ناصر کنعانی امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی در ابتدا به تحولات دیپلماتیک در هفته گذشته پرداخت از جمله سفر وزیر خارجه عمان و معاون وزیر خارجه ارمنستان به تهران.
کنعانی همچنین اظهار داشت: امروز اولین بازی تیم ملی فوتبال را در قطر شاهد خواهیم بود بار دیگر برای مردان پر تلاش و سختکوش خود در اولین بازی خود آرزوی موفقیت و پیروزی میکنیم. انشاءالله شاهد بازی خوب دیدنی و جذاب همراه با نتیجه خوب باشیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات سازمان انرژی اتمی در نطنز و فردو در واکنش به قطعنامه اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: موضع وزارت خارجه در ارتباط با این تحول دیشب منتشر و رسما اعلام شد. اقدام ایران در واکنش به قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بود. قطعنامهای که متاسفانه با اقدام سیاسی دولت آمریکا و سه کشور اروپایی در رویکردی سیاسی تصویب شد و عملا با فشار سیاسی بر شورای حکام تحمیل کردند.
کنعانی افزود: جزییات اقدام به عمل آمده از سوی ایران چه بوده است. سازمان انرژی اتمی انشاءالله متناسب با شرایط و نیاز اطلاع رسانی خواهد کرد و من در جایگاهی نیستم که راجع به جزییات صحبت کنم.
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت: آژانس در این ارتباط در جریان قرار گرفت و اقدام به عمل آمده با حضور بازرسان آژانس صورت گرفت و متاسفانه صدور قطعنامه با انگیزههای سیاسی در حالی صورت گرفت که ایران هم شفاف ترین برنامه صلح آمیز هستهای را در مقایسه با میزان تاسیسات تحت نظارت آژانس در جهان دارد و هم بیشترین بازرسیهای انجام شده آژانس از فعالیتهای هسته ای ایران صورت گرفته است. انتظار این بود که در واکنش به اقدام مثبت ایران و همکاریهای سازنده ایران با آژانس از اقدامات سیاسی پرهیز شود و اجازه دهند که همکاریهای خوب ایران با آژانس که به ویژه متعاقب گفتوگوهای هیأت ایران با مدیرکل آژانس وارد روند جدیدی شده بود ادامه یابد و طرفین به نتایج خوبی برسند.
وی گفت:اقدام چهار کشور نشان داد که همچنان مایلند با رویکردهای سیاسی فعالیتهای فنی ایران و آژانس را دچار خلل کنند و در این زمینه ایران واکنش لازم را همانطور که از قبل اعلام کرده بود نشان دهند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: مبنای ایران در ارتباط با آژانس این است که تعهد در مقابل حقوق است. اگر ایران تکالیفی دارد در ارتباط با آژانس حتما حقوقی هم دارد. حقوق ایران باید رعایت شود ایران هم به تکالیف خود پایبند است همانطور که همواره در تعامل و ارتباط نزدیک و سازنده با آژانس اثبات کرد که به روند همکاری و تعامل و انجام تکالیفش پایبند است و در همین چارچوب فعالیتها و اقداماتش را ادامه خواهد داد.
وی درباره قطعنامه حقوق بشری علیه ایران اظهار داشت: دیدگاه خود را در این زمینه بیان کردیم. نگاه ایران این است که سیاسی کردن موضوع حقوق بشر سازنده نیست و استفاده ابزاری از حقوق بشر نمیتواند به پیشبرد ارزشها و اهداف جامعه جهانی در ارتباط با حقوق بشر کمک کند.
