علت ورم شکم چیست؟ + راه های درمان آن

• اتساع یا ورم شکم چیست؟
• علل احتمالی
• ورم شکم نشان دهنده چیست؟
• علل اساسی
• علل عملکردی
• مراقبت و درمان
• چگونه ورم شکم را رفع کنیم؟
• برای جلوگیری از ورم شکم در خانه چه کنیم؟
• چه زمانی باید نگران ورم شکم باشیم؟

به گزارش اقتصاد آنلاین، ورم شکم می تواند به دلیل نفخ ناشی از گاز باشد یا می تواند به دلیل تجمع مایع، بافت یا محتویات گوارشی باشد که گاهی اوقات ممزمن و حاد می شود.

اتساع یا ورم شکم چیست؟

ورم شکم به طور قابل اندازه گیری بیش از اندازه طبیعی خود عللی غیر از موارد طبیعی دارد. این اتفاق اغلب با احساس نفخ همراه با گاز یا محتویات گوارشی به دام افتاده همراه است. با این حال، ورم شکم همیشه ناشی از فرآیندهای گوارشی نیست.پزشکان شکم متسع را برحسب 5 عامل تشخیص می دهند: گاز (گاز)، جنین (بارداری)، مدفوع (یبوست)، مایع (به دلایل مختلف) یا چربی.

ورم شکم ممکن است بسیار ناراحت کننده باشد، یا علامتی باشد که شما و پزشکتان به صورت بصری مشاهده می کنید. ممکن است حاد - یک اتفاق ناگهانی و غیرمعمول- یا چیزی باشد که به طور مکرر به شکلی قابل پیش بینی رخ می دهد و برطرف می شود. اتساع مزمن شکم همراه با احساس نفخ ناراحت کننده اغلب به یک مشکل گوارشی مربوط می شود.

علل احتمالی

ورم شکم نشان دهنده چیست؟

ورم شکم یک مشکل اساسی یا عملکردی است. یک مشکل اساسی را می توان با شواهد فیزیکی توضیح داد، مانند یک بیماری. مشکلات عملکردی قابل مشاهده اما غیر قابل توضیح هستند.

علل اساسی

علل اساسی ورم شکم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بارداری.
• قاعدگی که باعث احتباس آب می شود.
• افزایش قابل توجه وزن ، که تمایل دارد به عنوان چربی داخل شکمی ذخیره شود و ممکن است هضم را محدود کند.
• انسداد روده کوچک یا بزرگ که باعث تجمع گاز و مواد زائد می شود.
• فلج جزئی معده ( گاستروپارزی ) که باعث تجمع محتویات گوارشی می شود.
• برخی از بیماری های گوارشی باعث ایجاد گاز و نفخ می شوند، از جمله رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک (SIBO) ، بیماری سلیاک، نارسایی پانکراس برون ریز (EPI) و بیماری های التهابی روده (IBD) .
• التهاب پوشش داخلی شکم ( پریتونیت ).
• تجمع مایع در شکم ناشی از بیماری کبدی ( آسیت ).
• بزرگ شدن اندام ناشی از التهاب یا رشد.
• خونریزی داخلی ( خونریزی داخل شکمی ).

علل عملکردی

دلایل عملکردی ورم شکم به مشکلات گوارشی منجر می شود که باعث تجمع گاز یا محتویات گوارشی می شود. علل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گاز ناشی از سوء هاضمه عملکردی ، عدم تحمل غذایی یا سندرم روده تحریک پذیر (IBS) .
• یبوست که باعث تجمع مدفوع و پشتیبان محتویات گوارشی می شود.
• احتباس ادرار که باعث تجمع ادرار می شود.
• اختلال در انقباضات عضلانی درگیر در هضم ( انسداد کاذب روده ) که باعث برگشت محتویات گوارشی می شود.
• ضعف عضلات شکم که باعث افتادگی محتویات شکم به سمت بیرون و پایین می شود (انتروپتوز).

مراقبت و درمان

اگر به دنبال مراقبت های پزشکی برای ورم شکم خود هستید، اپزشکان  برای شناسایی علت تلاش می کند. آنها با پرسیدن سوالاتی در مورد علائم و معاینه شکم شما شروع می کنند تا ببینند کجا متسع شده است. محل انحنای بیرونی، خواه در سراسر حفره شکمی شما یکنواخت باشد یا در یک ناحیه خاص مشخص تر باشد، به آنها کمک کرده تا تعیین کنند کدام اندام ها درگیر هستند و فهرست علل احتمالی را محدود کنند.

 همچنین ممکن است آن ناحیه را با دستان خود احساس کنند یا به آن ضربه بزنند و به صدایی که ایجاد می کند گوش دهند تا وجود مایعات، گازها یا جامدات را تعیین کنند.

