در هفت سال گذشته اقدامات وسیعی در حوزه‌های مختلف آموزشی، اجتماعی و اقتصادی در خراسان رضوی انجام شده که علاوه بر بهره‌مندی شهروندان از خدمات بهتر، از شمار مناطق محروم استان کاسته شده‌است.
خراسان رضوی با وسعت ۱۱۸ هزار و ۸۵۱ کیلومترمربع معادل هفت درصد مساحت کل کشور شامل ۳۳ شهرستان، ۷۰ بخش و ۲ هزار و ۵۴۰ روستا است و ۵۳۳ کیلومتر مرز مشترک با ۲ کشور افغانستان و ترکمنستان دارد. این استان همچنین با ۸.۱ درصد جمعیت کشور ۶ میلیون و ۸۷۰ هزار نفر جمعیت در قالب حدود ۲ میلیون و ۴۵۵ هزار خانوار دارد. یک میلیون و ۷۳۳ هزار نفر از جمعیت خراسان رضوی نیز در روستاهای این استان سکونت دارند.
به علت شرایط متنوع اقلیمی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی توزیع جمعیت در خراسان رضوی متعادل نیست. روند مهاجرت جمعیت و توزیع نامتعادل آن در سطح استان سبب شده ۵۲،۴ درصد جمعیت آن در شهرستان مشهد، ۱۹،۴ درصد در چهار شهرستان نیشابور، سبزوار، تربت‌جام و تربت‌حیدریه و ۲۸ ،۲ درصد از جمعیت خراسان رضوی در ۲۳ شهرستان دیگر استان سکونت داشته باشند.
با توجه به اطلاعات حاصل از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ تعداد ۱.۶ میلیون نفر از جمعیت خراسان رضوی در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته زندگی می‌کنند که این جمعیت در ۱۲ شهرستان محروم تایباد، فیروزه، تربت‌جام، جغتای، باخرز، جوین، خواف، درگز، زاوه، سرخس، خوشاب و کلات و ۲۶ بخش محروم در دیگر شهرستانهای آن سکونت دارند.
بر اساس آمار اعلام شده بطور متوسط درآمد سرانه یک شهروند خراسان رضوی ۷۵ درصد یک فرد ایرانی است. درآمد سرانه خانوارهای شهری و روستایی این استان به نسبت شرایط اقتصادی و وجود ۳۰ میلیون زائر در سال متناسب نیست و بخشی از آن به ضعف برخی شاخصهای اقتصادی در حوزه مسکن، اشتغال، حمل و نقل و دیگر موارد بازمی‌گردد.
دولت تدبیر و امید ظرف هشت سال فعالیت خود با هدف ارتقای شاخصهای توسعه در خراسان رضوی هزاران طرح را در جای جای این استان به ثمر رسانده که در این نوشتار به مهمترین طرحهای بزرگ اجرا شده یا در دست اجرا اشاره شده است.
مشهد از حاشیه شهر تا قطارشهری
کلانشهر مشهد ۳.۵ میلیون نفر جمعیت دارد که ۱.۵ میلیون نفر آن در حاشیه شهر ساکن شده‌اند و این موضوع از یک سو وظیفه توسعه زیرساختها برای ارایه خدمات مطلوب به شهروندان و از سوی دیگر بهبود وضعیت حاشیه نشینی در این شهر را بر دوش دولت می‌گذارد.
طرحهای احداث قطار شهری، کمربند سبز و ساماندهی حاشیه شهر را می‌توان از مهمترین طرحهای زیربنایی و روبنایی کلانشهر مشهد در دولت تدبیر و امید برشمرد که پیشرفت اجرایی مطلوبی داشته است.
شهردار مشهد گفت: خط یکم قطار شهری مشهد به طول ۱۹ کیلومتر از پایانه غدیر نخریسی تا وکیل آباد اسفند ۱۳۸۹ به بهره برداری رسید و هم اکنون روزانه به طور میانگین ۱۳۰ هزار نفر در این مسیر جا به‌جا می‌شوند. مسیر توسعه ۴.۵ کیلومتری این خط نیز از ایستگاه غدیر تا فرودگاه مشهد در دهه فجر سال ۱۳۹۴ به بهره برداری رسید.
محمدرضا کلایی افزود: عملیات حفاری ۱۴.۵ کیلومتری خط دوم قطار شهری مشهد نیز از منطقه رضاشهر به سوی منطقه طبرسی شمالی پانزدهم بهمن ۱۳۹۴ به پایان رسید و اسفند سال ۱۳۹۵ مرحله نخست این خط به طول هشت کیلومتر بهره برداری شد.
