بر طبق یکی از مطالعات جدید، احتمالا انفجار ابرنواختری در دور دست ها در ۲٫۵۹ میلیون سال قبل منجر به انقراض گسترده ای روی زمین شده است. محققان می گویند: «ذرات باردار و پرسرعتی به نام پرتوهای کیهانی که شاید در اثر انفجار یک ابرنواختر پدید آمده اند، احتمالا در تغییرات آب و هوایی نقش داشته اند. این تغییرات ظاهرا به انقراض تدریجی در پایان دوره ی پیلوسن و آغاز دوره ی پلیستوسن ختم شده اند.»
تصویری هنری از بقایای انفجار ابرنواختر
تصویری هنری از بقایای انفجار ابرنواختر که به عنوان ۱۹۹۳J، شناخته می شود و از یک سیستم دو ستاره ای تشکیل شده است.
آدریان ملوت، محقق دانشگاه کانزاس در طی بیانیه ای اعلام کرد: «آفریقا خشکید و بسیاری از جنگل ها به بیابان تبدیل شدند. در طول این دوره و بعد از آن، ما به دفعات با پدیده ی انجماد که به عصر یخی معروف است، مواجه شدیم. مشخص نیست چرا چنین اتفاقی افتاد. این پدیده بحث برانگیز است اما شاید پرتوهای کیهانی به نحوی با آن ارتباط داشته اند.»
ملوت و همکارانش به رهبری بریان توماس از دانشگاه واشبرن کانزاس شبیه سازی های کامپیوتری انجام دادند که چگونگی تاثیر گذاردن ابرنواخترها را بر آب و هوا و زیست کره ی زمین مدل سازی می کند. ( ابرنواخترها به دو شکل اتفاق می افتند: زمانی که ستاره ای بسیار بزرگتر از خورشید با پایان سوخت روبرو شده و می میرد، یا هنگامی که لاشه ی ستاره ابرمتراکمی که کوتوله ی سفید نامیده می شود، ماده ی فراوانی را از ستاره ی همجوار خود می دزدد از آستانه ی جرمی عبور کرده و منفجر می شود).
محققان علاقه خاصی به آن دسته از ابرنواخترهایی نشان داده اند که در حدود ۳۰۰ سال نوری از زمین به وقوع پیوستند، چرا که به عقیده ی دانشمندان چنین رویداد هایی اخیرا دوبار به طور ناگهانی اتفاق افتاده اند: اولی ۶٫۵ میلیون تا ۸٫۷ میلیون سال قبل و دیگری ۱٫۷ تا ۳٫۲ میلیون سال قبل. احتمال می رود ابرنواختر دوم با انقرض پیلوسن-پلیستوسن ارتباط داشته باشد.
ملوت با اشاره به اینکه ۳۰۰ سال نوری بسیار نزدیک نیست خاطر نشان کرد: « انتظار داشتم تاثیر بسیار اندکی وجود داشته باشد.» بنابراین، نتایج تعجب برانگیز بودند. برای مثال، شبیه سازی های تیم تحقیقاتی نشان می دهد که چنین ابرنواخترهایی آسمان شب را غرق در نور آبی کردند. این نور به قدری روشن بود که تا هفته ها در الگوی خواب حیوانات اختلال ایجاد نمود. و نکته ی مهم تر اینکه احتمالا موجی از تشعشع موجودات زنده ی روی زمین و بخش های ژرف اقیانوس ها را هدف قرار داد.
پرتوهای کیهانی پرانرژی پرتوهایی هستند که قابلیت نفوذ به جو را دارند
ملوت افزود: « پرتوهای کیهانی مسئله ی بزرگی به شمار می آیند. پرتوهای کیهانی پرانرژی بسیار نادراند. آنها به مدت صد تا هزاران سال با ضریب تقریبی ۱۰۰ به تعداد زیادی رو به افزایش می گذارند. پرتوهای کیهانی پرانرژی پرتوهایی هستند که قابلیت نفوذ به جو را دارند. آنها مولکول ها را در هم می شکنند. آنها می توانند الکترون ها را از اتم جدا کنند که تا این اتفاق تا سرحد نابودی ادامه می یابد و طبعا، در ارتفاع بالایی رخ می دهد.»
تحقیقات نشان داد که نتیجه ی نهایی احتمالا سه برابر شدن میزان کلی تشعشعات در سطح زمین بوده است. ملوت گفت: « این میزان برای افزایش سرطان و جهش کفایت می کند، اما نه با اندازه ی چشمگیر. با این حال اگر سرعت جهش را افزایش دهید، فرایند تکامل را تسریع داده اید.» بر اساس مطالعه ی انجام شده، احتمالا تشعشع آب و هوای زمین را نیز تحت تاثیر قرار داده، این شبیه سازی ها نشان می دهد که افزایش شار پرتوهای کیهانی باعث شد تا بسیاری از اتم ها و مولکول های موجود در پایین ترین لایه ی جو زمین بار مثبت یا منفی بگیرند.
محققان می گویند که یونش تروپوسفری شاید حداقل ۱۰۰۰ سال به طول انجامید. محققان در پژوهشی جدید که در نشریه ی اخترفیزیک به چاپ رسیده، این طور می نویسند: « احتمال دارد این عامل باعث تغییر در آب و هوا شده باشد به ویژه در صورتی که ناپایداری وجود می داشت.» (شما می توانید مقاله را بصورت آنلاین و رایگان در اینجا مطالعه کنید: arXiv.org ). تا زمانی که این رویدادها به وقوع می پیوندند، انقراض پیلوسن-پلیستوسن رویدادی کوچک به شمار می آید. مطالعات اخیر گویای آن است که یک ابرنواختر باید به زمین بسیار نزدیک باشد -۲۵ سال نوری یا بیشتر- تا بتواند به انقراض گسترده ای همچون انقراض ۶۵ میلیون سال قبل دایناسورها که بر اثر برخورد شهاب سنگی رخ داده بود، منتهی شود.
منبع: space.com - bigbangpage.com
