کاخ مرمر رامسر
کاخ مرمر رامسر
کاخ سلطنتی یا کاخ مرمر رامسر یکی از نفیس‌ترین آثار دوران پهلوی در شمال ایران است. این کاخ به دستور رضا شاه پهلوی در سال ۱۳۱۶ به بهره‌برداری رسید و تا انقلاب سال ۱۳۵۷ به عنوان اقامتگاه خانواده پادشاهی استفاده می‌شد.
ساختمان کاخ مرمر رامسر در میان باغی به مساحت ۶۰۰۰۰ متر قرار دارد که اولین نهال‌های مرکبات اصلاح شده و گیاهان تزیینی نایاب در این باغ کاشته شده‌است و یکی از جالب‌ترین و متنوع‌ترین باغ‌های ایران است. تنها ۴ سال میزبان موسسش بود و آن هم تنها برای چند روز اقامت درسال، کاخی که به علت کثرت استفاده از سنگ مرمر به کاخ مرمر شهره شد و مکان استراحت خاندان سلطنتی و البته محل اسکان دوست و همکلاسی انگلیسی محمدرضا پهلوی بود.
عکس های کاخ مرمر رامسر
سایر نام های کاخ مرمر
کاخ مرمر با نام های گوناگونی شناخته می شود که عبارتند از کاخ سلطنتی رامسر، کاخ مرمر، باغ رامسر، موزه کاخ رامسر، کاخ موزه مرمر، تماشاگه خزر.
پیرامون وجه تسمیه کاخ مرمر:
الف) کاخ سلطنتی رامسر؛ با توجه به اینکه این کاخ توسط رضا خان پهلوی و در زمان سلطنت ایشان جهت اسکان خانواده سلطنتی در شهر رامسر بنا شده بود، به نام کاخ سلطنتی رامسر شهره شد.
تصاویر کاخ مرمر رامسر
ب) کاخ مرمر؛ با عنایت به اینکه کاخ مرمر رامسر با سنگ مرمر رگه دار اونیک مشهد نما کاری شده و در مدخل ورودی از ۴ ستون مرمری یکپارچه ۱۰ متری استفاده شده و در پشت کاخ دو ببر مرمرین پله ها را مزین کرده اند به کاخ مرمر نام گذاری شده است.
ج) باغ رامسر؛ کاخ رامسر در باغی ۶۰ هزار متری با گونه های مختلف گیاهی بنا شده بود و در زمان ثبت این اثر در سیاهه آثار ملی با نام «باغ رامسر و مستحدثات واقع در آن»ثبت شد.
د) موزه کاخ رامسر، کاخ موزه مرمر، تماشاگه خزر؛ بنیاد مستضعفان پس از ثبت اثر کاخ را تبدیل به موزه نمود و به نامهای (موزه کاخ رامسر ، کاخ موزه مرمر) نام گذاری کرد ولیکن با توجه اینکه موزه کلمه ای لاتین بود، واژه تماشاگه جایگزین آن شد و در نهایت امر به نام «تماشاگه خزر» نام گرفت.
تصاویر کاخ مرمر رامسر
پیشینه و تاریخچه کاخ مرمر:
حسب دستور رضا خان پهلوی احداث کاخ در شهر رامسر شروع و کاخ در سال ۱۳۱۶ جهت استراحتگاه خاندان سلطنتی به اتمام رسید و کاخ مرمر رامسر تنها ۴ سال میزبان رضاخان بود و پس از آن محمدرضا پهلوی در کاخ رامسر استراحت می کردند. کاخ مرمر رامسر تا انقلاب سال ۱۳۵۷ به عنوان اقامتگاه موقت و چند روزه خاندان پهلوی استفاده می‌شد، البته ارنست پرون همکلاسی محمدرضا شاه در سوئیس با توجه به تجربیاتش در باغداری مدتی در این کاخ اسکان داشت.
کاخ مرمر رامسر
پس از وقوع انقلاب در سال ۱۳۵۷ مالکیت کاخ رامسر به عهده بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بود و در سال ۱۳۵۸ تنها به مدت ۴۵ روز بازدید از کاخ برای عموم بازگشایی شد، اما به دلیل مسائل امنیتی کاخ به مدت ۲۱ سال بدون استفاده باقی ماند!! و اقلام داخل کاخ موزه جهت نگهداری به تهران منتقل شد (البته مردم بومی اظهار می کردند بسیاری از اشیاء سرقت شد و به همین دلیل درب کاخ بسته و اشیاء باقی مانده کاخ سلطنتی رامسر به تهران انتقال داده شد).
