به گزارش اقتصادنیوز ، فارغ از هشدارهای اطلاعاتی ایالات متحده در آستانه 24 فوریه، بسیاری از مقام های اروپایی و اوکراینی باور نداشتند که چنین حمله ای رخ دهد. تصور این که نیروهای روس بخواهند دست به چنین ماجراجویی بزنند، دور از ذهن و بعید بود.با این حال پوتین که ماه اکتبر 70 ساله شد از آنجایی که غرب را دخیل در توطئه ای سرزمینی علیه خود می دید، عملیات نظامی ویژه را کلید زد.
هدف تزار جدید روس برای آغاز جنگ در اوکراین، ریشه کردن نفوذ بیش از اندازه و بالقوه خطرناک غرب در منطقه ای بود که زمانی به مسکو تعلق داشت. پوتین همچنین تغییر ساختار تک قطبی و حرکت به سوی نظم چند قطبی را اجتناب ناپذیر و ضروری می دانست. ماه سپتامبر زمانی که پوتین الحاق چهار سرزمین اوکراین به خاک روسیه را اعلام کرد؛ تصمیمی که غرب آن را غیر قانونی خواند، تمایل رئیس جمهوری روسیه برای گسترش قلمروی جغرافیایی این سرزمین و احیای امپراتوری عریان شد.
جنگ در اوکراین تا به امروز در راستای خواست پوتین پیش نرفته، نظامیان روس از کی یف و سپس از منطقه ای واقع در شمال شرق خارکف عقب نشسته و شکست های سنگینی را متحمل شدند. ماه نوامبر روس ها ناچار شدند شهر جنوبی خرسون و کرانه غربی رودخانه دنیپرو را واگذار کنند. با فرا رسیدن فصل سرما، ارتش روسیه که هنوز بخش وسیعی از خاک اوکراین را در اختیار دارد، با هدف قرار دادن زیرساخت های اوکراین، قطع طولانی مدت برق و آب موفقیت های بسیاری به دست آورد. هرچند این حمله ها به واسطه در تنگنا قرار گرفتن غیر نظامیان به چالش کشیده شد اما مسکو تاکید داشت که هدفش نظامی بوده و بس.
پس از عقب نشینی نظامیان روس از خرسون، فرمانده نیروهای روس برای تحویل میدان نبرد تحت فشار بسیاری قرار گرفت. در جبهه داخلی، جایی که فضا برای مخالفت خوانی ها تقریبا به صفر رسیده و صدها هزار مرد جوان برای فرار از جنگ و خدمت اجباری به دیگر کشورها پناه بردند، در ظاهر زندگی به شکلی معمول جریان دارد.هرچند فراموش کردن جنگ در مرزهای کشور همسایه مقوله ای نیست که بتوان نادیده گرفت.
در روسیه برنامه های تلویزیونی حول محور یک گزاره می چرخد و آن ضرورت وقوع جنگ در اوکراین است، مسکو تلاش دارد تا تعداد تلفات و کشته های جنگ را برای خاموش نگاه داشتن صدای مخالفان کتمان کند، اما برآوردهای انجام شده توسط نهادهای غربی به روشنی نشان می دهد که ده ها هزار نظامی روس در نبرد اوکراین جانشان را از دست دادند.
علیرغم شکست های پی در پی نظامی و درگیری های سیاسی، هشت منبع آگاه ماه اکتبر به خبرگزاری رویترز گفتند که قدرت پوتین در داخل تزلزل ناپذیر است. همزمان داده های نظرسنجی های غیر رسمی از محبوبیت 70 تا 80 درصدی تزار جدید روس خبر می دهند. با این همه به باور ناظران در صورت تداوم شکست ها، موقعیت پوتین به یک باره تغییر خواهد کرد.
حمله روسیه به اوکراین ژئوپلتیک را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار داد و به گفته بسیاری نقطه پایانی بر آن گذاشت.پیشتر در سال 2019 امانوئل مکرون گفته بود که ناتو درگیر مرگ مغزی است. او بر آمادگی این نهاد نظامی جهت پذیرفتن فنلاند و سوئد تاکید کرد هرچند همزمان اظهاراتش با واکنش های تند پوتین روبرو شد.
در شرایط کنونی دموکرات ها که به واسطه سیاست های دونالد ترامپ، رئیس جمهوری خواه پیشین آمریکا بیش از اندازه از انزوا هراس داشتند در ارائه کمک های مالی و نظامی به اوکراین برای حفظ این کشور سهمی برجسته دارند. اوکراین نیز همزمان از کمک ها برای تقویت توان دفاعی اش استقبال کرده است.
روسیه یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان انرژی و کالا در جهان امروز هدف تندترین تحریم های غرب در تاریخ مدرن قرار دارد.از همین رو مسکو با توسل به اهرم های تلافی جویانه تلاش دارد تا نقش خود را به عنوان یکی از بزرگ ترین تامین کننده های نفت و گاز اروپا کاهش داده، بازارهای غلات و کود جهانی را مختل و با افزایش تورم جهانی و توسل به تهدیدهای هسته ای، تنش ها را به بالاترین سطح از زمان بحران موشکی کوبا برساند.
حال سوال این است که نقشه راه پوتین برای سال 2023 چه معنایی دارد؟ در پاسخ باید گفت در شرایطی که اوکراین مذاکره با روسیه را به خروج روس ها از خاک خود، حتی شبه جزیره کریمه منوط کرده، به نظر می رسد که برقراری یک آتش بس موقت به سختی حاصل شود. از منظر روسیه سال 2023 احتمالا سال تلاش برای جلوگیری از انزوای بیشتر است.
روسیه از حمایت سرسخت بازیگرانی چون کره شمالی و بلاروس برخوردار است. چین و هند نیز برای خرید نفت روسیه با تخفیف بالا وارد میدان شدند هرچند پکن آنگونه که انتظار می رفت در ملا عام از مسکو حمایت قاطعانه ای نکرده است.
همزمان شکاف ها در داخل اتحاد پیشین جماهیر شوروی عمیق تر شده و بدین دلیل نفوذ مسکو کاهش یافته چرا که برخی کشورها تلاش می کنند تا همزمان با تداوم جنگ در اوکراین وضعیت موجود را تغییر دهد.حداقل دو کشور آسیای مرکزی علنا با مسکو مخالفت کرده اند و نقش کرملین را به عنوان میانجی در مناقشه میان آذربایجان و ارمنستان به چالش کشیدند.
مسکو باید اقتصاد تحریم شده اش را مدیریت نماید، فعلی که پس از مهاجرت مردان جوان سخت تر هم شده، ثبات اقتصادی با ثبات سیاسی مرتبط است از همین رو مقام های روس تلاش دارند تا با توسل به گزینه سرکوب هر آن که را که تهدید باشد، دفع کنند. رویترز ماه نوامبر گزارش داد که روسیه قصد دارد نزدیک به یک سوم بودجه سال 2023 را صرف دفاع و امنیت داخلی اش کرده و در عین حال بودجه مدارس، بیمارستان ها و جاده ها را کاهش دهد. از آنجایی که پوتین برای ادامه جنگ در اوکراین هزینه می کند، مدیریت پیامدهای آن در داخل و خارج احتمالا سخت تر می شود.