کنعانی افزود: هرگونه تلاش کشورها به ویژه تعداد مشخصی از کشورهای غربی از جمله آلمان در ارتباط با طرح موضوعات حقوق بشری ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل از نظر ما اقدامی با انگیزهها و رویکرد سیاسی است و این اقدامات را محکوم میکنیم و معتقدیم رویکرد سیاسی نسبت به مقوله حقوق بشر غیرسازنده است و هیچ کمکی به ارتقای حقوق بشر در هیچ کشور و جامعه جهانی نخواهد کرد. کشورهایی در این ارتباط در حال پیشگامی برای استفاده ابزاری از حقوق بشر هستند از جمله در قبال ایران که سوابق حقوق بشری آنها بسیار تیره و تاری است. کشورهایی در شورای حقوق بشر سازمان ملل حضور دارند و بعضی از آنها عضو دائم شورای امنیت هستند که در طول تاریخ جنایات گستردهای علیه بشریت مرتکب شدهاند و صلح و امنیت و آرامش بشریت را در معرض خطر قرار دادند و جان هزاران انسانها را در جنگها و مداخلات غیرقانونی مختلف قربانی امیال سیاسی خود کردند. این اقدامات از سوی کشورهایی که با اینگونه سوابق در تاریخ خودشان شاهدیم نشانگر یک رویکرد غیرسازنده و استفاده ابزاری از مقوله حقوق بشر برای استفادههای سیاسی است.
سخنگوی وزارت خارجه عنوان کرد:این اقدامات به جایی نخواهد رسید و دیدگاه ما روشن است معتقدیم ادعاهای حقوق بشری علیه کشورهای مستقل و استفاده از آنها برای پیشبرد اهداف سیاسی مخل روند ارتقای موضوع حقوق بشر به عنوان موضوع دارای جایگاه رفیع در جامعه جهانی است. تأکید میکنیم کشورهایی که به مقوله حقوق بشر اهمیت میدهند در مقابل این رویکردهای غیرسازنده بایستند.
وی بیان کرد: دولت آلمان در طول تاریخ سوابق تاریکی در زمینه حقوق بشر دارد و نه جایگاه سیاسی و نه اخلاقی دارند و حق اقدامات اینگونه علیه کشورهای مستقل از جمله ایران را ندارند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره بحث ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و استفاده ازمکانیسم ماشه نیز اظهار داشت: مایل به پیش بینی در ارتباط با گامهای احتمالی بعدی این دسته از کشورها نیستم. ایران همانطور که قبلا اعلام کرده که در مقابل تعامل سازنده تعامل سازنده خواهد داشت و بر عکس در ارتباط با هرگونه اقدام احتمالی غیرسازنده از سوی این کشورها واکنش قاطع، جدی و موثر خواهد داشت.
کنعانی بیان کرد: توصیه می کنیم کشورهایی که متاسفانه با استفاده از مجامع بینالمللی به دنبال رویکردهای سیاسی و اعمال فشار هستند از این رویکردها دست بردارند و اجازه سیاسی کردن سازمانهای تخصصی و بین المللی را ندهند.
وی درباره سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس به تهران نیز اظهار داشت: متعاقب سفر هیأت عالی ایران به وین و مذاکرات خوب با آژانس توافقهایی انجام شده بود برای ادامه همکاریهای خوب و سازنده دو طرف برای رفع اختلاف نظرها و کمک به حل و فصل موضوعات باقیمانده که موضوع سفر هیأت آژانس به تهران جزو موضوعاتی بود که در چارچوب توافق وجود داشت با توجه به قطعنامه سیاسی صادر شده در شورای حکام علیه ایران، اقدامات بعدی با توجه به شرایط جدید صورت میگیرد و لازم است موضوعات یک ارزیابی مجددی شود و در این ارتباط سازمان انرژی اتمی و جهات ذیربط بررسی و اقدامات لازم را انجام میدهند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره اقدامات صورت گرفته در خصوص رسانههای فارسی زبان معاند گفت: اقدامات سیاسی ما ادامه دارد و اقدامات حقوقی انجام و مقدماتی تدارک دیده شده و متناسب با نیاز دستگاه دیپلماسی از ظرفیتهای دیپلماتیک خودش استفاده خواهد کرد و نهادهای حقوقی ذیربط ایران در این زمینه اقدام خواهند کرد.
