«تابناک با تو» - جام جهانی ۲۰۲۲ قطر شاهد استفاده از هفت استادیوم کاملاً جدید خواهد بود در شرایطی که یکی از آن‌ها پس از نزدیک به یک ماه استفاده در کوران مسابقات، به طور کامل محو خواهد شد. به عنوان تغییری در صحنه فوتبال جهان و در تورنمنتی که هر چهار سال یکبار برگزار می‌شود، شرایط آب و هوایی قطر باعث شد که مسابقات بین ۳۲ تیم ملی کشور‌های جهان به فصل زمستان منتقل شود. اما علیرغم برگزار شدن مسابقات در فصل سرد سال نیز هنوز باید از ترکیبی از تکنولوژی‌های خنک کننده، سقف‌های ریلی و طراح‌های سایه ساز در ساخت استادیوم‌های ورزشی این کشور استفاده شود.
برای میزبانی تمام ۶۴ مسابقه‌ای که از ۲۰ نوامبر تا ۱۸ دسامبر در قطر برگزار می‌شوند، این کشور یک استادیوم را تغییر کاربری داده و هفت استادیوم دیگر نیز از صفر ساخت. با استخدام مشهورترین طراحان استادیوم برای تولید طرح‌هایی با الهام از فرهنگ اعراب، قطر یکی از استادیوم‌های جدید خود را از ۹۷۴ کانتینر کشتیرانی ساخته و بسیاری از دیگر استادیوم‌ها نیز پس از پایان مسابقات با کاهش سایز مواجه خواهند شد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم تمام ۸ استادیوم جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را از لحاظ ویژگی‌های مهندسی و تکنولوژی بررسی کنیم.
۱- استادیوم البیت
شهر الخور
گنجایش: ۶۰،۰۰۰ نفر
جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در ۲۰ نوامبر در استادیوم البیت آغاز خواهد شد، استادیومی که در سال ۲۰۲۱ بر اساس طرحی از دار الهندسه رونمایی شد و میزبان یکی از بازی‌های دور نیمه نهایی نیز خواهد بود. این استدیوم که قرار بوده شبیه چادری باشد که در تاریخ قطر و کشور‌های اطراف خلیج فارس توسط مردمان بادیه نشین استفاده می‌شده، دارای غشایی از فایبرگلاس پولیتترافلوئورواتیلن دوخته شده است که سقفی ریلی دارد تا تکنولوژی‌های خنک کننده به کار رفته در سازه را کامل کند. به دنبال پایان مسابقات، این ورزشگاه ۶۰،۰۰۰ نفره کوچک شده و گنجایش آن به ۴۰،۰۰۰ نفر کاهش خواهد یافت. پس از پایان جام جهانی، طبقه ماژولار بالایی برداشته شده و صندلی‌ها برای دیگر اماکن ورزشی در سراسر جهان بازسازی خواهند شد. همراه با فضای سبز اطراف ورزشگاه، طبقه بالایی نیز به یک هتل پنج ستاره تبدیل خواهد شد. یک مرکز خرید، یک فود کورت، سالن ورزشی، سالن چند منظوره و بیمارستان مخصوص ورزشکاران نیز در این استادیوم گنجانده خواهند شد.
۲- استادیوم لوسیل
شهر لوسیل
گنجایش: ۸۰،۰۰۰ نفر
بزرگ‌ترین استادیوم جام جهانی قطر و میزبان بازی فینال، توسط کمپانی‌های Foster + Partners و Populous طراحی شده و از نور و سایه فانوس «فانار» الهام گرفته شده است، استادیومی که نمای بیرونی آن دارای پنل‌های سه گوش و قاب‌های فولادی با تزیینات اضافی بوده که دارای الگو‌هایی الهام گرفته شده از سفال‌های باستانی یافته شده در منطقه خاورمیانه است. استادیوم لوسیل که در سال ۲۰۲۲ رونمایی شده دارای سه طبقه است. سقف فایبرگلاس این استادیوم به آن امکان می‌دهد نور کافی برای رشد طبیعی چمن وارد ورزشگاه شود در حالی که از بازیکنان و حاضران در استادیوم در مقابل باد گرم و گرد و خاک بیرون محافظت کرده و سایه‌ای برای کاهش فشار روی سیستم تهویه مطبوع استادیوم ایجاد خواهد کرد. بعد از پایان تورنمنت، قطر می‌گوید که این استادیوم می‌تواند به واحد‌های مسکونی ارزان قیمت، مغازه، رستوران، کلینیک‌های درمانی یا حتی یک مدرسه تبدیل شود. طبقه بالایی نیز به احتمال فراوان به یک تراس بیرونی برای خانه‌های جدید تغییر کاربری خواهد داد.
۳- استادیوم احمد بن علی
ام الافاعی
ظرفیت: ۴۰،۰۰۰ نفر
با نمایی درخشان که توسط طراحان Ramboll و Pattern Design طراحی شده و با الگو‌هایی که برای کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس اهمیت دارد- از جمله امواج تپه‌های شنی- این استادیوم ۴۰،۰۰۰ نفره در سال ۲۰۲۰ رونمایی شده و در مکانی ساخته شده که پیش‌تر یک استادیوم دیگر قرار داشته است. بیش از ۹۰ درصد مصالح به کار رفته در این استادیوم از مصالح استادیوم قبلی بوده است و درختانی نیز از دیگر نقاط به این منطقه منتقل شده اند. به دنبال پایان جام جهانی، ۲۰،۰۰۰ صندلی از این استادیوم براداشته شده و برای دیگر مراسمات ورزشی بازسازی خواهد شد و این استادیوم به ورزشگاه خانگی یکی از تیم‌های فوتبال محلی تبدیل می‌شود.
