تمام مادران، در دوران بارداری ملزم به انجام آزمایشات و معایناتی هستند تا از سلامت خود و جنین اطمینان یابند. سونوگرافی بارداری یکی از اصلی‌ترین روش‌های اطمینان از سلامت رحم و جنین می‌باشد که در دوران بارداری حداقل ۴ بار انجام می‌شود. در صورتی که جنین با هرگونه اختلال، نقص مادرزادی یا هرگونه مشکلات دیگری مواجه باشد، این مشکلات با کمک سونوگرافی قابل شناسایی می‌باشند. هر دوره ۹ ماهه بارداری، خود به ۳ دوره تقسیم می‌شود. ۳ ماهه اول بارداری، ۳ ماهه دوم بارداری و ۳ ماهه سوم بارداری. مادران باردار در هر یک از این دوره‌ها ملمزم به انجام سونوگرافی و غربالگری مخصوص آن دوره هستند.
انجام سونوگرافی می‌تواند بنا به دلایل مختلفی باشد. در صورتی که در آزمایشات خون مادر باردار و یا تصاویر سونوگرافی آن‌ها مشکلی وجود داشته باشد، پزشک متخصص انجام سونوگرافی‌های بیشتر را تجویز خواهد کرد تا از وجود مشکل اطمینان یافته و به دنبال راهکاری برای حل آن باشد. البته لازم به ذکر است که انجام سونوگرافی بارداری تنها به دلایل پزشکی انجام نمی‌شود. یکی از اصلی‌ترین کاربرد‌های سونوگرافی بارداری در تشخیص جنسیت جنین می‌باشد.
در ادامه این مطلب با نی‌نی‌بان همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در ارتباط با سونوگرافی بارداری، دلایل انجام آن، سونوگرافی در ۳ ماهه اول، دوم و سوم بارداری، چگونگی آمادگی برای انجام سونوگرافی، چگونگی انجام سونوگرافی بارداری و انواع سونوگرافی‌های بارداری با شما در میان بگذاریم.
رادیولوژی و سونوگرافی ایران پرتو
سونوگرافی دستگاهی است که با استفاده از امواج اولتراسوند، از اندام‌های داخلی بدن تصاویری را به ثبت می‌رساند. پزشکان با استفاده از تصاویر ثبت شده می‌توانند سلامت اندام‌های داخلی را بررسی نمایند و در صورت وجود هر گونه مشکل در رابطه با این اندام‌ها، راه درمانی برای آن‌ها پیش خواهند گرفت.
انجام سونوگرافی در دوران بارداری نیز از اهمیت بسیار بالایی برخورادار است. با استفاده از این روش، متخصصان بارداری و زنان می‌توانند سلامت جنین و رحم مادر را بررسی نمایند. بدون شک یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مادران باردار در دوران بارداری اطمینان از سلامت فرزندشان می‌باشد. سونوگرافی در دوران بارداری می‌تواند آن‌ها را از وضعیت جسمانی و سلامت فرزندشان آگاه کند و در صورت وجود مشکل، راه درمانی را پیش روی آن‌ها بگذارد.
سونوگرافی در دوران بارداری می‌تواند بنا به دلایل مختلفی صورت پذیرد. در صورتی که پزشک‌تان با اختلالی در آزمایش‌های سونوگرافی سابق شما و یا در آزمایش خون شما روبه‌رو شود، احتمالا انجام سونوگرافی‌های بیشتری را برایتان تجویز خواهد کرد. سونوگرافی بارداری می‌تواند به دلایل دیگری غیر از دلایل پزشکی انجام شود. به عنوان مثال گرفتن تصاویر جنین برای پدر و مادر و یا تشخیص جنسیت جنین از دیگر کاربرد‌های انجام سونوگرافی در دوران بارداری می‌باشد.
اگرچه انجام سونوگرافی بارداری، هم برای مادر و هم برای جنین ایمن و بدون خطر است، اما بسیاری از محققین حوزه سلامت بر این باورند که مادران باردار باید از انجام سونوگرافی بدون دلایل پزشکی بپرهیزند. انجام سونوگرافی در هر دوره از بارداری به دلایل مخصوص به خود انجام می‌شود. در ادامه به دلایل انجام سونوگرافی در هر ۳ دوره بارداری خواهیم پرداخت.
در سه ماهه اول بارداری، یعنی از هفته اول تا هفته دوازدهم بارداری، سونوگرافی بنا به دلایل زیر انجام می‌شود و انجام آن نیز از الزام بسیاری برخوردار است:
در سه ماهه دوم بارداری، که شامل هفته دوازدهم تا بیست و چهارم بارداری می‌شود و همچنین در سه ماهه سوم بارداری، که شامل هفته بیست و چهارم تا چهلم بارداری می‌شود نیز بنا به دلایل زیر انجام می‌شود:
به هنگام انجام سونوگرافی بارداری باید مثانه شما پر باشد تا تکنسین بتواند تصویر واضحی از جنین و اندام‌های باروری شما داشته باشد. به همین خاطر لازم است یک ساعت پیش از سونوگرافی، ۲ الی ۳ لیوان آب بخورید. بعد از نوشیدن آب نیز به هیچ عنوان ادرار نمی‌کنید، زیرا لازم است مثانه شما پر باشد.