اندام های داخلی شکم را می توان به دو صورت توپر یا توخالی طبقه بندی کرد:

1.  اندام های توپر شامل کبد ، طحال ، کلیه ها ، آدرنال، لوزالمعده ، تخمدان ها و رحم است. اینها می توانند به دلیل التهاب یا رشدهایی مانند تومور، آبسه یا کیست بزرگ شوند.متخصصان ممکن است بتواند احساس کند که آن‌ها بزرگ شده‌اند، یا ممکن است نیاز داشته باشند که تصویری از اندام‌های داخلی را بررسی کنند. یک رشد بی رویه ممکن است از طریق پوست قابل لمس باشد. متخصصان وضعیت را با آزمایش‌های تصویربرداری تأیید می‌کنند، سپس بسته به شرایط، آزمایش‌ها و درمان‌های اضافی را پیگیری .
2. اندام های توخالی شکم شامل معده ، روده کوچک ، روده بزرگ، کیسه صفرا ، مجاری صفراوی، لوله های فالوپ، رحم و مثانه است. این اندام ها تنها در صورتی قابل لمس هستند که متسع شده باشند. اگرمتخصصان بتواند هر یک از آنها را احساس کند، بلافاصله متوجه می‌شود که مشکل و دلیل ورم شکم کجاست. مانند اندام های توپر، اندام های توخالی می توانند در اثر التهاب یا رشد بزرگ شوند. اما آنها همچنین می توانند با محصولات هضم - گاز، شیره های گوارشی، مدفوع و ادرار - یا با بارداری، در مورد رحم - یا به ندرت با خونریزی داخلی متورم شوند. آزمایش های تصویربرداری این موضوع را روشن می کند.

یکی دیگر از دلایل اتساع شکم، تجمع مایع در پوشش حفره شکم به نام صفاق است. این بافت ها می توانند در اثر عفونت (پریتونیت) ملتهب شوند یا در نتیجه وضعیتی به نام آسیت با مایع پر شوند. معمولاً یک عارضه جانبی اسکار کبد ( سیروز )، آسیت زمانی رخ می‌دهد که فشار روی رگ‌های خونی در کبد ( فشار خون پورتال ) مایع را به داخل حفره شکمی واردکند. متخسسان اغلب می توانند مایع داخل صفاق را از معاینه فیزیکی تشخیص دهند، اما سونوگرافی شکم حساس تر است.

چگونه ورم شکم را رفع کنیم؟

اگر  ورم شکم شما یک علت اساسی و ذاتی داشته باشد، درمان برای آن بسیار خاص خواهد بود. ممکن است به معنای مدیریت بیماری، عفونت، رشد، انسداد یا آسیب باشد. یک مورد حاد زمانی برطرف می شود که علت زمینه ای درمان شود. یک مورد مزمن ممکن است به صورت مکمل با دیورتیک ها (برای مایعات)، ملین ها (برای یبوست) یا کپسول های زغال فعال (برای گاز) درمان شود.

اگر اتساع عملکردی شکم دارید و علت آن ناشناخته است، ممکن است برای کنترل کمی آزمون و خطا لازم باشد.متخصصان ممکن است آزمایش تنفس هیدروژن را برای کمک به تعیین علت گاز اضافی روده توصیه کند. آنها همچنین امکان دارد به شما توصیه کنند که تغییرات رژیم غذایی، پروبیوتیک ها یا آنزیم ها را برای بهبود فرآیندهای گوارشی امتحان کنید. اگر آنها به ضعف عضلانی به عنوان علت مشکوک باشند،  تمرینات شکم یا لگن را پیشنهاد کنند.

برای جلوگیری از ورم شکم در خانه چه کنیم؟

اگر علت را بدانید، پیشگیری آسان تر است. اگر متوجه شدید که بعد از غذا خوردن ورم شکم رخ می دهد، ممکن است بتوانید عادات غذایی خود را برای جلوگیری از آن تغییر دهید. مثلا:

• حساسیت های غذایی را شناسایی کنید و رژیم غذایی خود را متناسب با آن تغییر دهید.
• مقدار کمتری غذا بخورید و روند آن را آرام کنید. 
• آب بیشتری بنوشید و فیبر بیشتری بخورید تا از تجمع مواد زائد جلوگیری کنید.
• آنزیم های گوارشی و پروبیوتیک ها را قبل از غذا امتحان کنید.

چه زمانی باید نگران ورم شکم باشیم؟

در صورت ورم شکم به دنبال مراقبت های پزشکی باشید، وقتی؛

• بدتر می شود و از بین نمی رود.
• همراه با درد شدید شکمی است.
• با علائم بیماری مانند تب، استفراغ یا خونریزی همراه است.
• یک مشکل مزمن است و شما علت آن را نمی دانید.

ورم شکم اغلب یک مشکل موقتی است که با هضم غذا مرتبط است، اما می تواند ناراحت کننده پو گاهی اوقات  نشان دهنده یک بیماری جدی باشد. نیازی به رنج کشیدن در سکوت نیست. اگر مشکل گوارشی دارید،متخصصان می توانند به شما کمک کنند تا دلایل و استراتژی‌های مدیریت آن را در خانه محدود کنید.

 اگر یک بیماری حاد دارید که در حال بهبود نیست، باید به دنبال مراقبت باشید تا علل جدی را نادیده نگیرید. گاهی اوقات یک علامت، نعمتی است که شما را به درمان یک بیماری مشکوک سوق می دهد - یا به سادگی یک عدم تحمل غذایی را کشف کنید.

ترجمه و تدوین: اقتصادآنلاین

خبرنگار: مهتاب لطفیان