غده تیروئید، غده ای کوچک و پروانه ای شکل می باشد که در جلوی گردن واقع شده است. تیروئید با ترشح یک سری هورمون، روی سوخت‌وساز و عملکرد بدن موثر است.
کم کاری تیروئید و بارداری
کم کاری یا پرکاری تیروئید قبل از بلوغ کمتر دیده می شود و در دختران و پسران یکسان بروز می کند. اما پس از بلوغ، مشکلات تیروئید در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می شود و به نظر می رسد به نوعی با هورمون های جنسی زنانه ارتباط دارد.
مشکلات غده تیروئید در دوران حاملگی و بعد از آن هم در خانم ها بسیار شایع می باشد.
کم کاری تیروئید هنگامی ایجاد می‌شود که غده تیروئید نتواند به اندازه نیاز بدن، هورمون تولید کند.
لازم به ذکر است که اگر کم کاری تیروئید در دوران حاملگی برای خانمی اتفاق بیفتد، باید سریعا به پزشک متخصص غدد مراجعه کند و اقدامات درمانی را آغاز کند و گرنه با مشکلات متعددی روبرو خواهد شد.
مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید در بارداری
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- مسمومیت بارداری
- فشار خون ناشی از بارداری
- اختلالات رشد در کودک
- عوارضی مانند کاهش آهن بدن و افزایش فشار خون
- آسیب های مغزی در کودک مانند معلولیت های شناختی
متخصص غدد علاوه بر تجویز دارو، به فرد باردار توصیه می کند که هر شش هفته یک بار آزمایش تیروئید بدهد تا میزان هورمون تیروئید در خون مشخص شود.
علایم شایع کم کاری تیروئید در بارداری
- خستگی زیاد در بارداری
- فقدان توجه کافی
- افزایش وزن غیر عادی
- اختلالات خواب خانم باردار
- درد مفاصل
- ضعف عضلانی
- نفخ و احتباس آب در بدن
- افتادگی پلک
- پف و ورم صورت
- یبوست
- خشکی پوست
- کاهش نبض
- انقباض های عضلانی
- گیجی
- صدای خشن
تمام علایم ذکر شده در همه افراد وجود ندارد و افراد مختلف متناسب با وضعیت خود، به برخی از این علایم مبتلا می شوند.
درمان کم کاری تیروئید در بارداری
- پس از آنکه فرد به پزشک متخصص غدد مراجعه کرد، پزشک بر اساس نتایج آزمایشات او، دارو درمانی را برای مادر آغاز می کند.
- به دلیل اینکه در کم کاری تیروئید، هورمون تیروئید به مقدار کم در خون ترشح می شود، باید اقدامات دارویی در جهت افزایش این هورمون در خون انجام گیرد. معمولا دوز این دارو در دوران بارداری کمی بیش از حالت عادی می باشد، زیرا نیاز به این هورمون در طی این دوران افزایش می یابد.
- متخصص غدد علاوه بر تجویز دارو، به فرد باردار توصیه می کند که هر شش هفته یک بار آزمایش تیروئید بدهد تا میزان هورمون تیروئید در خون مشخص شود و اگر لازم باشد دوز دارو را تغییر دهد.
- رژیم غذایی و ورزش کافی طبق دستور پزشک برای مادران عزیز می تواند برای درمان کم کاری تیروئید مفید باشد.
تذکرات
1- مادرانی که قبل از بارداری به کم کاری تیروئید مبتلا بوده اند و یا در حین بارداری دچار کم کاری تیروئید شده اند، باید دقت کنند که هر شش هفته یک بار، آزمایش تیروئید بدهند تا مطمئن شوند مقادیر هورمون های تیروئید در بدن آنها در حد طبیعی است و باید درمان را تحت نظر پزشک متخصص غدد پیگیری کنند.
2- اگر خانم بارداری متوجه افزایش وزن غیر طبیعی خود در این دوران شد، باید به کم کاری تیروئید شک کند، حتی اگر سابقه مشکلات تیروئید را از قبل نداشته باشد.
3- در طول چند ماه اول بارداری، جنین به هورمون های تیروئید مادر بسیار وابسته می باشد و هورمون های بدن مادر، نقش مهمی را در رشد طبیعی مغز جنین ایفا می کنند. بنابراین کمبود هورمون تیروئید، تاثیر منفی روی ضریب هوشی و فعالیت های مغزی جنین دارد و به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند خانم ها قبل از اقدام به بارداری، آزمایش خون که شامل هورمون های تیروئید می باشد را انجام دهند تا اگر به مشکلات تیروئید مبتلا هستند، تحت درمان قرار گرفته و سپس باردار شوند.
4- اگر خانمی باردار شد و از مشکلات تیروئید خود آگاه نبود، با آزمایش خونی که طی سه ماه اول بارداری انجام می دهد، می تواند به کم کاری تیروئید خود پی ببرد و اقدامات درمانی را برای جلوگیری از عوارض آن انجام دهد. در طی آزمایش خونی که در غربالگری سه ماهه اول بارداری انجام می گیرد، هورمون محرکه تیروئید که از غده هیپوفیز ترشح می شود اندازه گیری می گردد. اگر بالاتر از حد طبیعی بود، یعنی فرد به کم کاری تیروئید مبتلا می باشد.
5- اگر در بارداری اول به کم کاری تیروئید مبتلا شدید، احتمال اینکه در بارداری های بعدی هم به آن مبتلا شوید بسیار زیاد است. بنابراین تمام نکات گفته شده را قبل از بارداری بعدی و حین بارداری انجام دهید. با تشخیص و درمان به موقع کم کاری تیروئید، هیچ مشکلی برای نوزاد ایجاد نخواهد شد.
6- کم کاری تیروئید و سایر بیماری های غیرواگیر، به علت طولانی بودن دوره درمان، نیاز به همکاری مستقیم و مستمر با پزشک معالج دارد تا به خوبی کنترل شوند. بنابراین مادران باردار باید به طور منظم به پزشک غدد مراجعه کنند و به توصیه های او عمل نمایند.
منبع:tebyan.net
