ابوالفضل خدائی: اگرچه نهادهای اطلاعاتی آمریکا معتقدند که محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی دستور قتل جمال خاشقچی را صادر کرده بود اما کاخ سفید اعلام کرده که محمدبن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در پرونده شکایت نامزد جمال خاشقچی، دارای مصونیت بوده و محاکمه نخواهد شد. این تصمیم با واکنش های زیادی همراه بود و همسر خاشقچی آن را به مرگ مجدد این روزنامه نگار تشبیه کرد.
در همین حال نشریه اسپکتیتور در تحلیلی به قلم دنیل دی پتریس ستون نویس واشنگتن اگزمینر نوشت: برای جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، عربستان سعودی مشکلی است که هرگز از بین نمی رود. ابتدا تصمیم او برای عدم مجازات محمد بن سلمان، گرفته شد و تنها محدودیت سفر برای ۷۶ مقام سعودی دیگر و تحریم نیروی اطلاعاتی سعودی که این عملیات را انجام دادند اعمال شد.
سپس، در نوامبر سال گذشته، کاخ سفید کنگره را از اولین قرارداد تسلیحاتی خود با پادشاهی مطلع کرد، فروش ۶۵۰ میلیون دلاری موشک که باعث انتقاد برخی از هم حزبی های رئیس جمهور نیز شد. سپس سفر بسیار بحث برانگیز بایدن به پادشاهی در تابستان امسال بود که پس از آن که ریاض کمتر از سه ماه بعد اوپک پلاس را برای کاهش تولید نفت به میزان ۲ میلیون بشکه در روز تحت فشار قرار داد و اوضاع بدتر شد.
بیشتر بخوانید:
«جو بایدن» به ولیعهد عربستان مجوز قتل داد
انتقاد شدید از تصمیم کاخ سفید درمورد مصونیت بن سلمان
اکنون تحول دیگری در راه است که باز هم مربوط به پرونده خاشقچی است. بیش از دو سال پس از شکایت نامزد این روزنامه‌نگار، خدیجه چنگیز، از ولیعهد عربستان در دادگاه منطقه‌ای ایالات متحده برای خسارات نامشخص، ایالات متحده پرونده او را از بین برد. وزارت امور خارجه به دادگاه گفت، با توجه به اصول مصونیت رئیس دولت، بن سلمان حق دارد در برابر شکایت از حمایت برخوردار شود. درست است که بن سلمان هنوز پادشاه نشده است، با این حال او دولت عربستان را زیر نظر پدرش، ملک سلمان بن عبدالعزیز، اداره می کند که او را در ماه سپتامبر به سمت رئیس هیات وزیران عربستان منصوب کرد. این احتمال وجود دارد که پادشاه سالخورده این کار را دقیقاً برای محافظت از پسر مورد علاقه خود در برابر عواقب احتمالی پرونده خاشقچی انجام داده باشد.
در حالی که قاضی حرف آخر را در مورد اعطای درخواست مصونیت می زند، قوه قضاییه در مورد مسائل سیاست خارجی و امنیت ملی به شدت نسبت به قوه مجریه احترام می گذارد. در واقع، این اولین بار نیست که از قضات دادگاه منطقه ای ایالات متحده خواسته می شود در مورد درخواست مصونیت یک رئیس دولت یا دولت خارجی تصمیم بگیرند.
دیوید ایگناتیوس، ستون نویس واشنگتن پست و همکار خاشقچی فقید می گوید: بایدن علیرغم اینکه قول داده بود با عربستان سعودی به عنوان یک کشور منفور رفتار کند، متأسفانه تسلیم چیزی شده است که او آن را نیاز به اصلاح روابط با این فرد می دانست. بن سلمانی که ممکن است برای چندین دهه پادشاه عربستان سعودی باشد. احساسات بیش از حد قابل درک است. چیزی کثیف و بی روح در مورد نظریه ای وجود دارد که از روسای جمهور، نخست وزیران و پادشاهان بیشتر از بقیه حمایت قانونی می کند. با این حال، همین نظریه به این دلیل ساده در سطح جهانی پذیرفته شده است که کشورها نمی‌خواهند رهبران خود را به دادگاه‌های خارجی کشانده و از آنها خواسته شود که در مورد جنایات ادعایی که از طرف آنها اجرا می‌شود، پاسخ دهند. دولت‌ها با دلایل موجه می‌ترسند که اجازه چنین شکایت‌هایی علیه رهبران خارجی، سابقه خطرناکی ایجاد کند و مقامات خود را بدون توجه به شایستگی‌ها در معرض موارد مشابه قرار دهد.
وضعیت روابط آمریکا و عربستان در وضعیت پست و حقیری قرار دارد. بایدن و بن سلمان جدا از اینکه با مشت بهم دست می دهند! هیچ رابطه شخصی با هم ندارند و درجه مشابهی از نفرت نسبت به یکدیگر نشان می دهند. سعودی‌ها آمریکایی‌ها را متکبر و ریاکار می‌دانند و معتقدند چیزی از بازار نفت سردر نمی آورند. در مقابل آمریکایی ها نیز سعودی ها را ناعذرخواهانه و فرصت طلب تلقی می کنند و معتقدند هر وقت که فشاری به آنها وارد می شود تشکیلات دفاعی ایالات متحده باید در اختیار آنها باشد.
واشنگتن و ریاض در همکاری هفت دهه‌ای خود به نقطه‌ای رسیده‌اند که در آن ترتیبات اصلی که همه چیز را در کنار هم نگه می‌دارد (امنیت برای پادشاهی، عرضه قابل‌اعتماد نفت برای بازار جهانی) در حال حاضر به دلیل مجموعه‌ای از عوامل ژئوپلیتیک ساختاری و منافع متفاوت از بین رفته است.
اگر پادشاهی تصمیم بگیرد به اهداف فعلی تولید نفت خود در نشست ماه آینده اوپک پلاس پایبند باشد، وضعیت شراکت واشنگتن و ریاض بدتر خواهد شد.
311311