با داشتن آمادگی گفته شده، می‌توانید اطمینان داشته باشید که تکنسین سونوگرافی، تصویر واضحی از اندام‌های داخلی شما دارد و می‌توانید مشکلات و اختلالات را به درستی تشخیص دهد و در صورت وجود مشکل آن را با شما در میان خواهد گذاشت.
در مرحله اول انجام سونوگرافی بارداری، شما روی یک تخت آزمایش دراز می‌کشید. سپس یک تکنسین سونوگرافی، ژل مخصوصی را روی شکم شما می‌مالد. این ژل از آب ساخته شده است و روی لباس‌ها یا پوست‌تان ردی به جای نمی‌گذارد. این ژل به امواج اولتراسوند سونوگرافی کمک می‌کند که بهتر داخل شکم شما حرکت کنند.
در مرحله بعد، تکنسین دستگاهی به نام مبدل یا transducer را روی شکم شما قرار می‌دهد. سپس این مبدل را روی شکم شما به حرکت در می‌آورند تا تصاویری سیاه و سفید از داخل شکم شما، روی صفحه سونوگرافی دیده شود. ممکن است طی انجام آن از شما بخواهند که نفستان را چند لحظه حبس کنید و یا نفس عمیق بکشید تا بتوانند از تصاویر را به ثبت برسانند.
سپس تکنسین اطمینان از کیفیت و وجود عکس‌های الزامی، اطمینان حاصل می‌کند و سپس ژل روی شکم‌تان را پاک خواهد کرد و سونوگرافی بارداری شما انجام شده است.
رادیولوژی و سونوگرافی ایران پرتو
برخی روش‌های سونوگرافی پیشرفته برای مواقعی مورد استفاده قرار می‌گیرند که نیاز به تصاویری با جزئیات بیشتر باشد. در صورتی که پزشک‌تان در سونوگرافی‌های عادی، به وجود مشکلاتی در جنین یا مادر مشکوک شود، انجام این سونوگرافی‌ها برای تشخیص دقیق مشکلات توسط پزشک تجویز می‌شوند. در برخی موارد انجام این سونوگرافی‌های بارداری نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند و می‌توانند سبب گردند که از مشکلات بسیاری پیشگیری نمایید. پس در صورتی که پزشک‌تان هر یک از سونوگرافی‌های زیر را به شما تجویز کرد، از انجام آن‌ها سر باز نزنید.
از سونوگرافی ترنس واژینال برای گرفتن تصاویر با وضوح بالاتر انجام می‌شود. معمولا این نوع سونوگرافی در ماه‌های ابتدایی بارداری بیشتر انجام می‌شود. زیرا در این ماه‌ها گرفتن تصاویر باکیفیت، دشوارتر است. در سونوگرافی ترنس واژینال، یک میله کوچک اولتراسوند داخل واژن بانوان می‌شود و تصاویری را به ثبت می‌رساند.
برخلاف روش سنتی سونوگرافی دو بعدی، در سونوگرافی سه بعدی، پزشک شما می‌تواند طولا و عرض جنین و اندام‌های شما را بررسی کند و این نوع سونوگرافی بارداری می‌تواند برای تشخیص هر نوع مشکل احتمالی در طول بارداری موثر و مفید باشد. سونوگرافی سه بعدی نیز مانند سونوگرافی بعدی انجام می‌شود، اما در روش سه بعدی، از میله و نرم‌افزار بخصوصی برای ساختن تصاویر سه بعدی استفاده می‌گردد. همچنین تکنسین‌ها برای انجام این نوع از سونوگرافی باید آموزش‌های خاصی ببینند پس در نتیجه انجام این نوع سونوگرافی بارداری چندان رایج و در دسترس نیست.
سونوگرافی بارداری تحت عنوان سونوگرافی سه بعدی داینامیک یا پویا نیز شناخته می‌شود. برخلاف سایر روش‌های سونوگرافی بارداری، سونوگرافی چهاربعدی ویدئویی متحرک از جنین می‌سازد. این روش تصویر بهتری از صورت جنین و حرکات او را نشان می‌دهد. سونوگرافی چهار بعدی همچنین می‌تواند تصاویری از سایه و روشن‌های اطراف جنین نیز تصاویری به ثبت برساند. این سونوگرافی نیز مانند سایر سونوگرافی‌ها انجام می‌شود، اما دارای تجهیزات پیشرفته‌تری است.
این سونوگرافی زمانی انجام می‌شود که پزشک شما مشکوک به این شود که نوزادتان با مشکلات قلبی مادرزادی روبه‌روست. این آزمایش می‌تواند با سونوگرافی‌های معمولی نیز انجام شود، اما زمان بیشتری را خواهد گرفت. اکوکاردیوگرافی جنین تصاویر عمیقی از ضربان قلب جنین به ثبت می‌رساند. این تصاویر اندازه قلب، شکل قلب و ساختار آن را نشان می‌دهند. این سونوگرافی بارداری هچنین به پزشک‌تان نشان می‌دهد که قلب نوزاد با چه عملکردی می‌تپد. همین موضوع می‌تواند در تشخیص بیماری‌های قلبی موثر باشد.
اگر قصد انجام سونوگرافی بارداری را دارید، می‌توانید با مراجعه به رادیولوژی و سونوگرافی ایران پرتو با متخصصان باتجربه و شناخته‌شده در زمینه سونوگرافی بارداری آشنا شوید و از آن‌ها مشاوره بگیرید.
