براساس بررسی‌های اخیر Ookla که یکی از معتبرترین شرکت‌ها در زمینه انجام تست کیفیت و سرعت اینترنت در جهان است، در سپتامبر سال گذشته میلادی متوسط سرعت دانلود با اینترنت پرسرعت ثابت در جهان برابر ۷۳/ ۸۵ مگابیت بر ثانیه بوده است. متوسط سرعت دانلود با اینترنت موبایل در همین زمان نیز برابر ۹۶/ ۳۵ مگابیت بر ثانیه بوده است. در میان ۲۱۱ کشور جهان، ایران رتبه صد و هفدهم را از نظر سرعت اینترنت دارد و بعد از بولیوی و قبل از فیجی قرار گرفته است. با این حال ایران در فهرست ۱۰ کشور ارائه‌دهنده ارزان‌ترین خدمات اینترنت در جهان قرار دارد.
سرعت اینترنت ایران و جهان
در دنیای مدرن امروزه، وابستگی ما به اینترنت هر روز بیشتر می‌شود. نسل جوان از اینترنت برای انجام تحقیقات درسی، چت و صحبت با دوستان یا تماشای فیلم و ویدئو استفاده می‌کند. بزرگ‌ترها اما علاوه بر اینها، از اینترنت برای انجام امور روزمره مانند پرداخت قبوض و صورت‌حساب‌ها، دورکاری یا حتی برگزاری جلسات آنلاین با دوستان و آشنایان استفاده می‌کنند.
در سال‌های اخیر سرعت اینترنت به کمک تکنولوژی‌های جدید افزایش چشمگیری پیدا کرده است. اینترنت سریع‌تر امکان تماشای برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌ها روی گوشی‌های موبایل، دانلود فایل‌های بزرگ و حجیم، انجام کارهای گروهی به‌صورت آنلاین یا انجام چند کار به‌صورت همزمان را برای کاربران فراهم می‌کند. در کشورهای توسعه‌یافته و پیشرفته صدای گوشخراش مودم‌های دیال‌آپ سال‌هاست که دیگر خاطره شده است؛ ارتباطی بی‌کیفیت که با برداشتن گوشی تلفن قطع می‌شد یا ممکن بود دانلود یک فایل ساعت‌ها و حتی شاید روزها طول بکشد. البته روند صعودی افزایش کیفیت و سرعت اینترنت در سال‌های اخیر طوری بوده است که بسیاری از کشورهای درحال توسعه هم ناگزیر با آن همراه شده‌اند. با این اوصاف احتمالا برای اغلب ما جالب است که بدانیم وضعیت اینترنت در کشورهای مختلف جهان چگونه است و کاربران هر کشور با چه سرعت و کیفیتی به اینترنت دسترسی دارند.
فاصله معنادار با سرعت اینترنت در جهان
طبق بررسی‌های اخیر Ookla که یکی از معتبرترین شرکت‌های متخصص در زمینه انجام تست کیفیت و سرعت اینترنت است، در ماه سپتامبر سال گذشته میلادی متوسط سرعت دانلود با اینترنت پرسرعت ثابت در جهان برابر ۷۳/ ۸۵ مگابیت بر ثانیه بوده است. متوسط سرعت دانلود با اینترنت موبایل در همین زمان برابر ۹۶/ ۳۵ مگابیت بر ثانیه بوده است. از آنجا که دنیای تکنولوژی به‌سرعت پیشرفت می‌کند، شبکه‌ها هم به همان تناسب ارتقا پیدا کرده‌اند. با ادامه این روند انتظار می‌رود این اعداد و ارقام هم همچنان رشد کنند.
