به گزارش تابناک اقتصادی؛ زمستان سال گذشته مرحله اول پلکانی کردن قیمت گاز مصرفی مشترکان خانگی با مصوبه هیات‌وزیران اجرایی شد؛ بر این اساس برای اولین‌بار جدولی ۱۲ پلکانی بر مبنای مصرف برای تعرفه گاز تعیین شد که ۳ پله اول بدون تغییر تعرفه ماندند و از پله ۴ تا ۱۲ هر پله ۴۰ درصد به مبلغ گازب‌های آن‌ها اضافه شد.
مجلس شورای اسلامی چندی پیش به مسئله ناترازی گاز در فصل سرد سال اشاره شد و وزیر نفت از لزوم سرمایه‌گذاری برای استخراج نفت اشاره کرد و همچنین در رابطه با مدیریت مصرف و جبران بخشی از ناترازی از طریق بهینه‌سازی مصرف نیز اشاره شد.
طبق داده‌های مربوط به مصرف گاز، از مجموع تولید ۸۷۰ میلیون مترمکعبی گاز در فصول سرد سال، بیش از ۸۰ درصد از کل تولید گاز کشور در بخش خانگی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نکته بسیار مهم در این زمینه، مصرف بسیار بالای مشترکان خارج از الگوی بهینه مصرف است که با وجود اینکه تنها ۱۱ درصد مشترکان در پله ۷ تا ۱۲ که مشترکان پرمصرف به شمار می‌آیند؛ هستند، اما این مشترکین علاوه بر اخذ حداکثری یارانه‌ها، حدود ۴ تا ۵ برابر مشترکین عادی نیز مصرف دارند که همین موضوع سبب شده است بخش بزرگی از ناترازی گاز بر دوش همین عده قلیل، اما پرمصرف جامعه باشد.
بنابراین بهترین سیاست در مقابله با این افراد عمدتاً مرفه استفاده از مکانیسم قیمتی و اصلاحات قیمتی بدون فشار به ۸۹ درصد مردم است. سیاست تعرفه گذاری پلکانی موثر مشترکان پرمصرف دقیقه همان مدلی است که موجب خواهد شد که این افراد به سمت اصلاح رویه بروند.
فاز اول این مدل تعرفه گذاری موثر و پلکانی، در آذر ۱۴۰۰ بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم اجرایی شد که نتیجه آن تنها با اجرا در چهار ماه پایانی سال، به کاهش روزانه ۲۵ میلیون مترمکعبی میزان مصرف مشترکان پرمصرف به نسبت مدت مشابه در سال ۱۳۹۹، منجر شد.
این در حالی است که تامین مالی سالانه موردنیاز برای افزایش این میزان گاز در سال، برابر با ۳ میلیارد دلار خواهد بود؛ بنابراین سیاست مدیریت مصرف از طریق اعمال تعرفه گذاری پلکانی موثر پرمصرف‌ها، در کنار سرمایه‌گذاری در تولید بهینه گاز، موجب خواهد شد که نه‌تن‌ها از ناترازی گاز عبور کنیم، بلکه به یکی از صادرکنندگان گاز در منطقه نیز تبدیل شویم و درآمد ارزی بالایی نیز از این محل به دست بیاوریم.
در خصوص لزوم اجرایی کردن فاز دوم تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف‌ها و اهمیت اجرایی کردن این راهبرد در بهینه‌سازی مصرف بخش خانگی با تکیه بر تجربه اجرایی فاز اول در زمستان سال گذشته با آرش نجفی نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران گفتگو کردیم؛
آرش نجفی نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با تابناک اقتصادی با اشاره به قیمت گذاری پلکانی مشترکان پرمصرف اظهار کرد: اصلاح ساختار قیمت در کنار اصلاح ساختار مصرف باید صورت گیرد تا اتفاق مناسبی رخ دهد، در غیراین صورت هر چقدر قیمت‌ها را اصلاح کنیم به همان تناسب قیمت دیگر فرآیند‌های کشور افزایش می‌یابد و با شیب بیشتر شاهد تورم‌خواهیم بود.
نجفی با اشاره به بهترین روش اصلاح ساختار قیمت بیان کرد: بهترین روش برای اصلاح ساختار قیمت این است که همزمان ابزار‌های کاهنده ایجاد کنیم، البته تغییر شیوه‌های کاهندگی مصرف مستلزم سرمایه گذاری دولت است؛ بنابراین باید برای همه پلکان‌های مصرفی نیز ابزار کاهش مصرف را تهیه کنیم. افزایش قیمت در بخش پرمصرف باعث کاهش مصرف این مشترکین می‌شود و با ارائه تخفیف در بخش مشترکان عادی و درون الگوی مصرف، انگیزه کاهش مصرف را نیز در اختیار آن‌ها قرار خواهیم داد. از این رو تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف‌ها در کاهش مصرف و همچنین بهینه سازی مصرف در بخش خانگی موثر خواهد بود.
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: اگر دولت به عنوام ذی نفع نهایی صرفه جویی سوخت به عنوان سرلوحه درنظر نگیرد؛ بنابراین هرچقدر روش‌های مختلف مالی برای به روز رسانی واقعی سازی قیمت سوخت انجام‌دهد، نمی‌تواند این فرآیند موفق آمیز کند.
وی با بیان اینکه اتلاف انرژی بالای ۵۰ درصد است، گفت: اگر دولت در این حوزه سرمایه گذاری نکند، امکان بهینه سازی وجود ندارد چرا که بخش خصوصی و مردم قادر به سرمایه گذاری نیستند و به جای آنکه راه حل مناسب و معقول بکار ببرند، تنها افزایش قیمت می‌دهند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه قیمت سوخت و حامل‌های انرژی از بازار روز عقب است، بیان کرد: ما به عنوان کشوری دارای مزیت اقتصاد انرژی باید ارزش افزوده ایجاد کنیم تا با فرآوری انرژی و صادرات ارزش افزوده ایجاد شود.
نجفی با تاکید بر پرداخت یارانه به جای ارزان نگه داشتن حامل‌های انرژی گفت: با واقعی سازی قیمت، تورم رخ می‌دهد. هر چند بواسطه افزایش دلار، سوخت همیشه عقب است، اما باید در این زمینه نیز یارانه پرداخت شود و بهتر از غیرواقعی بودن قیمت است.
