خلاقیت (Creativity) یک مهارت مهم هم در محیط کار و هم خارج از آن است. تفکر خلاق (Creative Thinking) میتواند به شما در ابداع راهحلهایی نوآورانه برای مشکلات و کسب نقطهنظرهایی جدید هنگام انجام وظایف کمک کند. شما میتوانید این ویژگی را با یادگیری و بهکارگیری ترفندها و تکنیک های افزایش خلاقیت بهبود ببخشید. ما در این مطلب از سایت پارس نیوز راه های افزایش خلاقیت را تعریف میکنیم.
راه های افزایش خلاقیت روشهایی هستند که تفکر خلاق و مهارتهای مرتبط با آن مانند ایدهپردازی (Idea Generation)، پذیرای ایدههای جدید بودن (Open-mindedness) و داشتن توانایی حل مسئله (Problem-solving) را ارتقا میبخشند.
شما میتوانید در محل کار از راه های افزایش خلاقیت هم در فعالیتهای انفرادی و هم در کارهای گروهی استفاده کنید. برای مثال، تیمی که محصول، خدمت یا طرح نوآورانهی جدیدی را توسعه میدهد، ممکن است از راه های افزایش خلاقیت برای تولید و پیگیری ایدههای نوآورانه استفاده کند. یا فردی که با چالشی در محل کار مواجه میشود ممکن است از راه های افزایش خلاقیت برای از نو تعریف کردن مسئله و ابداع راهحلهایی خلاقانه برای رفع آن کمک بگیرد.
همان طور که گفتیم هدف از خلاقیت این است که شما بتوانید تغییری را ایجاد کنید. بدون شک اولین باری که یک ایده را مطرح کنید با مخالفتهای زیادی مواجه خواهید شد که حتی ممکن است عدهای شما را به تمسخر بگیرند. اما آنچه که اهمیت دارد این است که شما بتوانید با جسارت و شجاعت خود، درست بودن ایده تان را به دیگران اثبات کنید.
خلاقیت زمانی اتفاق می افتد که شما بر روی اموری که تا به حال کسی به آنها توجهی نکرده و بر آنها تمرکزی نداشته دقت بیشتری داشته باشید. به این شکل قطعاً می توانید ایده های جدیدی را در آن حوزه ارائه دهید. خلاقیت نوعی توانایی ایجاد جادو محسوب می شود. به این علت که شما قرار است یک تغییر و تحول را ایجاد کنید.
قرار است بین نقاط مختلفی تنها خود شما ارتباط آنها را متوجه می شوید که اتصال برقرار کنید و تار و پود آن ها را در کنار هم قرار دهید. بنابراین فراموش نکنید هدف از خلاقیت ایجاد ایده های نوظهور است. ایده هایی که شاید قبلاً یا کسی اصلاً به آنها فکر نکرده و یا کمتر کسی بر روی آنها تمرکز کرده است.
در ادامه راه های افزایش خلاقیت را ذکر میکنیم. خلاقیت درمورد یافتن راههایی جدید برای حل مشکلات و از پس آن مشکلات برآمدن است. این یک مهارتِ محدود به هنرمندان، موسیقیدانان یا نویسندگان نیست. بلکه مهارتی مفید برای تمام اقشار جامعه است. اگر میخواهید خلاقیت خود را تقویت کنید این راه های افزایش خلاقیت میتوانند کمک کنند.
یکی از راه های افزایش خلاقیت این است که به طور کامل خود را وقف ارتقای تواناییهای خلاقانهی خود کنید. تلاش خود را به تعویق نیندازید. اهداف خود را مشخص کنید، از دیگران کمک بگیرید و هر روز زمانی را به ارتقا مهارتهای خود اختصاص دهید.
یکی از بهترین راه های افزایش خلاقیت این است که در آن زمینه متخصص شوید. با داشتن درکی زیاد از موضوع، بهتر میتوانید به یک راهحل جدید یا نوآورانه برای مشکلات فکر کنید.
یکی از روش های افزایش خلاقیت خود این است که به کنجکاویتان پاداش دهید. یکی از موانعی که همیشه سر راه افزایش و تقویت خلاقیت قرار دارد این احساس است که کنجکاوی یک کار افراطگرایانه است. وقتی درمورد چیزی کنجکاو هستید بهجای سرزنش کردن، به خودتان پاداش دهید. از کاوش دربارهی موضوعات جدید نهراسید.