این آمار و بررسی‌ها نشان می‌دهند که سنگاپور با سرعت دانلود ۶/ ۲۲۶ مگابیت بر ثانیه، سریع‌ترین اینترنت دنیا را در اختیار دارد. بعد از آن هنگ‌کنگ با ۷۳/ ۲۱۰ و رومانی با ۴۷/ ۱۹۳مگابیت بر ثانیه در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. جالب آنکه کاربران آمریکایی با سرعت دانلود ۱۴/ ۱۶۱مگابیت بر‌ثانیه، به دهمین اینترنت پرسرعت ثابت جهان دسترسی دارند. در زمینه اینترنت موبایل اما وضعیت متفاوت است. بیشترین سرعت دانلود با اینترنت موبایل با ۱۲۱ مگابیت‌بر‌ثانیه به کره‌جنوبی اختصاص دارد. بعد از آن چین با ۳۵/ ۱۱۳مگابیت‌بر‌ثانیه و امارات‌متحده‌عربی با ۴۳/ ۱۰۹مگابیت‌بر‌ثانیه در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
با این همه اما زمانی که به بررسی سرعت اینترنت در ایران می‌رسیم، آمار چندان امیدوارکننده نیستند. در فهرست کشورهای جهان، ایران رتبه صدوهفدهم را از نظر سرعت اینترنت دارد و در این جایگاه بعد از بولیوی و قبل از فیجی قرار گرفته است. این آمار نشان می‌دهد که سرعت اینترنت در ایران حتی در مقایسه با کشورهای همسایه خود هم تعریفی ندارد. از میان پانزده کشوری که مرزهای مشترک با ایران دارند، ایران سیزدهمین اینترنت پرسرعت را در اختیار دارد و این قطعا نمی‌تواند برای کاربران راضی‌کننده باشد.
یکی از ارزان‌ترین کشورهای ارائه‌دهنده اینترنت
اگر شما هم یکی از میلیون‌ها فرد دنیا باشید که در یک‌سال اخیر و به‌دنبال همه‌گیری ویروس کرونا ناچار به دورکاری یا انجام امور مختلف از طریق اینترنت بوده‌اید، احتمالا هزینه‌های مربوط به اینترنت حالا اهمیت بیشتری برای‌تان دارد. درست به همین دلیل هم هست که وب‌سایت Cable که به مقایسه قیمت اینترنت در کشورهای دنیا اختصاص دارد، در آخرین روزهای سال ۲۰۲۰ به مقایسه و رتبه‌بندی کشورهای جهان از نظر قیمت خدمات اینترنت پرداخته است. این مقایسه براساس قیمت اینترنت پرسرعت ثابت در ۲۱۱ کشور دنیا و در فاصله بیست و نهم اکتبر تا نهم دسامبر سال ۲۰۲۰ انجام شده است. در این بررسی قیمت خدمات اینترنت براساس متوسط قیمت بسته‌های اینترنت ماهانه یا براساس متوسط قیمت در هر مگابیت در ثانیه ارزیابی و برآورد شده است.
این بررسی‌ها نشان می‌دهند که ۱۰ کشور جهان با ارزان‌ترین خدمات اینترنت به ترتیب عبارتند از: اوکراین، سوریه، روسیه، بوتان، سریلانکا، ایران، قزاقستان، مولداوی، بلاروس و رومانی. در مقابل اما ۱۰ کشور جهان با گران‌ترین خدمات اینترنت عبارتند از: اریتره، موریتانی، جزایر کومور، بروندی، ماکائو، غنا، ساموآ، جزایر ویرجین بریتانیا، جزایر کیمن و ترکمنستان. با نگاه کلی به این کشورها، قیمت و سرعت اینترنت در آنها به‌سادگی می‌توان گفت که ظاهرا قیمت و سرعت اینترنت با یکدیگر رابطه نسبتا معکوسی دارند. به این ترتیب کشورهای واقع در جنوب صحرای آفریقا که تعداد آنها به ۳۷ کشور می‌رسد، در دسته گران‌ترین کشورهای جهان برای ارائه خدمات اینترنت قرار دارند. در مقابل اما کشورهای عضو اتحادیه جماهیر‌شوروی سابق در گروه ارزان‌ترین کشورهای جهان در ارائه خدمات اینترنت قرار می‌گیرند.
از میان این پانزده کشور مستقل، پنج کشور در فهرست ۱۰ کشور جهان با ارزان‌ترین خدمات اینترنت قرار گرفته‌اند. این در حالی است که ایالات‌متحده آمریکا به‌عنوان یکی از گران‌ترین کشورهای غربی ارائه‌دهنده خدمات اینترنت، در جایگاه صد و سی و یکم جهان قرار دارد. ایران اما اگرچه در میان کشورهای آسیایی، سومین کشور ارزان ارائه‌دهنده خدمات اینترنت است، اما در میان کشورهای خاورمیانه همچنان جایگاهی ندارد.