وی ادامه داد: اواخر اسفند ۱۳۹۶ نیز با بهره برداری از ۲ کیلومتر دیگر از مسیر این خط، ایستگاه‌های سعدی و شریعتی به صورت آزمایشی به بهره برداری رسیدند و در سفر اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ رییس جمهوری به مشهد این خط به خط یکم در ایستگاه شریعتی اتصال یافت و ادامه این خط در ایستگاه میدان شهید کاوه نیز ۱۸ مرداد همان سال بهره‌برداری شد.
شهردار مشهد گفت: عملیات حفاری خط سوم قطار شهری مشهد نیز به طول ۳۰ کیلومتر که مسیر شهرک ابوذر تا قاسم آباد را پوشش می‌دهد از نیمه دوم فروردین سال ۱۳۹۵ آغاز شده است، عملیات اجرایی خط چهارم نیز به طول ۱۴.۵ کیلومتر از انتهای خواجه ربیع تا شهرک شهید رجایی با ۱۵ ایستگاه ۱۸ مرداد ماه ۱۳۹۸ آغاز شد.
وی افزود: ایجاد حمل و نقل پاک از اولویتهای دوره کنونی مدیریت شهری بوده است که به رغم مشکلات مالی و تحریمهای اقتصادی، طرحهای مربوط به قطار شهری مشهد با جدیت دنبال شد و مشهد تنها شهری در کشور است که از نظر پیشرفت طرح قطار شهری بدون توقف و پیشتاز بوده است.
کلایی، طرح "کمربند سبز" مشهد را از دیگر طرحهای مهم و تاثیرگذار شهری در دولت تدبیر و امید ذکر و بیان کرد: طول کمربند سبز در مجموع ۲۹ هزار هکتار است که ۱۹ هزار هکتار آن کمربند سبز جنوبی و ۱۰ هزار هکتار کمربند سبز شمالی مشهد را تشکیل می‌دهد که در این راستا طی سه سال گذشته بیش از ۴۴۰ هزار اصله درخت و درختچه در ۹۰۰ هکتار از کمربند سبز این شهر کاشته شده است.
وی ادامه داد: توسعه کمربند سبز با توجه به ارزش زیست محیطی این پروژه و آینده تفرجگاهی آن برای این کلانشهر و جلوگیری از توسعه ساخت و سازهای غیرمجاز در ارتفاعات از اهمیت بسیار برخوردار است.
ساماندهی حاشیه شهر
حاشیه شهر مشهد با مشکلات ریز و درشت خود به دغدغه همیشگی مسوولان تبدیل شده بود که در این راستا مدیریت واحد متشکل از نهادهای مختلف با محوریت شورای شهر و شهرداری ساماندهی این بخش از شهر را برعهده گرفتند.
شهردار مشهد درباره ساماندهی حاشیه این کلانشهر نیز گفت: در حاشیه شهر مشهد و شهرکهای شهید رجایی و شهید باهنر عقب‌ماندگی‌های بسیار وجود دارد که آستان قدس رضوی برای رفع آنها به کمک شهرداری آمد.
وی افزود: برای رفع محرومیت از شهرکهای شهید رجایی و شهید باهنر در حال حاضر ۸۵ ریز پروژه و ۱۲ پروژه بزرگ با ۲۴ میلیارد ریال اعتبار با همکاری آستان قدس رضوی در دست اجراست.
کلایی به آغاز عملیات اجرایی بزرگترین بوستان حاشیه شهر مشهد در شهرک شهید رجایی اشاره و بیان کرد: بوستان‌های بزرگ بدون موضوع به مرکز جرم و جنایت تبدیل می‌شود از این رو در کنار احداث این بوستان، مرکز کشاورزی شهری برای تولید محصولات ارگانیک به مساحت ۷۰ هکتار احداث خواهد شد و طی سه سال گذشته، ٧٣ بوستان در مناطق حاشیه شهر مشهد احداث شده است.
شعبه‌ای از "کشف‌رود" نیز به عنوان یکی از سرمایه‌های طبیعی کلانشهر مشهد از کوههای هزارمسجد و شعبه دیگر آن از کوههای بینالود سرچشمه گرفته و از شمال شهر مشهد می‌گذرد که به عنوان بزرگترین معضل زیست محیطی مشهد مطرح است.
