به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، امروز ۱۰ دسامبر صد و بیست و ششمین سالگرد درگذشت آلفرد نوبل مخترع دینامیت و بنیانگذار جایزه نوبل است. جایزه صلح نوبل به ارزش ۱۰ میلیون کرون سوئدی یا حدود ۹۰۰ هزار دلار در ۱۰ دسامبر، سالگرد مرگ آلفرد نوبل، صنعتگر سوئدی که جوایز را در وصیت‌نامه خود بنیان نهاد، اهدا خواهد شد.
برندگان جوایز نوبل سال ۲۰۲۲ در اویل ماه اکتبر سال جاری میلادی انتخاب شدند و امروز ساعت ۱۶ به وقت اروپای مرکزی (۱۸:۳۰ به وقت تهران) جوایز خود را دریافت خواهند کرد.
بنا بر اعلام وبگاه نوبل، جایزه نوبل در حوزه فیزیک، شیمی، فیزیولوژی یا پزشکی، ادبیات و جایزه علوم اقتصادی به برندگان جایزه نوبل اعطا می‌شود. سایت نوبل مراسم اهدای جوایز را به صورت زنده از سالن کنسرت استکهلم سوئدپخش خواهد کرد.
جایزه نوبل معتبرترین جایزه در دنیای علم است که سالانه به یک تا حداکثر سه دانشمند در هر رشته اهدا می‌شود. هر ساله هزاران نفر از مردم و سازمان‌ها برای دریافت جوایز نوبل که توسط «آلفرد برنهارد نوبل» (Alfred Bernhard Nobel) بنیانگذاری شده است، نامزد می‌شوند، اما تنها تعداد انگشت شماری طعم موفقیت و کسب جایزه نوبل را خواهند چشید.
در حوزه پزشکی، گروه نوبل در مؤسسه کارولینسکا مسئول انتخاب جایزه نوبل در این حوزه است. این مجمع دارای ۵۰ عضو و یک هیئت است که نامزد‌ها را بررسی و انتخاب می‌کند.
در رشته فیزیک، آکادمی سلطنتی علوم سوئد برندگان را انتخاب می‌کند. این کمیته متشکل از پنج عضو است و اعضای معین (adjunct members) نیز دارای رای هستند. اعضای معین به این معنا است که اساتیدی به صورت کمکی به یک دپارتمان یا مؤسسه برای انجام یک مأموریت خاص اضافه می‌شوند. پیشنهاد کمیته نیز توسط اعضای گروه فیزیک آکادمی بررسی می‌شود و اعضا ممکن است تغییراتی را پیشنهاد دهند.
برای حوزه شیمی، آکادمی سلطنتی علوم سوئد برنده را از میان نامزد‌های پیشنهادی کمیته نوبل شیمی تعیین می‌کند. کمیته نوبل در این حوزه نیز مجددا دارای پنج عضو و اعضای معین با حق رای کامل است.
در اقتصاد نیز آکادمی دوباره نقش تعیین‌کننده را ایفا می‌کند، زیرا کاندیدا‌ها توسط کمیته جوایز علوم اقتصادی پیشنهاد می‌شوند و آن‌ها نامزد‌ها را بررسی کرده و در نهایت نامزد‌های نهایی را انتخاب می‌کنند.
در ادبیات، آکادمی سوئد، متشکل از ۱۸ عضو با دوره مادام‌العمر (life tenure)، برندگان را تعیین می‌کند.
«آلفرد برنهارد نوبل» (Alfred Bernhard Nobel) شیمی‌دان، مهندس، مبتکر و مخترع دینامیت ۲۱ اکتبر سال ۱۸۳۳ در شهر استکهلم کشور سوئد متولد شد. آلفرد نوبل در آمریکا تمام وقت خود را به تحقیق درباره مواد منفجره، مخصوصا ایمن‌سازی و استفاده بهتر از نیتروگلیسیرین پرداخت. نوبل دریافت که اگر نیتروگلیسیرین جذب یک ماده خنثی مانند دیاتومایت شود، در هنگام جابجایی به مراتب امن‌تر خواهد بود و آن مخلوط را در سال ۱۸۶۷ به نام دینامیت ثبت کرد. دینامیت اولین ماده منفجره قابل کنترلی به حساب می‌رود که از باروت قدرت بیشتری دارد. این ماده ابتدا با نام «گرد منفجره نوبل» فروخته می‌شد، ولی بعد از معرفی شدنش، شهرت بسیاری یافت و به عنوان جایگزین مطمئنی برای باروت و نیتروگلیسیرین مطرح شد.
نوبل در سال۱۸۹۴ کارخانه اسلحه‌سازی خود به نام «بوفورس» (Bofors) را تاسیس کرد و تا روز مرگش در آنجا فعالیت داشت. در تاریخ ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵ در باشگاه نروژی‌ها-سوئدی‌ها در پاریس، آلفرد نوبل آخرین وصیت‌نامه خود را امضا کرد و بیشتر دارایی خود را به جایزه‌ای اختصاص داد تا همه ساله بدون توجه به ملیتی خاص، به افراد شایسته اهدا شود. وی در آخرین وصیت‌نامه خود سرمایه حیرت انگیزش را برای تامین هزینه‌های جایزه نوبل اختصاص داد. او ۱۰ دسامبر سال ۱۸۹۶ بر اثر سکته قلبی درگذشت و مبلغ ۳۱ میلیون کرون سوئد، حدودا معادل ۴٫۲ میلیون دلار آمریکا به جایزه مذکور تعلق یافت. مقبره وی در "نورّابگراونینگزپلاتسن" (Norra begravningsplatsen) در استکهلم قرار دارد. عنصر شیمیایی« نوبلیم» نیز به احترام او نامگذاری شده است.