وی همچنین گفت: یکی از دلایل اصلی استمرار حملات غیرقانونی رژیم صهیونیستی علیه سوریه و اقدام این رژیم علیه تمامیت ارضی سوریه، عدم واکنش جدی و بازدارنده مجامع مسئول بینالمللی، شورای امنیت و عدم واکنش جدی کشورهای مستقل و موثر در این ارتباط است. هرگونه تجاوز رژیم صهیونیستی علیه سوریه نقض صریح و فاحش مقررات بینالمللی است و از نظر ما محکوم و شایسته واکنش جدی مجامع بینالمللی است. همه جهانیان مسئولیت دارند و باید به مسئولیت خود عمل کنند. مردم سوریه در سالهای گذشته قربانی تجاوزات این رژیم بودند. آنچه میتواند به بازدارندگی کمک کند اقدام مسئولانه مجامع بینالمللی است و ازهرگونه اقدام دولت سوریه برای حفاظت از تمامیت ارضی و امنیت مردم خودش حمایت میکنیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات گروهکهای تروریستی از خاک اقلیم کردستان عراق علیه ایران اظهار داشت: قطعا انتظار ایران این است که از خاک عراق هیچگونه تهدیدی متوجه امنیت ایران نشود و خاک عراق به عنوان محل و نقطه تهدید علیه ایران مورد استفاده قرار نگیرد. این انتظار را داریم که دولت عراق و مقامات دولت محلی اقلیم به مسئولیتهای بینالمللی خود عمل کرده و هم به تعهداتی که در چارچوب مذاکرات دوجانبه با مقامات ذیربط ایران دادند عمل کنند. این اتفاق به رغم قولهای مکرری که از مقامات دولت عراق و اقلیم دریافت کردیم نیفتاد و ایران در نتیجه مبتنی بر حقوق قانونی خود برای حفاظت از امنیت مرزها و سرزمین و شهروندان برای تامین امنیت و دفع تهدید اقدام میکند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در یک ماه گذشته شاهد برگزاری دو جلسه در تهران و بغداد بین مسئولان عالی امنیتی دو کشور بودیم و در این دو جلسه مشخصا انتظارات و توقعات ایران به وضوح بیان و تأکید شد که نباید اقلیم کردستان عراق محل صدور تسلیحات و تجهیزات برای داخل ایران باشد و آنها در اختیار آشوبگران وتروریست ها برای سلب امنیت شهروندان ایرانی قرار بگیرد. متاسفانه تا الان این انتظاراتی که ایران داشت برآورده نشد. ایران حتما معتقد به احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی عراق است و این موضوع برای ما بسیار مهم است. در عین حال گروههای تجزیه طلب و تروریستی که در داخل خاک عراق هستند قبل از آنکه امنیت ایران و مرزبانان و شهروندان ایران را نقض کنند با این اقدامات تروریستی حاکمیت عراق را نقض کردند. ایران از بسط حاکمیت دولت عراق در طول نوار مرزی با عراق استقبال میکند و امیدواریم با این اقدام دولت عراق از ادامه اقدامات گروههای تجزیه طلب مسلح علیه امنیت ملی ایران پیشگیری کند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره انتخابات میان دورهای کنگره در آمریکا اظهار داشت: ما دوران مختلفی را از سلطه دموکراتها و جمهوریخواهان در مراکز سلطه آمریکا مشاهده کردیم و در طول سالیان متمادی از سیاست خصمانه دولت آمریکا علیه ایران چیزی کم نشده است. به تغییر و تحولات داخلی در آمریکا توجهی نمیکنیم و اهتمامی نمیورزیم. آنچه انتظار دولت و ملت ایران است این است که دولت آمریکا از اقدامات خصمانه و غیرقانونی علیه دولت و ملت ایران دست بردارند و اجازه دهند روند مناسبات بینالمللی در مدار صحیح و درست خود حرکت کند.
وی خاطرنشان کرد: ایران پایبند به مسیر مذاکره است و میز مذاکره را ترک نکرده و تا الان مسئولانه عمل کرده و امیدواریم طرفهای مقابل در همین چارچوب و مسئولانه عمل کنند.
کنعانی درباره سفر وزیر خارجه عمان و بحث آزاد شدن پولهای بلوکه شده ایران نیز گفت: رابطه ما با عمان بسیار نزدیک، دوستانه و سازنده است. دو کشور موضوعات مختلفی برای گفتوگو تبادل نظر و همکاری در حوزههای دوجانبه، منطقهای و بینالمللی دارند. گفتوگوهای اخیر در تهران متمرکز بر همین موضوعات بود. مناسبات اقتصادی و تجاری بین دو کشور روند رو به رشدی را در یک سال گذشته شاهد است. تقویت این مناسبات و تحکیم آن نیازمند مشورتهای نزدیک دو کشور در حوزه بانکی و اقتصادی دارد. مشورتهای سیاسی به مناسبات دو کشور کمک میکند. امنیت منطقهای برای دو کشور حائز اهمیت است و دو کشور تبادل نظر نزدیک و مشورتهای خوبی دارند و شرایط منطقهای اقتضا میکند مشورتها به صورت دورهای در پایتختها ادامه یابد. عمان تلاشهای خیرخواهانه داشته و ایران همواره از تلاشهای خوب و نیات صادقه این کشور در حوزههای مورد نظر تشکر و استقبال کرده است و در این جا از این تلاشها تقدیر و تشکر میکنیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره پروپاگاندا علیه ایران توسط جمهوری آذربایجان گفت: اصل ما در روابط با همسایگان و به صورت مشخص جمهوری آذربایجان ارتقای مناسبات و توسعه همکاریها مبتنی و از هرگونه تحول مثبت در مناسبات دوجانبه استقبال میکنیم. تلاشهای مقامات دو کشور در یک سال گذشته سیر صعودی داشته و در مسیر حرکت به سمت تقویت مناسبات و همکاریهای دوجانبه بوده است. بعضا موضوعاتی حادث میشود که در خلاف روند توسعه مناسبات است. مبنای ایران این است که تمرکز کند بر موضوعات و منافع مشترک. توصیه ما به مقامات آذربایجان این بوده که روی موضوعات مشترک تمرکز کنید و در خصوص موضوعات اختلافی و سوءتفاهمها از پشت تریبونها صحبت نکنید و رسانهها را فرصتی برای تقویت دوستیها و تحکیم برادری قرار دهیم. در بازه زمانی اخیر واکنش دیپلماتیک نشان داده و توجه مقامات آذربایجان را بر توجه به موضوعات مشترک جلب کردیم و اینکه از سوءتفاهمات پیشگیری کنیم. اخیرا پیامهای مثبتی را در قالب گفتگوهای دوجانبه انجام شده با مقامات آذربایجان دریافت کردیم و امیدواریم گامهای بعدی به سمت رفع سوء تفاهمات و تقویت مناسبات دوجانبه برداشته شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای صهیونیست ها مبنی بر فروش فناوری تجهیزات نظامی ایران به بلاروس، گفت:اینکه رژیم صهیونیستی درباره موضوعات دوجانبه ما با دیگر کشورها اظهار نظر کند وقعی ندارد. اظهارات این رژیم برای ما هیچ ارزشی ندارد. رژیمی که ماهیت تروریستی دارد. اینکه با چه کشوری مناسبات دوجانبه داریم و در چه حوزههایی داریم مربوط به ایران و کشورهای شریک ماست. رابطه ما و بلاروس نزدیک و دوستانه است. اظهارنظر صهیونیستها در این باره بی ارزش است. سفرهای خوبی بین ایران و بلاروس انجام و توافقات خوبی داشتیم و این مناسبات در چارچوب مناسبات مبتنی بر منافع مشترک در حال گسترش است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اینکه ما منتظر زمستان سرد اروپا بودیم و مذاکرات را کش دادیم که به زمستان برسیم ولی الان شاهدیم اروپاییها به اندازه کافی ذخیره گاز دارند و اینکه قضیه زمستان سرد اروپایی که توسط برخی مشاوران وزارت خارجه مطرح شد بر اساس چه اطلاعاتی از واقعیتهای میدانی اروپا مطرح شد؟ نیز بیان کرد: اینکه ایران روند مذاکرات را به موضوعی که اشاره کردید یعنی زمستان سرد اروپا گره زده بود و منتظر تحولی در این زمینه بوده گمانه زنی رسانهای است و این موضوع را تایید نمیکنم و هیچ یک از مقامات وزارت خارجه در این باره هیچ اظهارنظری نداشت. من در خصوص اظهارنظرهای رسانهای هیچ فردی اظهارنظر نمیکنم. ایران در عمل نشان داد هم پایبند به میز مذاکره برای دستیابی به توافق قوی، خوب و پایدار در سریعترین زمان بود. حضور ایران در میز مذاکره بوده است. چیزی تحت عنوان گره زدن روند مذاکرات به تحولات جنگ اوکراین و زمستان سرد اروپا تایید نمیکنیم. آنچه باعث عدم جمع بندی نهایی مذاکرات شد عدم وجود اراده سیاسی در طرفهای مقابل و مشخصا آمریکا بود. ایران معتقد است اگر طرف مقابل اراده داشته باشد در کمترین زمان ممکن دستیابی به توافق ممکن است.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ان.اچ.کی درباره گزارش واشنگتن پست در خصوص ساخت کارخانه تولید پهپاد ایرانی در روسیه و اینکه قبل از جنگ اوکراین چه تعداد پهپاد دادید گفت: در موقعیتی نیستم که در این خصوص پاسخ بدهم. اینکه مقامات دولت آمریکا و رسانههای این کشور در ارتباط با جنگ اوکراین هر از چند گاهی موضوعاتی را به ایران منتسب میکنند ناشی از نگاه سیاسی آنهاست و برای سرپوش گذاشتن بر جنگ طلبی آنهاست. کشورهایی که به جای کمک به حل و فصل اختلاف صادر کننده تسلیحات به یک طرف جنگ هستند. در ارتباط با موضع وزیر خارجه موضع حاوی مطلب جدیدی نبوده و بارها اعلام شده بود که همکاریهای فناورانه ایران و همکاریهای دفاعی ایران با روسیه همکاریهایی است که تاریخ آن به ماقبل جنگ روسیه و اوکراین برمیگردد و اتهام زنی به ایران در این ارتباط یک اتهام زنی با انگیزههای سیاسی است .
وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره اظهارات مداخله جویانه دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران گفت: اظهارات دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس را بی ارزش و فاقد ارزش پاسخگویی میدانم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره یمن اظهار داشت: موضوع یمن مورد اهتمام ایران و عمان است و هر دو کشور نقش خوب و سازندهای در کمک به پایان دادن به بحران یمن در طول سالهای گذشته داشتند و دو کشور در این زمینه با هم تبادل نظر میکنند و حفظ آتش بس از موضوع مورد اشتراک دو کشور است و تصمیم گیر درباره آتش بس طرف یمنی و طرف متجاوز به یمن است. ایران از هرگونه رخدادی که به تثبیت آتش بس کمک کند که به حل و فصل ریشهای بحران کمک کند استقبال میکند.
کنعانی در پاسخ به پرسشی عنوان کرد: دولت آمریکا باید رویکرد غلط سالیان گذشته علیه ایران را اصلاح کند و به روند مذاکره به صورت عملی پایبند باشد و اقدام عملی در بازگشت به توافق انجام دهد.
وی درباره سفر رئیس جمهور چین به عربستان گفت: چین کشور با اهمیتی برای ما در منطقه است از نقش برجسته چین برای تقویت مناسبات و همکاریهای منطقهای استقبال میکنیم. روند همکاریهای دو کشور مبتنی بر ارده سیاسی رهبران دو کشور در حال تقویت است و در خصوص موضوعات منطقهای از هر اقدام دولت چین برای تقویت همکاری های منطقهای استقبال میکند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره برخی گزارشها در خصوص وضعیت سلامت علی کریمی و اینکه وزارت خارجه نگران وضعیت او به عنوان شهروند ایرانی نیست؟ گفت: برای همه شهروندان ایرانی در هر جا هستند آرزوی سلامتی میکنم و همچنان ارتباط سازندهای با وطن و شهروندان خود داشته باشند.
کنعانی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: حمله به کشتی متعلق به رژیم صهیونیستی اطلاعاتی ندارم که اظهارنظر کنم. این رژیم به دلیل سالیان طولانی و دهه های متمادی جنایت علیه ملتها و دولتهای منطقه دشمنان زیادی را برای خود در منطقه ایجاد کرده است. دشمنانی که آمادگی دارند در پاسخ به جنایات این رژیم در هر کجا که بتوانند واکنش نشان دهند و حتما در منطقه طرفهایی هستند که توانایی این کار را دارند و اینکه آمریکا با استفاده از برخی بهانه جوییها به دنبال تقویت نظامی گری در آبهای منطقهای باشد از نظر ما مردود است. نقش آمریکا را در طول سالیان طولانی بی ثبات کننده دیدیم. آمریکا در هیچ کدام از کشورهایی که حضور داشته ثبات و امنیت به همراه نیاورده است. حمایت آمریکا از این رژیم آشکار است و همه میدانند رژیم صهیونیستی را متحد بلامنازع خود میداند و منافع دیگر کشورهای منطقه را قربانی منافع این رژیم کرده است. حضور شناورهای آمریکا در منطقه را مخل امنیت منطقه میدانیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره حمایت مجارستان از حق قانونی ایران در دستیابی به انرژی صلح آمیز هستهای اینکه کشوری از حق ایران در این رابطه حمایت کند اعتراف به یک حق مشروع است. همه کشورهای عضو آژانس در چارچوب قوانین و مقررات بینالمللی و مقررات آژانس حق فعالیت هسته ای صلح آمیز دارند و اعتراف به این حق اعتراف به یک حق مشروع است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره خبر منتشر شده مبنی بر قصد ایران برای عملیات زمینی در عراق برای مقابله با گروههای تروریستی گفت: امیدواریم دولت مرکزی عراق با بسط حاکمیت خودش و استقرار نیروهای مرزبانی و نظامی خودش در طول مرزهای مشترک مانع فعالیتهای گروه های تجزیه طلب مسلح تروریستی علیه امنیت ایران و مرززهای مشترک شود و ایران مجبور نباشد برای دفع تهدید از سوی این گروهها به اقدامات بازدارنده دیگری دست زند. به وعدههای دولت عراق امیدواریم و آرزو میکنیم دولت عراق در اجرای تعهدات موفق باشد و مرزها را توام با صلح و امنیت و پیوندهای دوستی و برادری قرار دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکرات ایران و عربستان و اظهارات نماینده عربستان در آژانس نیز اظهار داشت: مذاکرات انجام شده به توافقاتی منجر شد که اگر این توافقات اجرایی شود میتواند زمینه ساز برداشتن گامهای جدید برای ادامه مذاکرات در بخشهای سیاسی دو کشور و برداشتن گامهای جدید باشد. اقدامات کشورهایی که در آژانس علیه ایران رای داده و موضع گرفتند تحت فشار آمریکا و اقدام سیاسی کشورها سازنده نبوده و این اقدام در خرداد ماه نیز سازنده نبوده است. اجازه دهند ایران با آژانس در چارچوب موضوعات فنی و فارغ از فشارهای سیاسی مسائل خود را حل و فصل کنند.
کنعانی در پایان در ارزیابی از بازی امروز تیم ایران و انگلیس اظهار داشت: حتما امیدوار هستم ایران با میدان داری جوانان خوب سرافراز کشور بازی را با نتیجه خوب ببرد. بازیکنان جمهوری اسلامی ایران مقتدر و توانمند هستند و نشان دادند با رقبای قدرتمند خوب بازی میکنند. خوشبین هستم امروز شاهد یک نتیجه بسیار خوب و خوشحال کننده برای ملت ایران باشیم.