این رود ۲۹۰ کیلومتری که پرآبی آن تنها در خاطره‌ها باقی مانده از غرب به شرق مشهد جریان دارد و پس از ادامه مسیر در محل پل خاتون به رودخانه هریرود می‌پیوندد و از آنجا به بعد "رود تجن" نام گرفته و به سوی ترکمنستان ادامه یافته و در ریگزارهای کشور همسایه فرو می‌رود. حدود ۲۰ سال است که این رودخانه دستخوش تجاوز انسان شده و فاضلاب‌های آلاینده صنعتی، خدماتی و خانگی به کشف رود ریخته و زمینهای کشاورزی اطراف آن نیز با همین آب آلوده آبیاری می‌شود.
با آغاز فعالیت دولت یازدهم ساماندهی این رودخانه و جلوگیری از کشت و زرع با فاضلاب در آن به طور جدی مورد توجه قرار گرفت و ساماندهی مسیر ۲۷ کیلومتری حریم کانال کشف رود از نیمه دوم سال ۱۳۹۳ آغاز شد.
مهدی یعقوبی، معاون خدمات و محیط زیست شهرداری مشهد در این باره گفت: در فروردین ماه امسال بیش از پنج هکتار از زمینهای حریم "کشف رود" در این شهرستان درختکاری شد، هفت هکتار از زمینهای بستر و حاشیه کشف‌رود نیز تسطیح و آماده سازی شده است و تاکنون اقدامات بسیار خوبی در حاشیه رودخانه کشف رود، حد فاصل پل کلات تا خین عرب صورت گرفته و احیای این رودخانه با مدیریت واحد و هماهنگی سایر دستگاه‌های متولی با عزم جدی ادامه دارد.
افتتاح کارخانه نوآوری مشهد برای استقرار استارتاپها و همچنین افتتاح توقفگاه هوشمند مجد در این شهر را می‌توان از طرحهای بزرگ شهری در دولت دوازدهم برشمرد که ثمرات بسیار در راستای هوشمندسازی شهر مشهد خواهد داشت.
شهر تاریخی توس
در پی توجه رهبر معظم انقلاب، توس در بهمن ۱۳۹۱ با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی ایران به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد و به این ترتیب محدوده منفصل شهری توس سال ۱۳۹۳ به شهر مشهد پیوست و هم‌اینک تحت مدیریت شهرداری منطقه دوازدهم کلانشهر مشهد اداره می‌شود.
سال ۱۳۹۶ در ادامه اقدامات به منظور رونق توس، برای تدوین "طرح راهبردی توس" مشاور استخدام شد و نتیجه این کار مطالعاتی سال ۱۳۹۷ در اختیار شورای عالی معماری و شهرسازی کشور قرار گرفت.
کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای اسلامی شهر مشهد نیز شهریور ۱۳۹۶ از سوی پنجمین دوره شورای شهر مشهد تاسیس شد و در پی آن با توجه به ظرفیت بسیار گردشگری این خطه و جذابیت آن برای گردشگران، اقدامات توسعه و بازآرایی این منطقه آغاز شد که در نخستین گام مسیر گردشگری آرامگاه فردوسی به ارگ کهن دژ توس با حضور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مشهد افتتاح گردید.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: ساخت این مسیر گردشگری را شهرداری مشهد با نظارت اداره کل میراث فرهنگی از تیرماه امسال آغاز کرد و اجرای آن ۱۴۰ روز زمان برده است.
ابوالفضل مکرمی‌فر در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: این مسیر از جلوخان آرامگاه فردوسی آغاز می شود و تا محوطه باستانی ارگ کهن‌دژ ادامه دارد و در چهار بخش قابل تقسیم است و در مجموع به طول بیش از هزار متر و به شکل پیاده رو برای استفاده علاقه‌مندان ساخته شده است.
در همین راستا عملیات اجرایی مرحله سوم طرح جلوخان آرامگاه فردوسی در مشهد نیز با حضور وزیر میراث فرهنگی به بهره برداری رسید.
وی ادامه داد: طرح آماده سازی جلو خان آرامگاه فردوسی با مشارکت شهرداری مشهد سال گذشته در عرصه هفت هکتاری آغاز شد که تاکنون پنج هکتار آن در قالب دو مرحله و با هزینه ۱۶۰ میلیارد ریال به پایان رسیده است.
مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: مرحله سوم اجرای عملیات جلوخان آرامگاه فردوسی نیز در عرصه ۲ هکتار باقی مانده با حضور وزیر میراث فرهنگی کلنگ زنی شد و پیش بینی می شود تا پایان اجرای این مرحله در مجموع احداث جلوخان ۲۰۰ میلیارد ریال هزینه در بر داشته باشد.
