دانشگاه هاروارد با یک پروژه آزمایشی می‌خواهد شدت نور خورشید را کاهش دهد تا تاثیر کمتری روی زمین داشته باشد و سرعت گرمایش جهانی کاهش پیدا کند. این پروژه که اولین آزمایش آن در ژوئن ۲۰۲۱ انجام می‌شود، چندین پشتیبان مالی دارد که مهم‌ترین آن‌ها، میلیاردر معروف و هم‌بنیانگذار مایکروسافت یعنی بیل گیتس است.
این پروژه که «آزمایش اختلال کنترل شده استراتوسفر» (SCoPEx) نام دارد، یک آزمایش علمی است که به دانشمندان در درک این موضوع که می‌توان از ذرات هواپخش (آئروسل) در زمینه کنترل خورشید برای مهندسی آب و هوا استفاده کرد، کمک می‌کند.
این آزمایش شامل بهبود شبیه‌سازی‌های کامپیوتری مهندسی آب و هوا خورشیدی برای پاسخ به برخی سوالات حیاتی پیرامون آن می‌شود. دانشمندان برای اطلاع کامل از مزایا و خطرات مهندسی آب و هوا خورشیدی به چنین شبیه‌سازی‌هایی نیاز دارند، اما وابستگی و تکیه به این شبیه‌سازی خطرات مخصوص به خود را دارد که یکی از آن‌ها، خروجی خوش‌بینانه محسوب می‌شود.
در همین راستا SCoPEx اندازه‌گیری‌های مقداری از میکروفیزیک آئروسل را به همراه شیمی جو جمع‌آوری می‌کند که در شبیه‌سازی‌های کنونی چندان قابل اطمینان نیستند و قطعیت چندانی درباره آن‌ها وجود ندارد.
این آزمایش شامل پرواز یک بالون در سوئد می‌شود تا دانشمندان از مسدودسازی نور خورشید در مسیرش برای رسیدن به زمین اطلاع پیدا کنند. این آزمایش می‌تواند راه جدیدی برای مقابله با گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی در اختیار بشر قرار دهد و بیل گیتس هم می‌خواهد در آن نقشی داشته باشد.
بیل گیتس یکی از افرادی است که به این پروژه کمک مالی می‌کند تا با چندین پروژه قبلی خود، به دانشمندان در مقابله با تغییر اقلیمی کمک کند. مدیرعامل سابق مایکروسافت تا به امروز برای کارهای تحقیقاتی و کمک به بشر، بخشی از سرمایه چندین میلیارد دلاری خود را هزینه کرده است.
پژوهشگران دانشگاه هاروارد به دنبال انجام آزمایش‌های اولیه در ژوئن سال جاری میلادی هستند. زمانی که این بالون در هوا قرار بگیرد، واکنش‌های شیمیایی از طریق همین بالون در استراتوسفر ارزیابی خواهند شد. این بالون در ارتفاع ۱۰ کیلومتری قرار می‌گیرد.
با قرارگیری بالون در ارتفاع مدنظر، ذرات بازتابنده درون اتمسفر پخش می‌شوند تا از برخورد مستقیم نور خورشیدی با زمین جلوگیری شود. از نظر تئوری با اینکار می‌توان اثرات خورشید روی گرمایش جهانی را کاهش داد.
در صورتی که این پروژه با موفقیت همراه باشد، SCoPEx بشر را یک قدم به کنترل بحران ناشی از گرمایش جهانی نزدیکتر می‌کند. با این وجود به اعتقاد برخی کارشناسان، چنین رویکردی مشکل اصلی را برطرف نمی‌کند و دیگر دولت‌ها علاقه‌ای به تغییر رفتار خود مانند کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی نخواهند داشت. در حقیقت چنین راهکاری می‌تواند شدت یک مشکل بزرگ را کاهش دهد و راه‌حلی برای رفتارهای کنونی بشر نخواهد بود.
یکی دیگر از نگرانی‌های مربوط به این پروژه، تاثیر روی نور خورشید موردنیاز برای رشد گیاهان است، با این حال دانشمندان می‌خواهند سرعت تغییرات اقلیمی را کاهش دهند تا بشر فرصت بیشتری برای مقابله با گرمایش جهانی داشته باشد.
پروژه آزمایشی هاروارد هزینه ۲۰ میلیون دلاری دارد که با توجه به تاثیری که می‌تواند در آینده زمین داشته باشد، کم است. در صورتی که پروژه SCoPEx موفقیت‌آمیز باشد، در نهایت این بالون ۲ کیلوگرم مواد شیمیایی مانند سولفات‌ها و کلسیم کربنات در استراتوسفر زمین آزاد می‌کند. باید منتظر بمانیم و ببینیم این پروژه چه سرنوشتی دارد و آیا بشر به راه‌حل جدیدی برای کاهش سرعت تغییرات اقلیمی دست پیدا می‌کند یا خیر.