در اواخر سال ۱۳۷۷ پرونده ثبت ملی کاخ رامسر تهیه و در نهایت امر «باغ رامسر و مستحدثات واقع در آن» در اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۸ در سیاهه آثار ملی قرار گرفت و پس یکسال مرمت و آماده سازی در سوم اسفند ۱۳۷۹ کاخ موزه رامسر (کاخ موزه مرمر) به منظور نمایش کاخ استراحتی رامسر و آثار متعلق به این کاخ و پژوهش روی آثار متنوع مربوط به حوزه ی حاشیه ی دریای مازندران گشایش یافت و با عنوان «تماشاگه خزر» به صورت موزه برای عموم قابل بازدید شد.
کاخ مرمر در رامسر
معماری کاخ مرمر:
کاخ موزه رامسر با مدیریت مهندس هوانس غریبیان با زیربنایی حدود ششصد متر و همکاری معماران ایرانی و آلمانی احداث شد. عمارت کاخ مرمر مستطیل شکل و در جهت شرقی، غربی دارای یک هال و تالار مرکزی و ۲ اطاق بزرگ در طرفین و حمام و سرویس است. کف اطاقها تختته و پارکت و در و پنجره ها از جنس چوب می باشد. کاخ مرمر رامسر با سنگ مرمر رگه دار اونیک مشهد به قطر ۳۰سانتی متر نما کاری شده است.
حوض مدوری در جلوی کاخ رامسر احداث شده که گویی جزئی از بناست پس از طی حدود یازده پله بالاتر از حوض به ورودی اصلی از شمال می رسید. پله های ورودی شمالی که جهت ورود به کاخ تعبیه شده ، عرض آنها از پایین به بالا کم می شود، جلوه خاصی به کاخ رامسر داده، در مدخل ورودی شمالی ۴ ستون مرمری یکپارچه ۱۰ متری استفاده شده، تاج و پای ستونها حجاری شده و بدنه کل ستونها در ارتفاع به شکل ۸ قوس نیم دایره است.
در سقف تراس، هال و اطاقهای اصلی طرفین هال و در فاصله بین دیوارها و سقف گچ بری های زیبایی نظیر حیوانات، گیاه هان و چهره انسان (زن) به صورت غیر مشابه دیده می شود. چهره انسان در گچبریها، چهره ایرانی نیست و ظاهراً هنرمند گچکار ایرانی نبوده و حجاری ستونها و سرستونهای کاه رامسر نیز یادآور هنر هنرمندان یونانی است. هال و اطاقها دارای شومینه است که آتشخانه آن از چدن و آتش بران و اطراف آن از برنج است و اطراف شومینه، گچبری های از گل و گیاه دیده می شود. در جبهه جنوب کاخ سلطنتی رامسر که راه دیگر ورود به کاخ می باشد، دو ببر نشسته از جنس سنگ مرمر در طرفین پله های ورودی قرار گرفته است.
ارتفاع کف کرسی بنا ۲ متر است و محوطه تحتانی کاخ رامسر خالی است که بدین ترتیب یک طبقه زیرزمین بوجود آمده است. البته بازدید از زیرزمین کاخ امکان پذیر نبوده و سوال در این باره هم انگار جرم است! سقف زیرزمین برای جلوگیری از پیش آمدهای زلزله تیر گذاری و بتون شده است.
در باغ رامسر ۵ عمارت دیگر بنا شده (۳ عمارت در جنوب شامل حمام ، انباری و تاسیسات و در ۲ عمارت در شمال واحد سرایداری و نگهبانی است) حمام قدیم کاخ رامسر تنها در زمان رضاخان مورد بهره برداری قرار گرفته و بعد از آن در سال ۱۳۲۰ در داخل عمارت کاخ، حمام جدیدی بنا شد، حمام قدیمی شامل خزینه آبگرم، خزینه آب سرد (سربین و رخت کن) ، حوض سربین و … بوده و منبع گرمایش آن آتش خانه با سوخت هیزم می باشد و آب آن از چشمه واقع در جنوب غربی محوطه تامین می شده، البته متاسفانه در جوار حمام باغ رامسر کافی شاپ و رستورانی با مصالح آجر و ایرانیت بنا شده است!!
و عمارت انباری به محل فروش صنایع دستی تبدیل شده و یک آلاچیق چوبی در شرق فروشگاه نیز برای فروش سوغات احداث شده و در نهایت در جنوب شرق باغ رامسر سرویس بهداشتی برای بازدیدکنندگان تعبیه شده است.
نکته جالب در طراحی معابر این باغ به گونه ای است که شما به صورت مستقیم نمی توانید به کاخ وارد شوید و راه ورودی از دو سمت شرق و غرب دیده شده است و مسئله پیچ حجاب ایرانی در این باغ به خوبی رعایت شده است. مسیرها با شن و ماسه کفپوش شده و با شمشاد و انواع گلهای دیگر تزئین شده است.
آدرس کاخ رامسر: استان مازندران، شهر رامسر، خیابان شهید رجایی (سخت سر سابق)، غرب هتل رامسر.
منبع: seeiran.ir