دبیرستان اتمی مشهد
دبیرستان سازمان انرژی اتمی مشهد در زمینی به گستره ۲۵۰۰ مترمربع با زیربنای ۴۴۶۰ مترمربع در چهار طبقه بنا شده است که دومین دبیرستان کشور بعد از تهران از نوع خود است و از دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید به شمار می‌رود.
این دبیرستان با هزار و ۱۷۰ مترمربع فضای آموزشی حاصل تفاهم سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت آموزش و پرورش است و به عنوان نخستین دبیرستان سازمان انرژی اتمی در خراسان رضوی شامل ۱۴ کلاس درس و مجهز به سه مجموعه آزمایشگاهی می‌باشد.
نیروگاه برق سیکل ترکیبی
بزرگترین مزیت نیروگاه سیکل ترکیبی تولید برق که یک واحد آن در دولت دوازدهم در مشهد افتتاح شد، صرفه‌جویی در مصرف گاز و کاهش آلاینده‌های زیست محیطی به عنوان گامی بزرگ و موثر در صرفه‌جویی بزرگ برای اقتصاد کلان و حفاظت از محیط زیست ایران است.
به همت دولت تدبیر و امید نخستین بخش بخار نیروگاه گازی فردوسی واقع در حومه مشهد وارد مرحله بهره‌برداری شد تا نخستین گام اساسی برای کاهش مصرف سوخت گاز در خراسان رضوی و تولید برق مناسب برداشته شود زیرا در شرایط کنونی استفاده از گاز هم دیگر برای نیروگاههای برق توجیه اقتصادی ندارد و لاجرم باید به دنبال سوخت جایگزین بود.
مدیرعامل شرکت تولید برق حرارتی در این باره گفت: فعالیت هر واحد بخار نیروگاه گازی تولید برق، سالانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف سوخت به دنبال دارد، همچنین حفظ محیط زیست و کاهش آلاینده‌ها به ویژه دی‌اکسید کربن را باعث می‌شود بطوری که با برنامه‌ریزی صورت گرفته سالانه ۶۰ هزار تن دی‌اکسید کربن از این طریق مهار می‌شود.
محسن طرزطلب در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: نیروگاه سیکل ترکیبی فردوسی مشهد شامل ۶ واحد گازی با ظرفیت ۹۵۴ مگاوات تولید برق است که با راه‌اندازی سه واحد بخار آن میزان تولید برق به هزار و ۴۳۴ مگاوات می‌رسد.
حمل و نقل خراسان رضوی، از ریل تا جاده
مهمترین طرحهای ریلی خراسان رضوی در دولت تدبیر و امید را می‌توان طرح برقی کردن قطار مشهد - تهران، قطار سریع السیر مشهد - گلبهار - چناران و قطار خواف – هرات ذکر کرد.
سرعت قطار برقی مسیر مشهد - تهران ۲۰۰ کیلومتر در ساعت پیش بینی شده به طوری که طی این مسیر حدود ۶ ساعت طول خواهد کشید، هزینه اجرای طرح قطار برقی مشهد – تهران نیز ۲ میلیارد دلار با حمایت و فاینانس خارجی کشور چین پیش بینی شد که قرار بود ۸۵ درصد هزینه اجرای این طرح توسط چین و ۱۵ درصد توسط دولت ایران تامین شود اما طرف چینی از تعهد تامین فاینانس این طرح خارج شد و بودجه لازم نیز در این خصوص تامین نگردید لذا این طرح نیمه تمام باقی مانده است.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان رضوی گفت: اعتبار مصوب پروژه قطار برقی مشهد - تهران یک میلیارد ریال است که با توجه به مشکلات بوجود آمده در تامین اعتبار از محل مشارکت کننده خارجی برای تامین اعتبار مورد نیاز تلاش شده است ردیف اعتباری آن از بودجه حذف نشود.
قطار سریع‌السیر مشهد- گلبهار- چناران از دیگر طرحهای مهم ریلی خراسان رضوی است که طول مسیر راه‌آهن مشهد تا شهر جدید گلبهار ۴۰ کیلومتر و تا شهر چناران ۴۶ کیلومتر است.
