همان اندازه که میزان حقوق در رضایت شغلی افراد نقش دارد، بیمه نیز اهمیت ویژه برای شاغلان است. با این حال باز هم کارفرمایانی هستند که از زیر بار هزینه آن برای نیروی کار شانه خالی می‌کنند. در این بین کارگران ساختمانی سالها است که با مشکل بیمه روبرو هستند. کارگرانی که با خطرات زیادی در حین کار مواجه هستند اما همچنان با مشکل قطع یا حذف بیمه روبرو هستند. خبرنگار گسترش نیوز با حمید حاج اسماعیلی کارشناس بازار کار در این رابطه به گفتگو نشسته است که در ادامه می‌خوانیم.
حمید حاج اسماعیلی؛ کارشناس بازار کار به خبرنگار گسترش نیوز گفت: از گذشته کارگران ساختمانی به دلیل اینکه کارفرمای مستقیمی نداشتند، برای استفاده از خدمات بیمه اجباری یا بیمه تامین اجتماعی مشکلات عدیده‌ای داشتند. این کارگران به صورت ثابت جایی کار نمی‌کردند و تحت عنوان یک کارفرمای مشخص نبودند. راهکارهای زیادی مثل صدور کارت مهارت در گذشته برای این کارگران در نظر گرفته شد که مراکز فنی حرفه‌ای برای کارگران ساختمانی صادر می‌کرد. این امر به شناسایی کارگران ساختمانی کمک کرد و در عین حال خود کارگران هم توانستند با این کار نهاد مربوطه را به لحاظ شکل گیری تشکل صنفی پیدا کنند.
وی افزود: براساس کارت مهارت قرار بر این شد که دولت و مجلس منابع لازم را برای کارگران ساختمانی فراهم کنند. بر این اساس قرار شد، درصدی از هزینه پروانه‌های ساختمانی که صدورش از طریق شهرداری‌ها و یا مراکز دیگر انجام می‌شود، به عنوان بیمه کارگران ساختمانی به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود. با این کار کارگران از خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده خواهند کرد. تعداد متقاضیان استفاده از بیمه در حوزه کارگران ساختمانی زیاد است به این خاطر که یکی از بنگاه‌های فعال در کشور بخش ساختمانی است.
این کارشناس روابط کار خاطرنشان کرد: کارگرهای زیادی تحت عنوان کارگر ساده، فنی یا مهارت دار در حوزه ساختمانی کار می‌کنند. تامین منابع برای بیمه کارگران در دوره‌هایی دچار مشکل شد. منابع مورد نیاز برای سازمان تامین اجتماعی از طریق سازمان‌هایی مثل شهرداری و غیره فراهم نشد و با محدودیتی برای استفاده از بیمه تامین اجتماعی در حوزه کارگران ساختمانی مواجه شدیم.
حاج اسماعیلی یادآور شد: افرادی به مرور وارد حوزه کارگران ساختمانی شدند و با سوء استفاده از کارت مهارت کارگران ساختمانی از بیمه آن‌ها که با یارانه همراه بود، استفاده می‌کردند. الان رصد این کار هم از طریق تشکل‌های کارگری ساختمانی و از طرف وزارت تعاون و رفاه کار اجتماعی و همچنین از سمت خود سازمان تامین اجتماعی صورت می‌گیرد. بر همین اساس مانع سوءاستفاده افراد از این محل شدند.
وی در ادامه تاکید کرد: خوشبختانه مجلس اخیرا با استفاده از منابعی که در خصوص پروانه‌های ساختمانی برای این گروه در نظر گرفته شده، تعداد بیشتری از کارگران ساختمان را بیمه کرد. امیدواریم راهکارهای منطقی‌تری پیدا شود و دولت بتواند منابع پایداری را برای کارگران ساختمانی در نظر بگیرد و این منابع محدود به محل عوارض ساختمانی نباشد و با تمهیدات بیشتری همه کارگران ساختمانی را مشمول بیمه کند. هزینه‌هایی که در صورت‌عدم بیمه کارگران به کشور تحمیل می‌شود به مراتب بیشتر از مقداری است که صرف هزینه بیمه این افراد می‌شود. امیدواریم این روند با راهکارهایی جدید توسعه پیدا کند.
کارشناس بازار کار اظهار داشت: معمولا کارهای ساختمانی به صورت فصلی است و یکی از مشکلات بیمه کارگران ساختمانی هم ناشی از همین روند فصلی بودن کار کارگران است. این نیازمند یک راهکار جامع و جدید است که نه فقط دولت و مجلس که خود تشکل‌های کارگری ساختمانی هم باید در این خصوص کمک کنند و راهکارهایی را پیدا کنند که بیمه این افراد بتواند به صورت پیوسته انجام شود. معمولا عمده مشکلات کارگران ساختمانی همین قطع شدن بیمه آن‌هاست که متاسفانه این مشکل کماکان حل نشده باقی مانده است. میزان صدور پروانه‌های ساختمانی نیز به دلیل مقطعی بودن زمان کار در دوره‌ای از سال، کاهش پیدا می‌کند و منابع اعتباری برای تامین بیمه کارگران ساختمانی با مشکل روبرو خواهد شد. باید حمایت‌های جانبی از طرف دولت و مجلس در خصوص کارگران ساختمانی و تشریک مساعی بین تشکل‌های کارگران ساختمانی و خود کارگران یا پیمانکارانی در حوزه ساخت و ساز بیشتر شود.
حاج اسماعیلی در ادامه گفت: منابع اعتباری باید در نظر گرفته شود که از طریق بودجه در طول سال برای بیمه کارگران ساختمانی در نظر گرفته شود. همچنین پوشش لازم را برای پیوستگی بیمه کارگران در نظر داشته باشند. از سویی باید منابع آن از محل‌هایی که در زمان‌های دیگری تامین می‌شود جبران شود. این امر نیازمند سعه صدر دولت و مجلس است تا در شرایطی منابع مورد نیاز را برای مقاطعی از سال که صدور پروانه‌های ساختمانی با مشکل روبرو است، تامین کنند و به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمایند. این طلب نیز در ادامه از محل صدور پروانه‌ها در دیگر زمانی که صدور پروانه‌های ساختمانی افزایشی است، جبران خواهد شد.
این کارشناس روابط کار در پایان پیرامون اهمیت بیمه کارگران تصریح کرد: بیمه فقط پوشش، حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی نیروی کار را شامل نمی‌شود بلکه پشتوانه‌های ملی را به لحاظ پوشش امنیت عمومی در کشور افزایش می‌دهد. بنابراین اگر کارگری یا نیروی کاری در کشور بیمه نباشد، خسارت‌های آن فقط متوجه خود شخص یا خانواده فرد نمی‌شود، بلکه هزینه‌های زیادی در اثرعدم بیمه به کشور و حاکمیت تحمیل خواهد شد. بر همین اساس باید نسبت به بیمه کارگران ساختمانی به عنوان یک مسئله ملی پرداخته شود. دولت و مجلس درباره بیمه کارگران ساختمانی باید اقدامات فوری داشته باشد.
