روزنامه خراسان نوشت: «سفر حج با هیچ‌یک از سفر‌ها قابل مقایسه نیست، چون حج عالمی ورای عالم‌هایی است که ما در آن زندگی می‌کنیم. شاید به همین دلیل است که از اوایل ماه ذی‌القعده که ثبت نام زائران خانه خدا شروع می‌شود، آرزوی همیشگی زیارت بیت‌الله‌الحرام دوباره تازه می‌شود؛ آرزویی که برای بسیاری تنها در قاب تلویزیون و دیدن صحنه‌های حج ابراهیمی محقق می‌شود و زیارت مجازی به جا می‌آورند. هر چند همین امسال هم عربستان حج را در آخرین روز‌ها گران کرد، اما به گفته رئیس سازمان حج و زیارت، شاید امسال آخرین سال حج ارزان باشد. این در حالی است که متوسط هزینه حج امسال ۴۵ میلیون تومان اعلام شده است. در این گزارش سعی داریم به قیمت حج و دلایل گران‌شدن آن برای سال‌های آینده بپردازیم؛ اتفاقی که شاید باعث شود بسیاری از مشتاقان و علاقه‌مندان دیدار خانه خدا دیگر توان مالی رفتن به آن را نداشته باشند.
۱۸ اردیبهشت ثبت نام حجاج به مدت شش روز انجام شد. البته امسال بر خلاف همیشه عربستان برای زوار شرط سنی قرار داد و افراد بالای ۶۵ سال اجازه حضور در حج را نخواهند داشت. به هر حال اعزام حجاج طبق برنامه قبلی از ۲۳ خرداد شروع می‌شود و آخرین کاروان ۲۹ ذی‌الحجه برابر با هفت مرداد از حج برمی‌گردد. طبق گفته مسئولان حج و زیارت، امسال حجاج در ۲۸۰ کاروان با ظرفیت ۸۵، ۱۱۵، ۱۳۵ و ۱۶۰ نفر به مدت ۲۵ تا ۳۰ روز به سرزمین وحی مشرف می‌شوند و روند انتقال زائران بیت‌الله الحرام از ۱۹ ایستگاه پروازی انجام می‌شود.
دولت سعودی دو سال به دلیل کرونا زائر خارجی نپذیرفت و برای امسال هم گفته شده قرار است یک میلیون نفر به حج مشرف شوند که ۸۵ درصد آن، زائران خارجی خواهند بود یعنی ۸۵۰ هزار نفر زائر خارجی در حج امسال حضور دارند. به گفته اکبر رضایی، معاون امور حج و عمره سازمان حج و زیارت، تعداد زائران ایرانی حاضر در حج امسال بر اساس تازه‌ترین اعلام رسمی وزارت حج و عمره عربستان، ۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر خواهد بود؛ البته مسئولان حج و زیارت ایران خواستار افزایش سهمیه پنج‌هزار نفری شده‌اند تا به این ترتیب سهمیه ایران در حج امسال ۴۴ هزار و ۶۳۵ نفر شود، اما با توجه به گزارش‌ها به نظر می‌رسد با آن موافقت نشده است.
پس از اینکه عربستان امسال از پذیرش یک میلیون زائر خبر داد و سهمیه ایران بیش از ۵۰ درصد کاهش یافت، سازمان حج و زیارت سعی کرد بر اساس وعده سال ۹۹، هزینه اضافه بر زائران تحمیل نشود و افراد فقط مابه‌التفاوت هزینه‌های ریالی حج تمتع را بپردازند. بر همین اساس، سیدصادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت از پرداخت بخشی از هزینه‌های حج از سوی افرادی که در حج سال ۹۹ هزینه‌ها را واریز کرده بودند، خبر داد و به این ترتیب زائران بسته به استان اعزامی و نوع کاروان از دو میلیون و ۴۰۰ هزار تا حدود چهار میلیون تومان غیر از هزینه واریزشده در سال ۹۹ پرداخت کردند. با این اقدام، هزینه حج تمتع از سوی سازمان حج و زیارت به طور میانگین ۳۷ میلیون تومان اعلام شد و روند اجرایی حج تمتع سرعت گرفت. اما اواخر هفته گذشته عربستان به‌یکباره هزینه حج تمتع و همچنین مالیات بر ارزش افزوده برای سفر حج را ۱۵ درصد افزایش داد که باعث گران‌ترشدن حج شد. با این حساب بر اساس گزارش فارس زائران حج تمتع امسال باید علاوه بر مبالغ قبلی که واریز کرده بودند، از حدود شش میلیون و ۸۰۰ تا ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دیگر پرداخت کنند که گفته می‌شود این تفاوت قیمت‌ها بسته به نوع کاروان است. به این ترتیب اگر متوسط هزینه اضافه شده حج امسال را هشت میلیون تومان در نظر بگیریم، هزینه حج تمتع امسال از ۳۷ میلیون به ۴۵ میلیون تومان افزایش خواهد یافت.
مهم‌ترین دلیل گرانی حج برای سال‌های بعد تاثیر دلار بر قیمت تمام‌شده حج است. رئیس سازمان حج و زیارت چند روز پیش در یک نشست خبری گفت: «زائرانی که امسال در اولویت اعزام هستند، سال ۹۹ مبلغ کامل را که حدود ۳۵ میلیون تومان بود واریز و عده‌ای دیگر ۲۵ میلیون تومان را واریز کرده‌اند. سازمان حج آن سال خرید ارز را انجام داد. دولت وقت ارز ۹ هزار تومانی تخصیص داده بود. ارز به صورت سپرده نزد بانک مرکزی قرار گرفت که با برداشتن محدودیت سفر حج درخواست کردیم آن را به بانک مربوطه در عربستان واریز کنند تا عملیات حج انجام شود.»
او در ادامه گفت: «شاید آخرین حج ارزان همین امسال باشد که با دلار ۹ هزار تومانی انجام می‌شود. قطعا قیمت حج با توجه به نوسان ارز در سال‌های آینده بالاتر خواهد رفت.»
علاوه بر این، هزینه خدمات در عربستان هم نسبت به سال‌های قبل بسیار افزایش پیدا کرده؛ به نوعی که به گفته مسئولان سازمان حج و زیارت با افزایش ۳۰۰ درصدی هزینه خدمات و همچنین افزایش ۲۰ تا ۴۰ درصدی اقلام تدارکاتی مواجه‌ایم.
هرچند هنوز نمی‌توان درباره قیمت حج سال آینده با قطعیت نظر داد، اما با توجه به قیمت اسکان در عربستان که بین ۱۰ تا ۱۶ هزار ریال سعودی است، قیمت تمام‌شده چیزی بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ میلیون تومان می‌شود. قیمت ریال سعودی هم‌اکنون حدود ۹ هزار تومان است که با این قیمت هزینه اسکان بین ۹۰ تا ۱۴۵ میلیون تومان خواهد بود. به این مبلغ باید هزینه بلیت پرواز را هم اضافه کرد که در حال حاضر بین هشت تا ۱۶ میلیون تومان متغیر است البته به شیوه دیگری هم می‌شود هزینه سفر سال آینده را محاسبه کرد. امسال زائران با دلار ۹ هزار تومانی به حج رفته‌اند و احتمالا سال آینده زائران با دلار نیمایی که اکنون حدود ۲۵ هزار تومان است، به حج خواهند رفت که این یعنی حدودا دلار ۲.۷۷ برابر شده است. اگر قیمت متوسط امسال را که ۴۵ میلیون بوده ضرب در ۲.۷۷ بکنیم، می‌شود حدود ۱۲۵ میلیون تومان.»
