ روز در سال داشتهاند.
فهرست ماههای سالنامه مبهم
1. پوپ Pop
2. وو Wo
3. سیپ Sip
4. سوتز Sotz
5. سک Sek
6. کسول Xul
7. یاکسکین Yaxk'in
8. مول Mol
9. چن Ch'en
10. یاکس Yax
11. ساک Sak
12. که Keh
13. ماک Mak
14. کانکین K'ank'in
15. موآن Muwan
16. پاکس Pax
17. کایاب K'ayab
18. کومکو Kumk'u
19. وایب Wayeb
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته