میثم فاضلی، کارشناس منابع آب در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا با اشاره به مسئله رودخانه زهره گفت: رودخانه زهره است بر خلاف نام زیبایش یک رودخانه سیلابی و در اصطلاح وحشی است که آب آن هم در بازه‌های زمانی به دلیل 6 زون شور کننده ناشی از شورابه تحت فشار کپراک‌های نفتی با شوی قابل توجه مواجه می‌شود.
این کارشناس منابع آب ادامه داد: بر اساس اطلاعات بدست آمده از مقاله حمیدرضا محمدی و همککارات در گروه زمین‌شناسی دانشگاه چمران، شدت شوری آب این رودخانه در بازه‌هایی از زمان به حدی است که عملا مصارف کشاورزی غیر ممکن می‌شود. این مقاله در قسمت نتیجه‌گیری خود اضافه می‌کند، کیفیت آب رودخانه در دوره زمانی بعد از بارندگی در حد قابل قبول است و برای کشت گیاهان غیر حساس به شوری مناسب خواهد بود.
وی افزود: رمز گشایی از تغییر محسوس کیفیت آب رودخانه زهره نیازمند توجه به دو بخش اطلاعات است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شورابه‌های وارد شده به رودخانه زهره به طور طبیعی وابستگی به متغیر زمان ندارد و ثابت فرض می‌شود که زمینه انتقال 2.5 میلیون تن نمک را به پایین دست رودخانه زهره مهیا می‌کند.
فاضلی تاکید کرد: بیش از 75 تا 85 درصد از آورد آبی رودخانه زهره به دلیل ماهیت سیلابی بودن در 3 ماه دی، بهمن و اسفند اتفاق می‌افتد و در 9 ماه دیگر سال تنها شاهد 15 تا 25 درصد آورد آبی هستیم که مجموعا در یک سال نرمال به 2 میلیارد متر مکعب می‌رسد.
این کارشناس مدیریت منابع آب با اشاره به اینکه آگاهی از این دو مقوله یعنی در 9 ماه از سال که دبی رودخانه کاهش و به حداقل می‌رسد، گفت: میزان ثابت شوری وارد شده از 6 زون شورابه سبب می‌شود تا شاخص EC بالا رفته و به اعداد 4500 تا 5000 برسد و در 3 ماه از سال که آبدهی قابل توجهی در روخانه اتفاق می‌افتد، زمینه بهبود کیفیت EC در قالب اعدادی بین 600 تا 1000 فراهم شود.
وی ادامه داد: ویژگی‌های یاد شده یعنی کیفیت بسیار متفاوت و همچنین سیلابی بودن سبب شده تا حیات شرق خوزستان به اندازه کافی از این رودخانه بسیار مهم منتفع نباشد. از سوی دیگر، هیچ ابزار مدیریت منابع آبی روی این رودخانه احداث نشده و تمامی آورد آبی آن پس از گذر از شرق خوزستان و استان بوشهر به خلیج فارس می‌ریزد.
فاضلی گفت: در همین راستا برای ارتقا انتقاع حیات شرق خوزستان، مسئله احداث سد چمشیر به عنوان یک ابزار مدیریت منابع آب در دستور کار قرار گرفته و این مسئله از دهه 40 روی میز تصمیم‌گیران کشور بوده است.
وی تاکید کرد: مهمترین هدف ساخت سد بر اساس گزارش ارائه شده از سوی کمیسیون اصل نود که در گزارش مرکز پژوهش‌ها نیز گنجانده شده، علاج بخشی کیفی و کمی آب رودخانه زهره است. سازوکار احداث سد نیز به این منوال است که موقعیت قرارگیری و محور سد چمشیر به نحوی تعیین شده که بتواند آورد آبی سیلابی رودخانه زهره را کنترل کرده و کمترین میزان زون شورابه نیز در مخزن سد قرار گیرد.
فاضلی در بیان اینکه بر اساس جلسات زیاد کارشناسی، سرانجام ساختگاه سد در ناحیه‌ای روی سازند میشان قرار گرفته به نحویکه تنها 2 زون از 6 زون شور پشت مخزن قرار دارد و 4 زون شور کننده به جلوی مخزن تعلق گرفته است، گفت: زمانیکه آورد آبی قابل توجه در فصول رخداد سیلاب از نیمه دی‌ماه شروع می‌شود، آب در پشت مخزن ذخیره شده و با توجه به اینکه کمترین منابع شوری در پشت سد قرار دارد، لذا آب مخزن سد در طی سال یک آب با کیفیت قابل قبول است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر در برنامه بهره‌برداری از سد به این شکل قید شده که خروجی سد به نحوی بر اساس حقابه محیط زیت تنظیم خواهد شد که با همزمان با اختلاط آب با 4 زون شورکننده پایین دست، آب با کیفیت شوری قابل قبول در کل سال برای پایین دست تامین شده و دیگر شاهد رسیدن EC به اعدادی حدود 5000 هزار در بازه‌های زمانی مختلف نباشیم.
این کارشناس در پایان گفت: تعدیل کیفیت آب رودخانه زهره در 9 ماه از سال به وسیله احداث سد چمشیر مهیا شده و حیات شرق استان با توجه به وجود این ابزار مدیریتی کنترل خواهد شد.
انتهای پیام/