در کنار پاداش دادن به خودتان که امری مهم است، توسعهی انگیزهی درونی نیز در راستای افزایش خلاقیت اهمیت دارد. گاهی اوقات پاداش واقعی خلاقیت، خود فرایند است، نه محصول آن.
ریسک کردن یکی دیگر از راه های افزایش خلاقیت است. وقتی نوبت به ساختن مهارتهای خلاقانهتان میرسد، برای ارتقای تواناییهای خود باید مایل به ریسکپذیری باشید. اگرچه تلاشهای شما همیشه منجر به موفقیت نخواهند شد، اما باید همچنان استعدادهای خلاقانهی خود را تقویت کنید و مهارتهایی بسازید که در آینده به شما کمک بزرگی خواهند کرد.
صبحها، خود را از فشار و استرس دور کنید. برنامهریزی خوب است اما نه به این معنی که با نوشتن فهرست کارهای ضروری، اضطراب و فشاری مضاعف به خودتان وارد کنید. سعی کنید فارغ از برنامهریزی منطقی و مشخص کردن چهارچوبی برای انجام کارها در طول روز، از دلمشغولیها و استرس ها بنویسید یا هر چیزی که فشار را از روی روانتان برمیدارد.
این نوع نوشتن باعث میشود تا علاوهبر کاهش اضطراب، خلاقیتتان نیز افزایش پیدا کند. اگر نمیدانید منظور از نوشتن بیترس و دلهره چیست به نمونههای زیر دقت کنید:
و نمونههای دیگری که مانند دلنوشتهها هستند و باعث میشوند نجواهای درونی ما با خود بهنوعی تخلیه شوند و ضمن کاهش فشارها و شکهایی که از درون در روحمان ریشه میدوانند، به افزایش خلاقیت نیز کمک میکنند.
اگر بهدنبال یادگیری هستید و از پیروی دستورالعملها لذت میبرید، بهتر است در یک کلاس آموزشی شرکت کنید. شرکت در کلاسها و دورههای آموزشی مختلف باعث افزایش خلاقیت میشود و این مهارت را در شما تقویت خواهد کرد. مهم نیست کلاسی که شرکت میکنید آشپزی است یا برنامهنویسی، در هر حال با ایدههای جدیدی آشنا خواهید شد که قدرت تجزیهوتحلیل تفکرتان را بالا میبرد.
علاوهبراین، با شرکت در کلاسهای جدید و یادگیری، بر نقاط ضعف و قوت خود مسلط خواهید شد و اطلاعاتتان دربارهی شخصیت و مهارتهایتان افزایش مییابد. دیدن سایرین در کنارتان و یادگیری از آنها نیز میتواند نقش بسیار مهم و ارزشمندی داشته باشد. نقد و ارائهی نظر دربارهی کار همکلاسیها نیز روش بسیار خوبی برای دستیابی به نگاهی دقیقتر و البته افزایش خلاقیت است. اگر احساس میکنید که سردرگم هستید و نمیدانید خلاقیت را چگونه برای خود معنا کنید، حضور در کلاسهای آموزشی قطعا مفید خواهند بود.
ورزش کردن و استراحت دادن به مغز نیز فکر خوبی است. گاهی اوقات هرقدر تلاش میکنید و به ذهن خود فشار میآورید، حتی یک فکر کوچک خلاقانه نیز جرقه نمیزند. در این مواقع بهتر است به سراغ ورزشهایی مانند پیاده روی، یوگا یا سایر ورزشها بروید و در حین ورزش سعی کنید، به ایدههایی جدید دست بیابید. این کار نوعی استراحت ذهنی است که غیرمستقیم شما را در مسیر خلاقیت قرار میدهد.
اگر میخواهید ذهنتان خلاق عمل کند و همیشه ایدههایی نو در آستین داشته باشد، باید خوراک لازم برای آن را نیز فراهم کنید. هرقدر بیشتر ببینید، تجربه کنید و به سفر بروید، مغزتان گنجینه قویتری در اختیار خواهد داشت. گنجینهای که در آن انواع بوها، طعمها، تجربهها وجود دارد. پس سفر کنید و ببینید.
با این کار انعطافپذیری شناختیتان بالا میرود و با شناخت نقطهنظرات جدید و متفاوت، افزایش خلاقیت را برای مغزتان بهارمغان خواهید آورد. پس بیراه نیست که علم هم میگوید تمام پولتان را خرج سفر کنید!
