ماه میزبان نمونه‌هایی که ۵۳ سال پیش از خاک آن جدا شده بود

بعد از  آپولو ۱۱ که در سال ۱۹۶۹ انجام شد، آرتمیس ۱ دومین ماموریتی است که به سمت این قمر رقم می‎خورد و طی آن نمونه‌هایی از خاک ماه بین زمین و این کره جابجا می‌شود.

چهار نمونه کوچک از ماه در فضاپیمای اوریون ناسا به ماه نزدیک می‌شود، نمونه‌هایی که بیش از ۵۰ سال قبل در ماموریتی دیگر از روی سطح این قمر جمع‌آوری شده بودند.

بازگشت نمونه‌های قمری به خانه یا دستکم پرواز سریع آنها از نزدیکی دنیایی که از آن آمده‌اند، بخشی از یک سفر بزرگ‌تر برای مهیا کردن انسان‌ها برای فرود روی ماه است. چهار قطعه غبار که برای اولین بار توسط فضانوردان آپولو ۱۱، نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در سال ۱۹۶۹ به زمین بازگردانده شده بودند، در روز دوشنبه ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان‌) به عنوان بخشی از ماموریت آرتمیس ۱ ناسا به فاصله ۸۰ مایلی (۱۳۰ کیلومتری) از ماه رسیدند.

در حالی که قرار دادن نمونه‌های ماه در کپسول اوریون، دو ماموریت‌ آپولو و آرتمیس را به هم وصل می‌کرد، پرواز از نزدیکی قمر زمین هدف مهم‌تری را برآورده کرد و آن استفاده از نیروی گرانشی ماه برای هدایت فضاپیما به سمت محل ورود آن به یک مدار مخالف‌گرد (retrograde) در ماه بود.

این مانور موفقیت‌آمیز، دومین ماموریتی را که طی آن نمونه‌های ماه از خاستگاه خود دیدن کردند، رقم زد. پیش از این، یک سنگ که توسط فضانوردان آپولو ۱۲ بازیابی شده بود، به عنوان بخشی از تحقیقات بر روی میدان مغناطیسی ماه در سال ۱۹۷۲، طی ماموریت آپولو ۱۶ به سمت این قمر پرواز کرد.

چهار نمونه‌ جمع‌آوری شده از ماه در داخل یک حباب کوچک پلاستیکی شفاف که ناسا آن را «دکمه» (Button) می‌نامد قرار گرفتند.

رایان زیگلر(Ryan Zeigler)، متصدی نمونه‌های آپولو در مرکز فضایی جانسون در هیوستون می‌گوید: آپولو ۱۱، نمونه‌های خوبی داشت. قطعات واحدی وجود داشتند که بیشتر از دو میلی‌متر بودند و به کشورها و ایالت‌ها اهدا شدند.

حدود ۰.۰۰۲ اونس (۰.۰۵ گرم) از گرد و غبار ماه که در داخل این «دکمه» قرار دارد، درصد ناچیزی از ۸۴۲ پوند (۳۸۲ کیلوگرم) مواد بازیابی شده از ماه است. اگر برنامه آرتمیس در ایجاد حضور پایدار انسان در ماه موفق عمل کند، مجموع کل نمونه‌های شش ماموریت فرود روی ماه آپولو تبدیل به درصد کمی از سنگ‌های ماه حاضر در زمین در آینده خواهند شد.

ماموریت آرتمیس ۱ دومین ماموریتی است که در آن این دکمه خاص به فضا پرتاب می‌شود. همچنین این دومین پرواز این نمونه‌های آپولو ۱۱ با فضاپیمای اوریون است. این گرد و غبار اولین بار در سال ۲۰۱۴ به فضا پرتاب شده بودند در آن ماموریت اوریون به مدار زمین رفت و سپس به زمین بازگشته در آب سقوط کرد.

دکمه‌ای که سوار بر ماموریت آرتمیس ۱ به فضا رفته دومین نمونه از آپولو ۱۱ است که در حال حاضر در فضا قرار دارد. یک مورد دیگر از آنها از سال ۲۰۱۰ تاکنون در ایستگاه فضایی بین‌المللی قرار دارند.

اوریون در ساعت ۱۴:۰۹ به وقت منطقه زمانی شرقی (۲۲:۳۹) به وقت ایران در روز یکشنبه ۲۰ نوامبر (۲۹ آبان) یعنی پنج روز پس از آغاز ماموریت ۲۵ روزه خود وارد حوزه نفوذ ماه شد.

این فضاپیما یک مانور تصحیح مسیر انجام داد و سپس موتور سیستم مانور مداری خود را به مدت دو دقیقه و ۳۰ ثانیه در ساعت ۷:۴۴ صبح روز دوشنبه به وقت منطقه زمانی شرقی (۱۶:۱۴ به وقت ایران) روشن کرد تا برای گذر خود شتاب بگیرد. نزدیکترین فاصله آن از ماه ۱۱ دقیقه و نیم بعد رقم خورد.

جف رادیگان (Jeff Radigan)، مدیر پرواز آرتمیس ۱ ناسا، در یک نشست مطبوعاتی پیش از گذر این کپسول از کنار ماه گفت: ما از فراز برخی از مناطق فرود آپولو عبور خواهیم کرد. ما از محل فرود آپولو ۱۱، ۱۲ و ۱۴ یا نزدیکی آنها خواهیم گذشت. متاسفانه، این مناطق در تاریکی خواهند بود، نور خورشید وجود نخواهد داشت و بنابراین فیلم خیلی خوبی از آنها دریافت نخواهیم کرد.

همانطور که انتظار می‌رفت، ارتباط با اوریون از ساعت ۷:۲۶ صبح به وقت منطقه زمانی شرقی (۱۵:۵۶ به وقت ایران) به مدت ۳۴ دقیقه قطع شد و فضاپیما از پشت ماه گذر کرد.

اوریون در روز جمعه ۲۵ نوامبر (۴ آذر) وارد مدار مخالف‌گرد خود می‌شود و یک روز بعد به حداکثر فاصله ثبت شده توسط ماموریت آپولو ۱۳ یعنی تقریباً ۴۳۲ هزار و ۱۹۴ کیلومتر از زمین دست می‌یابد و آن را پشت سر می‌گذارد.

اوریون و محموله قمری آن در روز پنجم دسامبر (۱۴ آذر) در مسیر بازگشت به زمین از نزدیک ماه گذر خواهند کرد. ماموریت آرتمیس ۱ شش روز بعد با سقوط در اقیانوس آرام در روز ۱۱ دسامبر(۲۰ آذر) به ماموریت خود پایان خواهد داد.