ابراهیم خیری کارشناس و پژوهشگر تاریخ در گفت و گو با خبرنگار فارس در اصفهان به مناسبت روز حکمت و فلسفه اظهار کرد: تخت فولاد اصفهان بعد از وادی‌السلام نجف، مقدس‌ترین آرامگاه جهان تشیع محسوب می‌شود، این خاک تابان از دوران صفویه مدفن بسیاری از حکما و فلاسفه جهان اسلام شد که شاید کمتر همانندی بتوان در طول تاریخ برای آنان جستجو کرد.
وی افزود: تمرکز فرمانروایی یک حکومت شیعی در اصفهان سبب شد بسیاری از دانشمندان، حکما و فلاسفه از نقاط مختلف قلمرو اسلامی به پایتخت مهاجرت کنند و در محیط مساعد این سرزمین به تحقیق، پژوهش و تدریس بپردازند؛ در این رهگذر سه نفر از بزرگان حکمت و فلسفه اسلامی، اندیشه و تفکر ژرف و عمیق را با روح و روان پاک و مهذب در هم آمیختند و مکتب فلسفی اصفهان را پایه‌گذاری کردند.
خیری ادامه داد: مرحوم شیخ بهایی، میرداماد و میرفندرسکی در میدان منطق و استدلال چون شیران غرش کردند و قله‌های عرفان و تهذیب نفس را نیز سیمرغ گونه در زیر بال پرواز خود قرار دادند، «حکمت متعالیه» دستاورد تلاش علمی و مجاهدت خستگی‌ناپذیر این بزرگمردان است.
کارشناس و پژوهشگر تاریخ با بیان اینکه هر چند بهترین و مهمترین تربیت یافته این مکتب مرحوم ملاصدرا مورد بی مهری روزگار خود قرار گرفت و به ناچار مجبور به ترک اصفهان شد، گفت: اما بسیاری از فرهیختگان و فرزانگان اسلامی خاک تابان تخت فولاد را برای زندگی همیشگی خود انتخاب کردند و شاگردان و تربیت یافتگان این مکتب نیز همجواری با استاد را مایه مباهات و افتخار خود می‌دانستند به گونه‌ای که در بیشتر تکایای تخت فولاد قبور شاگردان آرامگاه آموزگار را چون حلقه درس در برگرفته است و پروانه‌وار از شمع نورانیت استاد بهره‌مند می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: این رسم و فرهنگ پسندیده تخت فولاد را به دیار خاموشان روشن ضمیر مبدل ساخته به گونه‌ای که بسیاری از بزرگان حکمت و فلسفه اسلامی در این سرزمین مقدس به آرامش ابدی رسیدند.
خیری در ادامه فهرستی از برخی از حکما و فلاسفه اسلامی که در تخت فولاد اصفهان مدفون شده‌اند را نام برد:
۱- ابوالقاسم میرفندرسکی در گذشته به سال ۱۰۵۰ قمری و مدفون در تکیه میر
۲-میرزا رفیعیا نائینی در گذشته به سال ۱۰۸۰ قمری و مدفون در تکیه میرزا رفیعا
۳- ملا رجب علی تبریزی درگذشته به سال ۱۰۸۰ قمری مدفون در تکیه بابارکن الدین
۴- آقا حسین خوانساری درگذشته به سال ۱۰۹۸ قمری و مدفون در تکیه خوانساری
۵- آقا جمال خوانساری درگذشته به سال ۱۱۲۲ و مدفون در تکیه خوانساری
۶- ملا اسماعیل خواجویی درگذشته به سال ۱۱۷۳ قمری و مدفون در تکیه خواجویی
۷- آقا محمد بیدآبادی درگذشته به سال ۱۲۲۹ قمری و مدفون در تکیه بیدآبادی
۸- ملا محمد علی نوری مازندرانی درگذشته به سال ۱۲۵۳ قمری و مدفون در تکیه بابارکن الدین
۹- ملا محمد حسن نائینی درگذشته به سال ۱۲۷۰ قمری و مدفون در تکیه بابارکن الدین
۱۰- ملا اسماعیل حکیم دربکوشکی درگذشته به سال ۱۳۰۴ قمری و مدفون در تکیه خواجویی
۱۱- جهانگیرخان قشقایی درگذشته به سال ۱۳۲۸ قمری و مدفون در تکیه قشقایی
۱۲- آخوند محمد کاشی درگذشته به سال ۱۳۳۳ قمری و مدفون در تکیه ملک
۱۳- شیخ محمد حکیم خراسانی در گذشته به سال ۱۳۵۵ قمری مدفون در تکیه ملک
۱۴- شیخ محمود مفید در گذشته به سال ۱۳۸۲ قمری و مدفون در تکیه بیدآبادی
۱۵- حاج آقا رحیم ارباب درگذشته به سال ۱۳۵۵ شمسی و مدفون در تکیه ملک
۱۶- بانو نصرت السادات امین درگذشته به سال ۱۳۶۲ شمسی و مدفون در تکیه امین
۱۷- پروفسور عبدالجواد فلاطوری درگذشته به سال ۱۳۷۵ شمسی و مدفون در تکیه ملک
پایان پیام/۶۳۱۲۴/ع/