اجرای کل طرح مشهد - چناران تاکنون ۳۴ درصد پیشرفت داشته و پارسال ۴۳۰ میلیارد ریال در اجرای آن هزینه شده است، چند سال قبل هزینه کل این طرح ۳۰۰ میلیون یورو برآورد شده بود که قرار بود ۱۸۶ میلیون یورو از طریق فاینانس خارجی تامین شود که به مانع تنگناهای ناشی از تحریم برخورده است.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان رضوی در این باره گفت: طرح قطار سریع السیر مشهد - گلبهار - چناران نیز در سال ۱۳۹۰ آغاز شده و تاکنون با احتساب مطالعات آن ۲۹.۳ درصد پیشرفت اجرایی دارد و امسال هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای آن در نظر گرفته شده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز درباره مهمترین طرح ریلی استان که بخشی از آن در دولت دوازدهم به بهره برداری رسید، گفت: در قالب تعهد جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مشارکت در بازسازی کشور دوست و همسایه شرقی یعنی افغانستان از سال ۱۳۸۶ طراحی و اجرای راه‌آهن ۲۲۵ کیلومتری خواف – هرات آغاز شد که تاکنون برای ایران ۲۰ هزار میلیارد ریال هزینه یا سرمایه‌گذاری در بر داشته و همچنین "گذرگاه شمتیغ" به عنوان دومین پایانه مرزی بین ایران و افغانستان پس از دوغارون، در شهرستان خواف ساخته و تجهیز شده است.
سید کمال‌الدین میرجعفریان افزود: ۷۸ کیلومتر از مسیر ریلی خواف – هرات در قالب دو قطعه در داخل خاک ایران توسط مهندسان و کارشناسان کشورمان اجرا شده است. ۶۶ کیلومتر نیز به عنوان قطعه سوم این مسیر ریلی از نقطه صفر مرزی "شمتیغ" شهرستان خواف تا ایستگاه "روزنک" افغانستان ادامه یافته است.
وی ادامه داد: متولی ساخت قطعات سوم و چهارم این مسیر ریلی که قطعات یکم تا سوم آن به طول ۱۴۴ کیلومتر تا ایستگاه روزنک ۲۰ آذر ۱۳۹۹ بهره‌برداری شد، کشور افغانستان است تا راه آهن خواف – هرات را به مزارشریف و مرز آن کشور با ازبکستان امتداد دهد. قطعه چهارم این خط ریلی مرکب از دو بخش شامل ۸۵ کیلومتر است که بر اساس وعده دولت افغانستان عملیات اجرایی آن همزمان با افتتاح راه آهن خواف – هرات توسط پیمانکاری از کشور قزاقستان آغاز خواهد شد.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی نیز درباره مهمترین طرحهای راهسازی گفت: ۲ هزار و ۲۲۵ کیلومتر راه اعم از راه اصلی، بزرگراه و آزادراه در این استان در حال ساخت است.
قدرت الله ابک در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: در طول دولت تدبیر و امید طرحهایی در استان تعریف و در دست پیگیری بود که از جمله مهمترین آن می توان به ساخت آزادراه مشهد- چناران - قوچان به طول تقریبی ۱۲۰ کیلومتر با مشارکت ۷۰ درصدی آستان قدس رضوی اشاره کرد.
وی ادامه داد: ساخت بخشی از جاده رباط سنگ - کدکن در محدوده کیلومتر ۱۰ تا ۲۲، بهسازی قطعه سوم جاده تربت حیدریه - باخرز به طول حدود ۲۷ کیلومتر، احداث باند دوم جاده کاشمر – سه راهی شادمهر، احداث پل دره ای نغندر و تکمیل راه های طرفین، احداث قطعه اول باند دوم جاده سبزوار – اسفراین به طول ۱۰ کیلومتر از دیگر طرحهای در دست اجرا در خراسان رضوی است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: مهمترین طرحهای بهره برداری شده در دولت یازدهم و دوازدهم ساخت باند دوم جاده خواف – سلامی به طول ۲۵ کیلومتر، کنارگذر چناران به طول ۱۴.۲ کیلومتر در چهار باند، هفت کیلومتر از کنارگذر تربت جام، قطعه اول طرح احداث باند دوم جاده مهنه – گناباد به طول ۱۰ کیلومتر است.
وی باند دوم جاده مشهد – فریمان به طول ۱۵ کیلومتر، قطعه یک جاده تایباد – تربت جام به طول ۱۰ کیلومتر، جاده تایباد – دوغارون به طول چهار کیلومتر، ساماندهی تقاطع سنگ بست به طول ۹.۶ کیلومتر، روسازی پنج کیلومتر از جاده کاشمر - سه راهی شادمهر، چهار خطه کردن جاده نیشابور – فیروزه و احداث تقاطع غیرهمسطح فولاد، عملیات تکمیلی باند دوم جاده کاشمر – سه راهی شادمهر را از دیگر طرحهای افتتاح شده در این بخش برشمرد.