یادتان باشد در خلال سفرهایی که میروید، در فرهنگ مناطق و مکانهای مختلف دقیق بشوید و سعی کنید با نگاه متفاوتشان آشنایی پیدا کنید. این دقت و توجه، خلاقیت را در شما شکوفا خواهد کرد.
کودکان هیچ مرزی برای خلاقیت قائل نیستند. آنها بیملاحظه و بدون هیچ فشاری ایدههای جدید خلق میکنند. برای افزایش خلاقیت باید مشابه کودکان عمل کنید. کودک درونتان را بیدار کنید و به آن بالوپر بدهید. بگذارید ذهن به هر کجا که میخواهد برود. آن را محدود نکنید و اجازه بدهید به پرواز دربیاید و تا جایی که میتواند حرکت کند.
کودکان همهچیز را به چشم بازی نگاه میکنند. شما نیز باید از این ویژگی الگوبرداری کنید. تلاش کنید تا جنبهی مفرح هر کاری را درنظر داشته باشید. بهجای اینکه هر روز مانند جنازهای متحرک به سر کار بروید، بر نقاطی تمرکز کنید که در کار برایتان جذاب است.
تحقیقات گوناگون نشان میدهد که همکاری و برقراری ارتباط با دیگران منجر به تقویت و پرورش خلاقیت میشود، زیرا فضاهای تعامل با دیگران، انعطافپذیری و استقلال درونی افراد را بیشتر میکنند. برای اینکه با دیگران همکاری کنید، نیاز دارید که حریم شخصی خود را حفظ کنید. حفظ این حریم دیگر بهسادگی اوقات تنهایی نیست، پس نیاز به شکوفایی خلاقیت و بهکارگیری روشهایی در جهت ایجاد مسیر موردعلاقهتان احساس خواهد شد.
درحقیقت، برای فعالیت در کنار دیگران، با دشواری بیشتری در جهت حفظ استقلال و حریمشخصیتان روبهرو خواهید بود. از این رو باید بیشتر منعطف باشید و فکرتان را بیشتر بهکار بگیرید.
یکی دیگر از راههای افزایش خلاقیت، معاشرت با افراد خلاق است. وقتی با چنین کسانی معاشرت میکنید، عادتهای جدید در شما شکل میگیرد. مثلا یاد میگیرید که به ابعاد تازهای از موضوعات دقت نظر نشان بدهید. ضمن اینکه کمک و یاری افراد و دوستان خلاق باعث میشود در امور شخصی و کارتان موفقتر عمل کنید.
در جمع افراد خلاق از نظرات و نقدهایی بهرهمند میشوید که منجر به افزایش بهره وری میشوند. ضمن اینکه اندکی رقابت نیز چاشنی فعالیتهایتان خواهد شد که البته بسیار مفید است. اگر مدام با افرادی معاشرت کنید که عین شما فکر میکنند، در تلهی شباهت اسیر میشوید. یعنی همه همدیگر را تأیید میکنند و مانع از شکلگیری ایدههای جدید و خلاقانه میشوند. پس لازم است با افراد جدید و خلاق ملاقات داشته باشید تا ذهن قویتر و ورزیدهتری پیدا کنید.
برای افزایش خلاقیت میتوانید از کشیدن ایدهها و برنامهها روی کاغذ نیز استفاده کنید. حتما برای شما هم پیش آمده است که در گوشهی دفتر یا کتابتان شروع به کشیدن طرحهایی ناخودآگاه و ذهنی کردهاید. این کار در افزایش خلاقیت بسیار مؤثر است؛ بهویژه اگر شیوهی تفکر شما بصری باشد، کشیدن طرحهای ذهنیتان باعث میشود تا سریعتر و بهتر میان بخشهای مختلف ذهنتان ارتباط برقرار شود. ایجاد شبکهی ارتباطی میان بخشهای مختلف مغزی، خلاقیتتان را روی غلتک میاندازد و به ایدههای نابتری خواهید رسید.
طنز و شوخی از عوامل اصلی ایجاد و افزایش خلاقیت هستند. خندیدن و شادی و استفاده از طنز باعث میشود منبع الهام قویتری در ابراز خلاقیت داشته باشید. افرادی که اهل طنز و مطایبه هستند، معمولا خلاقتر عمل میکنند. پیگیری محتوای بامزه و خندهدار در شبکههای اجتماعی و… باعث میشود ذهنتان در آرامش و فضایی شادتر قرار بگیرد. این آرامش موجب آزادی بیشتر اندیشه و درنتیجه افزایش خلاقیت خواهد بود.
