همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: مواد مغذی مورد نیاز بدن در مقادیر مختلف و از طریق تغذیه صحیح و سالم قابل تامین هستند؛ با این حال، برخی از افراد برای برآوردن نیازهای غذایی خود به مکمل‌هایی از ویتامین‌های خاص احتیاج دارند.
به طور معمول، بیشتر ویتامین‌ها را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد اما زینب کریمی، متخصص تغذیه و رژیم درمانگر گفت: «برخی از مکمل‌های تغذیه‌ای در شرایط خاص بهتر جذب می‌شوند» به همین دلیل است که خوب است بدانید که چگونه و چه زمانی مکمل مصرف کنید تا جذب بهینه را افزایش دهید.
ویتامین‌های محلول در آب
همانطور که از نام آنها پیداست، این ویتامین‌ها در آب حل می‌شوند بنابراین لازم نیست آنها را با غذا مصرف کنید تا شرایط جذب آنها بهینه شود.
۹ ویتامین محلول در آب وجود دارد که شامل ویتامین C به علاوه هشت ویتامین گروه بی یعنی B۱ (تیامین)، B۲ (ریبوفلاوین)، B۳ (نیاسین)، B۵ (اسید پانتوتنیک)، B۶ (پیریدوکسین)، B۷ (بیوتین)، B۹ (فولات)، و B۱۲ (کوبالامین) هستند.
مصرف این گروه از ویتامین‌ها باید به طور منظم و روزانه باشد زیرا برخلاف ویتامین‌های محلول در چربی، آنها به راحتی در بافت‌های بدن ذخیره نمی‌شوند بلکه از طریق آب اضافی بدن توسط ادرار دفع می‌شوند.
ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که برای سلامت، ایمنی و همچنین سنتز کلاژن و انتقال دهنده های عصبی مورد نیاز است. مکمل‌های این ویتامین انواع مختلفی دارند که می‌توانید آنها را در هر زمانی از روز، با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
اگر مکمل ویتامین سی شما از نوع اسید اسکوربیک است بهتر است همراه با غذا خورده شود تا عوارض جانبی احتمالی آن بر روی گوارش که ناشی از اسیدیته بالای آن است کم شود. حتما مکمل‌های ویتامین C را در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید، زیرا این ماده مغذی به گرما و نور حساس است.
همچنین، به دلیل دفع اضافی این ویتامین از بدن، معمولا به دوزهای بیش از ۱۰۰۰ میلی‌گرم نیازی نیست؛ مگر در شرایط خاص و با نظر پزشک.
ویتامین‌های گروه B به صورت جداگانه یا به عنوان مکمل‌های B کمپلکس که حاوی هر هشت ویتامین B هستند فروخته می‌شوند. آنها هم شبیه ویتامین سی هستند، با این تفاوت که مصرف این ویتامین‌ها در صبح به دلیل نقش مهم آنها در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی بهتر است.
علاوه بر این، توصیه می‌شود که افراد مبتلا به کمبود B۱۲ مکمل‌های خود را با معده خالی و همراه با آب مصرف کنند تا جذب حداکثری را افزایش دهند.
ویتامین‌های محلول در چربی
برخلاف ویتامین‌های محلول در آب، ویتامین‌های محلول در چربی برای جذب مناسب به چربی نیاز دارند. بنابراین، به طور کلی توصیه می‌شود که ترکیبات محلول در چربی را همراه با وعده غذایی حاوی چربی مصرف کنید.
کمبود ویتامین A به دلیل رژیم ناقص غذایی، در کشورهای در حال توسعه شایع‌تر است. افراد باردار و شیرده و مبتلایان به فیبروز کیستیک بیشتر به مکمل‌های ویتامین A نیاز دارند. برای افزایش جذب بهینه، باید مکمل‌های این ویتامین را همراه با یک وعده غذایی حاوی چربی مصرف کنید.
برخی شواهد نشان می‌دهد که دوز بالای این ویتامین ممکن است خطر مرگ و میر ناشی از سرطان را افزایش دهند. به همین دلیل، توصیه می‌شود زیر نظر پزشک باشید.
ویتامین D برای عملکرد سیستم ایمنی، سلامت استخوان، رشد سلولی و غیره مورد نیاز است. متأسفانه بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان دچار کمبود این ماده مغذی مهم هستند، به همین دلیل مصرف مکمل این ویتامین بسیار شایع است.
ویتامین D را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد و بهتر است همراه با وعده‌های غذایی یا میان وعده‌های حاوی چربی مصرف شوند تا از جذب بهینه آن اطمینان حاصل شود. این حقیقت را یک مطالعه علمی هم ثابت کرده است.
توجه به این نکته مهم است که فعال شدن ویتامین D به داشتن سطوح کافی منیزیم بستگی دارد. بنابراین، برای حفظ سطح ویتامین D سالم، مطمئن شوید که منیزیم کافی نیز دریافت می‌کنید.
همچنین، به خاطر داشته باشید که برخی از ویتامین‌های محلول در چربی، از جمله ویتامین E، ممکن است بر جذب ویتامین D تأثیر بگذارند. از سوی دیگر، مصرف ویتامین K در کنار ویتامین D ممکن است برای تراکم مواد معدنی استخوان مفید باشد.
ویتامین E به عنوان یک آنتی اکسیدان اصلی در بدن عمل می‌کند و برای جریان خون سالم و عملکرد سیستم ایمنی ضروری است. این ماده مغذی در بسیاری از غذاها یافت می‌شود و کمبود آن شایع نیست با این حال در افرادی با سندرم روده کوتاه، فیبروز کیستیک، و بیماری کرون، ممکن است توسط پزشک توصیه شود.
این ویتامین محلول در چربی به همراهی با غذا وابسته نیست؛ یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که تا زمانی که چربی در طول روز مصرف شود، ویتامین E به طور موثر جذب می‌شود.
به خاطر داشته باشید که مصرف بیش از حد آن به شکل مکمل می‌تواند باعث آسیب در جمعیت‌های خاصی شود مثلا افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان سالم از نتایج سوء مصرف این ویتامین است.
ویتامین K به خانواده‌ای از ترکیبات محلول در چربی اطلاق می‌شود که شامل ویتامین K۱ (فیلوکینون) و ویتامین K۲ (مناکینون ها) است. این ویتامین برای لخته شدن خون، سلامت استخوان و قلب و موارد دیگر مورد نیاز است و البته کمبود قابل توجه بالینی آن نیز در بزرگسالان نادر است.
اگر بنابر شرایط جسمانی و با نظر پزشک نیاز به مصرف این ویتامین دارید (زیرا تداخل دارویی دارد.) می‌توانید مکمل‌های خود را در هر زمانی از روز همراه با یک وعده غذایی یا میان وعده حاوی چربی مصرف کنید.
