نقشه اقتصاد جهانی بهسرعت در حال تغییر است، بهطوریکه تجارت و سرمایهگذاری میان ایالاتمتحده و اروپا با شدتگرفتن جنگ در اوکراین و تیرهشدن روابط بین غرب و چین افزایش یافتهاست و به اتحاد بیشتر این متحدان دو سوی اقیانوس اطلس منجر شدهاست.
براساس گزارشی از والاستریتژورنال، در سالجاری، واردات آمریکا از اروپا بسیار بیشتر از چین بودهاست که تغییر بزرگی نسبت به دهه 2010 که چین شریک تجاری قدرتمند آمریکا بود به حساب میآید. از ساعتهای سوئیسی گرفته تا ماشینآلات آلمانی و اقلام لوکس ایتالیایی، به اقیانوس اطلس سرازیر شدهاند. این امر به بهبود وضعیت تولیدکنندگان اروپایی که این روزها با قیمتهای سرسامآور انرژی دستوپنجه نرم میکنند، کمک کردهاست و بنادر ساحل شرقی را پس از سالها حرکت ایالاتمتحده بهسوی آسیا از همتایان ساحل غربی خود در حجم جابهجایی محصولات کانتینری پیشمیاندازد. صادرات آلمان به ایالاتمتحده تنها در ماه سپتامبر نسبت به مدت مشابه سالقبل حدود50درصد افزایش داشته است. براساس این گزارش، به دلیل ضعیفشدن یورو، بازارهای آمریکایی مزیت بالایی برای شرکتهای اروپایی دارند. شرکتهای اروپایی نیز منابع خود را به آمریکایشمالی، از جمله مکزیک، سرازیر میکنند که بخشی از آن به دلیل دستیابی به انرژی ارزانقیمت است. در همین حال، ایالاتمتحده در حال تبدیلشدن به یکی از بزرگترین تامینکنندگان انرژی و منابع نظامی برای اروپاست و به اروپاییها کمک میکند تا صنایع دفاعی خود را تقویت کنند. آلمان قصد دارد 35 جنگنده جت F-35 ساخت لاکهیدمارتین، شرکت صنایع هوافضایی، تجهیزات نظامی و امنیت اطلاعات آمریکایی را خریداری کند. دادههای اتحادیه اروپا نشان میدهد صادرات خدمات ایالاتمتحده به این منطقه در 2021 با افزایش 17درصدی نسبت به مدت مشابه سالقبل به 305میلیارد یورو، معادل 315میلیارد دلار، افزایش یافتهاست. روابط رو به رشد اروپا و آمریکا بخشی از سازماندهی مجدد اقتصاد جهانی در امتداد خطوط شرق و غرب است. قطع منابع انرژی اروپا توسط روسیه و ترس از اتکای بیش از حد به چین، نحوه تجارت شرکتها را تغییر داده است. دولتها در دوسوی اقیانوس اطلس شرکتها را تشویق میکنند تا در عوض واردات از آسیا، خود به تولید محصولات کلیدی بپردازند. به گفته گروههای تجاری، برخی از شرکتهای آلمانی تا حدی برای اجتناب از تعرفهها، بهجای کارخانههای مستقر در چین، از کارخانههای مستقر در آلمان اقدام به صادرات به ایالاتمتحده میکنند. براساس مطالعه اخیر شرکت مشاوره رودیومگروپ، شرکتهای آلمانی کوچک و متوسط، به سرمایهگذاریهای متنوع خارج از چین میپردازند، چراکه در چین با افزایش رقابت داخلی، افزایش هزینههای نیروی کار و مقررات سنگین کووید-19 روبهرو هستند.