۴- استادیوم الجنوب
الوکره
گنجایش: ۴۰،۰۰۰ نفر
برای ادای احترام به تاریخچه دریانوردی گذشته شهر الوکره، ساختار این استادیوم ۴۰،۰۰۰ نفری از بادبان‌های قایق‌های سنتی اعراب موسوم به لنج الهام گرفته شده است. با سقفی ریلی، استادیومی که در سال ۲۰۱۹ رونمایی شد در تمام طول سال به عنوان زمین خانگی تیم الوکره استفاده می‌شود و بعد از جام جهانی گنجایش آن به ۲۰،۰۰۰ نفر کاهش خواهد یافت. سقف این ورزشگاه ۴۱۶ تن وزن داشته که از ۵ ستون پیش ساخته تشکیل شده که از جایی دیگر به اینجا انتقال داده و به هم جوش شده اند. سیم‌های فولادی برای باز و بسته کردن این ساختار فولادی به کار می‌روند. موسسات طراحی AECOM و Zaha Hadid Architects مسئول طراحی این استادیوم زیبا در قطر بوده اند.
۵- استادیوم الثمامه
الثمامه
گنجایش: ۴۰،۰۰۰ نفر
در طراحی که قرار بوده شبیه سربند پشمی سنتی عربی باشد که در سراسر خاورمیانه توسط پسران و مردان عرب پوشیده می‌شود، نمای سفید بیرونی این استادیوم در کنتراست با فضای سبز اطرافش جلوه بسیار جذابی پیدا کرده است. این استادیوم توسط ابراهیم ام جیده طراحی شده و یک استادیوم ۴۰،۰۰۰ نفره است که در سال ۲۰۲۱ رونمایی شد. طراحی چفیه‌ای استادیوم الثمامه چیزی فراتر از اشاره به فرهنگ اعراب دارد جایی که این طراحی شبه کلاه عربی قرار بوده با تکنولوژی خنک سازی برای حفاظت از نفوذ اشعه داغ خورشید به داخل ورزشگاه ترکیب شود. پس از پایان مسابقات، ۲۰،۰۰۰ صندلی از این ورزشگاه نیز برداشته شده و یک هتل لوکس جایگزین آن در بخش بالایی جایگاه تماشاگران خواهد شد که مشرف به زمین مسابقه خواهد بود.
۶- استادیوم Education City
الریان
ظرفیت: ۴۰،۰۰۰ نفر
نمای بیرونی استادیوم ۴۰۰۰۰ نفری Education City که توسط Fenwick-Iribarren Architects و Pattern Design طراحی شده دارای ساختاری مثلثی است که یک الگوی هندسی الماسی شکل را تشکیل می‌دهد که با حرکت خورشید در آسمان تغییر رنگ می‌دهد. در طول شب، این نمای بیرونی به یک صفحه نمایش دیجیتال تبدیل می‌شود. به عنوان بخشی از یک هاب ورزشی برای جامعه قطر بعد از پایان جام جهانی، ۲۰،۰۰۰ صندلی نیز از جایگاه تماشاگران این استادیوم برداشته شده و قسمت بالایی آن به کلاس‌های درس برای دانشگاه‌های مجاور تغییر کاربری خواهد داد.
۷- استادیوم بین المللی خلیفه
اسپایر
گنجایش: ۴۰،۰۰۰ نفر
تنها استادیوم موجود تغییر کاربری داده شده برای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، استادیوم بین المللی خلیفه در سال ۱۹۷۶ ساخته شد، اما در سال ۲۰۱۷ توسط کمپانی دارالهندسه که معمار سابق پروژه بود بازسازی شده و توسعه یافت. دو ستون هلالی استادیوم به همان شکل قبلی باقی مانده و توسط سایبان بزرگ و وسیعی برای پشتیبانی از سیستم خنک کننده به هم متصل شده اند. یک طبقه اضافی با ۱۰،۴۵۰ صندلی باعث شده که گنجایش این ورزشگاه به ۴۰،۰۰۰ نفر برسد و یک سیستم نوری ال‌ای دی جدید نیز به جذابیت‌های این ورزشگاه افزوده شده است.
۸- استادیوم ۹۷۴
رأس ابو عبود
گنجایش: ۴۰،۰۰۰ نفر
این استادیوم که تماماً از ۹۷۴ کانتینر کشتیرانی و فولاد ماژولار ساخته شده، استادیوم ۹۷۴ به اولین استادیوم جام جهانی تبدیل می‌شود که بعد از پایان جام جهانی به طور کامل حذف خواهد شد. ورزشگاه مذکور توسط Fenwick-Iribarren Architects به نشانه ادای احترام به تاریخ قطر در دریانوردی و تجارت بین المللی طراحی شده و استفاده از کانتینر‌های کشتیرانی رنگارنگ باعث خلق رشته‌ای رنگارنگ در همه نقاط ورزشگاه شده و طراحی ماژولار نیز نیاز به مصالح را کاهش داده است. بسیاری از مصالحی که برای این استادیوم به کار رفته توسط همین کانتینر‌هایی که در سازه اصلی قرار گرفته اند به مکان فعلی آورده شده اند. با لوکیشنی در میان الگو‌های بادی طبیعی، این استادیوم که در سال ۲۰۲۱ رونمایی شد، برای سیستم تهویه از نسیم به جای تکنولوژی خنک کننده استفاده کرده است.
منبع: روزیاتو