جالب آنجاست که برای اولین‌بار متوسط هزینه بسته‌های اینترنت در جهان کاهش نیافته است. صرف‌نظر از اینکه این اتفاق به‌خاطر همه‌گیری کووید-۱۹ رخ داده باشد یا نه، اما بدون‌شک بی‌ثباتی و عدم‌قطعیت در برگزاری رویدادها از طرفی و افزایش رویدادهای آنلاین می‌تواند موضوع مهم و تاثیرگذاری در این زمینه باشد. علاوه بر اینها، همه‌گیری و خانه‌نشینی باعث شد تا بسیاری از کشورها ناچار به ارتقا و بهبود زیرساخت‌های اینترنتی خود در طول ۱۲ ماه گذشته بشوند.
کاهش 25 درصدی پهنای باند اینترنت
دنیای‌اقتصاد: کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات با صدور مصوبه‌ای قیمت پهنای باند اینترنت را ۲۵ درصد کاهش داد. هرچند این کاهش به معنی همین میزان کاهش قیمت برای کاربر نهایی نخواهد بود. حسین فلاح‌جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در توییتر نوشت: با پیشنهاد وزارت ارتباطات، قیمت پهنای باند اینترنت شرکت ارتباطات زیرساخت ۲۵ درصد ارزان شد. وی گفت: این تصمیم در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به تصویب رسیده است. این تغییر قیمت، مربوط به پهنای باندی می‌شود که شرکت ارتباطات زیرساخت به اپراتورهای ارتباطی و شرکت‌های اینترنتی می‌فروشد. اما هزینه پهنای باند، تنها یکی از فاکتورهایی است که در تعیین قیمت نهایی اینترنت برای مصرف‌کنندگان لحاظ می‌شود و عموما شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت، مبالغ سرباری به این عدد اضافه می‌کنند. در نتیجه همان‌طور که در کاهش قیمت‌های پیشین اینترنت نیز رخ داده است، کاهش قیمت نهایی برای مصرف‌کنندگان، درصدی کمتر از 25 درصد اعلامی خواهد بود؛ هنوز جزئیات این مصوبه مشخص نیست و گفته نشده که اینترنت مصرفی کاربران چقدر ارزان می‌شود. با وجود آنکه ایران در مقایسه با کشورهای دیگر ارزان‌ترین تعرفه‌های اینترنتی را دارد اما به‌دلیل تورم همین اینترنت ارزان برای ایرانیان گران است، از این رو کاهش قیمت اینترنت به مطالبه بسیاری از مقامات سیاست‌گذار ارتباطی تبدیل شده است.
وزیر ارتباطات به‌عنوان رئیس کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و سایر مسوولان وزارت ارتباطات، طی روزهای اخیر درحالی بر توسعه پهنای باند تاکید داشته و کاهش قیمت آن را دنبال کرده‌اند که برخی مقامات مخالف دولت خواستار کاهش پهنای باند مصرفی اینترنت و محدود کردن شبکه‌های اجتماعی چون اینستاگرام شده‌اند. رسول جلیلی عضو شورای فضای مجازی در یادداشتی در خبرگزاری مهر با انتقاد از سیاست‌های دولت در این عرصه نوشت: آیا تلاش غیرمستقیم و مستقیم دولت در سال‌های اخیر در افزایش پهنای باند سکوهای خارجی به‌ویژه اینستاگرام دستاورد محسوب می‌شود؟ جلیلی با انتقاد از اینستاگرام دولت را به دفاع از این شرکت متهم کرده و می‌نویسد: دفاع از استیلای یک شرکت آمریکایی بر شئونات و داده‌ها و سبک زندگی مردم در قالب گسترش پهنای باند جای تاسف دارد. این عضو شورای فضای مجازی پالایش و مسدود‌سازی را یک رکن تنظیم‌گری در سراسرجهان دانست.
دنیای‌اقتصاد/ندا لهردی