افزایش اعتماد به نفس یکی دیگر از روش های افزایش خلاقیت است. تزلزل تواناییهای شما میتواند مانع از خلاقیت شود. به همین دلیل است که ساخت اعتمادبهنفس اهمیت دارد. پیشرفتهای بهدستآمده را یادداشت، تلاشهای خود را تحسین کنید و همیشه به دنبال راههایی برای پاداش دادن به خلاقیت خود باشید تا به این صورت به افزایش خلاقیت خود کمک کنید.
اگر برای استعدادهای خلاقانهی خود وقت نگذارید، نمیتوانید آنها را ارتقا دهید. یکی از روش های افزایش خلاقیت این است که هر هفته زمانی را برای تمرکز بر روی برخی از پروژههای خلاقانه اختصاص دهید.
غلبه بر نگرش و دیدگاه منفی، یکی از روش های افزایش خلاقیت است. بر حذف افکار منفی یا خودانتقادی (Self-criticism) تمرکز کنید، چراکه ممکن است توانایی شما برای توسعهی مهارتهای خلاقانهی قوی را مختل کند.
زمانی که بخواهیم روش های پرورش خلاقیت را نام ببریم ابتدا باید به گوش دادن به مسیقی اشاره کنیم. گوش دادن به موسیقی یکی از عواملی است که همیشه میزان انرژی شما را بالا می برد و در واقع نوعی جوش و خروش در وجود شما ایجاد می کند. به این دلیل است که زمانی که به موسیقی گوش می دهید، معمولاً افکار نو و جدیدی به ذهن شما می رسد و احساس می کنید که توانایی انجام کارهای بسیار زیادی را دارا هستید.
دقیقاً همین طور است! موسیقی می تواند عامل مؤثری در بالا بردن میزان خلاقیت شما باشد. زیرا اغلب زمانی که به موسیقی گوش می دهیم افکار ما فراتر از حد تصور حرکت میکنند و به نوعی به هر گوشه سری میزنند. به همین علت است که ایده های متفاوت در ذهن شما جا باز میکنند.
اگر میخواهید بدانید که چگونه ذهن خود را خلاق کنیم با افراد جامعه معاشرت داشته باشید. اجتماعی بودن و معاشرت با افراد مختلف، یکی از کلیدهای اصلی پرورش خلاقیت است. زمانی که شما با ایده های متفاوت و طرز فکر های غیر مشابه معاشرت می کنید، در اصل دید شما نسبت به جهان اطرافتان وسیع تر خواهد شد و به همین دلیل است که مسلماً مسائلی به ذهن شما راه پیدا میکنند که شاید قبلاً هرگز درباره آنها فکر نمی کردید. بنابراین برای افزایش قدرت خلاقیت خود سعی کنید ارتباطات خود را گسترش دهید.
رویاهای شما معمولاً همان چیزهایی هستند که شاید با خودتان بیندیشید که امکان وقوع آنها در جهان واقعی وجود ندارد. اما این تفکر اشتباه است. برای اینکه قدرت خلاقیت خود را بالا ببرید، باید رویاپرداز باشید. به ذهنتان اجازه بدهید که به هر جایی سفر کند و هر چیزی را که مایل هستید برای خود تجسم و تصویر سازی کنید. رویا پردازی کردن یکی از عوامل اصلی در پرورش قدرت خلاقیت شما می باشد.
اگر دقت کرده باشید افراد خلاق معمولاً همان هایی هستند که درباره یک موضوع تا جایی که می توانند کنجکاوی می کنند و آن را از همه زوایا بررسی می کنند. دقیقا همین طور است! وقتی که شما نسبت به چیزی حساسیت و کنجکاوی به خرج می دهید، بدون شک نکات مختلفی درباره آن به ذهن شما می رسد و همین موضوع باعث بالارفتن میزان خلاقیت شما خواهد شد.
برخی اوقات ایده های خلاقه در کلاس یا محل کار و یا حتی در حمام و در مکان ها و زمان های مختلف به ذهنمان میرسد اما متاسفانه آنها را فراموش می کنیم و یا اینکه بسیار راحت و سرسری از کنار آنها عبور میکنیم. نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که ایده های خود را یادداشت کنید. حتی اگر به نظر بسیار غیر ممکن میرسد باز هم آن را در گوشهای بنویسید. مطمئن باشید اگر ایده ای به ذهن شما راه پیدا کرده، قطعاً روش انجام آن نیز راه پیدا خواهد کرد. بنابراین حتماً به این موضوع توجه کنید.