براساس گزارش اکتبر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، سرمایهگذاری مستقیم خارجی در آمریکا، در سه ماه منتهی به ژوئن به 74میلیارد دلار رسیده که بسیار بالاتر از هر کشور دیگری است و همچنین بالاتر از سرمایهگذاری خارجی 46میلیارد دلاری در چین بهحساب میآید. براساس دادههای دفتر تحلیل اقتصادی وزارت بازرگانی آمریکا، اقتصاد ایالاتمتحده با وجود اقدامات تهاجمی فدرالرزرو در سالجاری برای کاهش تقاضا، همچنان شتاب قابلتوجهی دارد و در مسیر واردات کالا و خدمات به ارزش 4تریلیون دلار در سالجاری است که نشاندهنده افزایش حدود یکسوم نسبت به 2019 است. شرکتهای مهندسی مکانیک آلمان، بخشی که تقریبا یکمیلیون نفر در آن مشغول بهکار هستند، صادرات به ایالاتمتحده را در ۹ ماه منتهی به سپتامبر حدود ۲۰درصد نسبت به سالگذشته افزایش داده و به ۱۸میلیارد یورو رسانده است. در مقابل، طبق اعلام انجمن صنعت مهندسی مکانیک آلمان، فروش این بخش به چین در طول این دوره 3درصد کاهش یافته و به 14میلیارد یورو رسیدهاست. رالف ویچرز، اقتصاددان ارشد در انجمن صنعت مهندسی مکانیک آلمان، با اشاره به محدودیتهای شدید کووید-19 در چین در سالگذشته، میگوید: موانع فزایندهای برای مقابله با چین وجود دارد، درحالیکه تجارت با آمریکا باز است. بنادر نیویورک و نیوجرسی اعلام کردهاند که در ماه سپتامبر برای دومین ماه متوالی شلوغترین بندر کانتینری ایالاتمتحده بودهاند و جابهجایی محمولههای کانتینتری از این بنادر 35درصد بیشتر از سپتامبر 2019 بودهاست. گردشگران آمریکایی نیز با استفاده از دلار قوی به اروپا سرازیر میشوند. سازمان جهانی گردشگری در اواخر سپتامبر اعلام کرد که اروپا در هفت ماه اول سال تقریبا سهبرابر بیشتر از مدت مشابه2021 بازدیدکنندگان بینالمللی داشته است که بهدنبال افزایش سفر گردشگران آمریکایی اتفاقافتاده است. گروه کالاهای لوکس فرانسوی کرینگ که برندهای آن شامل گوچی و ایو سنلوران است، ماه گذشته اعلام کردند که فروش آنها در اروپایغربی در سه ماه منتهی به سپتامبر، 74درصد افزایش یافتهاست، چراکه گردشگران آمریکایی به شهرهای این منطقه هجوم آوردهاند. به دنبال ادامه جنگ در اوکراین، دولتهای اروپایی درحال تقویت قابلیتهای نظامی و دفاع سایبری خود هستند و ساخت کارخانههای نیمههادیهای بیشتری در داخل کشور و تولید داخلی در صنایعی مانند هوش مصنوعی را دنبال میکنند. براساس دادههای منتشرشده توسط وزارت بازرگانی ایالاتمتحده در ماه ژوئیه، سرمایهگذاری مستقیم خارجی اروپا در ایالاتمتحده در سالگذشته نسبت به سالقبل از آن 5/ 13درصد افزایش یافته و به حدود 2/ 3 تریلیون دلار رسیده است. سرمایهگذاری مستقیم خارجی آمریکا در اروپا در سالگذشته حدود 10درصد افزایش یافته و به 4 تریلیون دلار رسیده است. البته نزدیکی بین اروپا و آمریکا بدون اصطکاک هم نیست. تورم، ترس از رکود و تلاش برای کاهش اتکای اقتصادی غرب به چین، منجر به برخی سیاستهای حمایتگرایانه در هر دو سوی اقیانوس اطلس شدهاست. برنامه مشوق مالیاتی جدید ایالاتمتحده برای وسایل نقلیه الکتریکی که برای کاهش اتکا به باتریهای چینی و در عینحال توجه به تغییرات آبوهوایی طراحی شدهاست، اعتراضات شدید اتحادیه اروپا و دیگر متحدان آمریکایی را برانگیخته است که میگویند این یک سیاست تبعیضآمیز علیه سازندگان آنهاست. اتحادیه اروپا معتقد است این مشوقها در زمانیکه ایالاتمتحده و اتحادیه اروپا متعهد به همکاری نزدیکتر در زمینه تابآوری در زنجیره تامین هستند، باعث تقویت رقابت مضر در واردات میشود. درحالی که دولتها اعتراض میکنند، شرکتهای اروپایی، از سازندگان پنلهای خورشیدی گرفته تا تولیدکنندگان باتری، بهدنبال این هستند که از یارانههای جدید ایالاتمتحده استفاده کنند. براساس برآوردهای والاستریتژورنال، غول انرژی ایتالیایی Enel SpA پنجشنبه گذشته اعلام کردهاست که یک کارخانه تولید سلولهای خورشیدی در ایالاتمتحده خواهد ساخت؛ پروژهای که ممکن است بیش از یکمیلیارد دلار هزینه داشته باشد. پس از تدوین یک سیاست سختگیرانه برای محدودکردن صادرات فناوری پیشرفته نیمههادیها به چین بدون مشارکت متحدان اروپایی و آسیایی در ماه اکتبر، دولت بایدن درحال مذاکره با دولتهای هلند و ژاپن برای رسیدگی به تاثیر این سیاست بر سازندگان تجهیزات نیمههادی آنها بودهاست. ایالاتمتحده و اتحادیه اروپا همچنین با وظیفه بزرگی برای هماهنگکردن دههامیلیارد دلار یارانه از طریق برنامههای مربوطه خود برای احیای تولید نیمههادی داخلی روبهرو هستند.