دولت نظریف هنرمند موسیقی تاجیکستان در ابتدای آخرین نشست پژوهشی جشنواره موسیقی نواحی ایران با ارائه توضیحاتی از گونه‌های مختلف موسیقایی کشور تاجیکستان، تفاوت‌ها و شباهت‌هایی که با گونه‌های موسیقایی مشابه در ایران و کشورهای دیگر وجود دارد، توضیح داد: اشکال مختلفی که در موسیقی تاجیکستان وجود دارد با بسیاری از گونه‌های موسیقایی ایران و کشورهایی نظیر ترکیه شباهت دارد. شاید بتوان گفت برخی از تفاوت‌های این موسیقی با کشورهای دیگر نشات گرفته از تلفظ واژه‌هایی باشد که می‌تواند وجه تمایز این گونه‌های موسیقایی به نسبت سایر موسیقی ها به حساب آید.
وی با همراهی گروهی از نوازندگان تاجیکستانی ضمن اجرای نمونه‌های موسیقایی کشور تاجیکستان گفت: آنچه در سال‌های اخیر توسط نوازندگان موسیقی تاجیکستان پیش روی شنوندگان قرار می‌گیرند دربرگیرنده بدعت‌هایی هم هست اما به طور حتم توجه به اصل و خاستگاه تولید این موسیقی‌ها مهم‌ترین نکته‌ای است که هنرمندان این عرصه تلاش می‌کنند به آن وفادار بمانند.
در ادامه این نشست دیگر نوازندگان تاجیک حاضر در این نشست پژوهشی با اجرای نمونه‌های موسیقایی به معرفی سازهای خود پرداخته و به سئوالات حاضران در نشست پیرامون عملکردی سازی هرکدام این آلات موسیقی پاسخ دادند.
شاهده حکیم‌اوا از دیگر هنرمندان تاجیک در این برنامه، ضمن معرفی خود در سخنان کوتاهی گفت: بنده موسیقی را از پدر و عمویم یاد گرفتم و موسیقی فولک بدخشان و خجند را هم اجرا می‌کنم. پدرم در مکتب‌های میانه معلم موسیقی بود و بنده موسیقی را علاوه بر نت‌نگاری به صورت سینه به سینه نیز فرا گرفتم.
بخش دوم این نشست پژوهشی نیز به کارگاه باغلاما احمد جمال کایهان هنرمند مطرح کشور ترکیه اختصاص داشت.
جمال کایهان با اجرای قطعه‌ای برای ۱۲ امام شیعیان کار خود را آغاز کرد و در سخنانی گفت: بنده از جمهوری ترکیه به اینجا آمده‌ام و باغلایم هدیه‌ای برای شماست. موسیقی را وقتی خیلی کوچک بودم، شروع کردم. برادرم در خانه باغلاما می‌نواخت و من همیشه به دست‌هایش در زمان نوازندگی خیره می‌شدم؛ بعد هر وقت او از خانه بیرون می‌رفت، شروع می‌کردم و آنچه دیده و به ذهنم سپرده بودم را با سازش اجرا می‌کردم. یک‌وقت‌هایی به خانه می‌آمد و می‌دید که کوک سازش بهم ریخته و وقتی دلیلش را جستجو می‌کرد، به او می‌گفتم که من با سازت نواختم.
این هنرمند با سابقه ادامه داد: معروف‌ترین سازهای ترکیه باغلامای دسته بلند و دسته کوتاه هستند. من اول کارم را با ساز دسته بلند شروع کردم و بعد سراغ آموزش آکادمیک رفتم. در نهایت توانستم با تمرین مستمر تمام تکنیک‌ها را اجرا کنم. از طرفی برای یادگیری نت‌ها هم کتاب تهیه کردم و توانستم بدون استاد نت هم یاد بگیرم. سپس خودم شروع به شعر گفتن کردم و آن را با ساز زدن همراه کردم.
جمال کایهان همچنین توضیح داد: بنده در ترکیه چه برای نوازندگی و چه برای ساخت ساز هنرجو دارم. حتی برایم مهم است که کیف ساز را هم خودم تولید کنم. آنچه که اساس کار من محسوب می‌شود، عشق است و کارم را بر اساس معرفت و عرفان انجام می‌دهم. اینکه ما امروز از کشورهای مختلف اینجا جمع شده‌ایم، دلیلش همین عرفان موسیقی است که ما در یک جا جمع و دل‌هایمان را به هم نزدیک کرده است.
او خطاب به پژوهشگران جوان حاضر در جلسه نیز گفت: شما غنچه‌های نوشکفته هستید و باید تا جوان هستید، براي تقويت پايه‌های آکادمیک خود کار کنید.
در حاشيه اين نشست نيز دولت نظريف و احمدجمال كايهان با يكديگر به گفتگو و تبادل در زمينه موسيقی نشستند و محمد نعیمی که از هنرمندان رامیان استان گلستان است و در جشنواره نیز اجرای موفقی را پشت سر گذاشته بود، کمی درباره ساز و سبک موسیقی‌اش توضیح داد.