مسکن مهر تا اقدام ملی
تکمیل طرح مسکن مهر که اجرای آن در سال ۱۳۸۶ در خراسان رضوی آغاز شد، یکی از تعهدات دولت تدبیر و امید بود که تلاش کرد این واحدهای مسکونی را با وجود مشکلات بسیار به اتمام برساند.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی در این باره نیز گفت: تعهد خراسان رضوی در طرح مسکن مهر ساخت ۱۲۰ هزار و ۶۰۱ واحد بود که از این تعداد ۵۶ هزار و ۹۹۴ واحد در شهرهای دارای بیش از ۲۵ هزار نفر جمعیت، ۴۳ هزار و ۵۵۵ واحد در شهرهای جدید و ۲۰ هزار و ۵۲ واحد در شهرهای دارای کمتر از ۲۵ هزار نفر جمعیت قرار دارد.
ابک افزود: از کل واحدهای طرح مسکن مهر در خراسان رضوی تا پایان شهریور ماه امسال ۱۰۲ هزار و ۷۵۷ واحد افتتاح شده که از این تعداد ۳۲ هزار و ۷۰۰ واحد تا پایان دولت دهم و باقی آن در دولتهای یازدهم و دوازدهم بوده است.
وی ادامه داد: از مجموع سه هزار و ۲۰۰ واحد مسکن مهر فاقد متقاضی در این استان تاکنون ۲ هزار و ۳۴۱ واحد به طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن اختصاص یافته تا ساخت آن تکمیل شود.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی گفت: برنامه‌ریزی برای ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در چارچوب اجرای "طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن" در کشور صورت گرفته است که بر این اساس ۲۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید با مشارکت بخش خصوصی، ۱۰۰ هزار واحد در مناطق بافت فرسوده شهری توسط شرکت بازآفرینی شهری و ۱۰۰ هزار واحد نیز توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ساخته می‌شوند.
وی افزود: در مجموع ساخت ۴۸ هزار و ۸۱۹ واحد مسکونی در قالب طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن در ۵۲ شهر خراسان رضوی در دستور کار قرار گرفت که از این تعداد پنج هزار و ۲۸۱ واحد در شهرهای کمتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، ۲۰ هزار و ۹۶ واحد در شهرهای بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، ۱۵ هزار واحد در شهر جدید گلبهار، ۲ هزار و ۷۸۵ واحد در شهر جدید بینالود و پنج هزار و ۶۵۷ واحد نیز در بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی محلات هدف بازآفرینی شهری ساخته می‌شود.
سدسازی و افتتاح چهار سد بزرگ
ساخت و بهره‌برداری از چهار سد بزرگ در خراسان رضوی همراه با اجرای سایر طرحهای منابع آب این استان در مجموع با هزینه ۱۰ هزار میلیارد ریال در دولت تدبیر و امید به ثمر نشست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: این سدها عبارتند از سد بار نیشابور، ابیورد درگز، سررود و چهچهه در کلات که ظرفیت تنظیمی آنها در مجموع ۶۸ میلیون متر مکعب برآورد شده است.
محمد علایی به مهمترین اقدامات شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی طی هشت سال فعالیت دولت تدبیر و امید اشاره و بیان کرد: این شرکت با وجود تحریمهای موجود از سال ۱۳۹۲ تاکنون، انسداد ۱۲ هزار و ۲۴۴ حلقه چاه غیر مجاز و صرفه جویی ۱۶۴ میلیون متر مکعب آب از این طریق و همچنین تجهیز ۹۵ درصد چاههای کشاورزی استان به کنتور هوشمند را انجام داده است.
وی طرح "همیاران آب" یا "سازگاری با کم آبی" را یکی از مهم ترین دستاوردهای شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی عنوان کرد و افزود: این طرح با مشارکت همه کسانی که در مدیریت آب نقش و سهم دارند از جمله دانشگاه فردوسی مشهد، فرمانداران، دادگستری، تشکل‌های کشاورزان، سازمان جهاد کشاورزی و نهادهای مردمی تهیه و تصویب شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: این شرکت سومین شرکت آب منطقه ای کشور بود که سند سازگاری با کم آبی را تصویب کرد و این استان از نظر کیفیت تدوین این سند رتبه نخست را در وزارت نیرو کسب کرد.
طرحهای بزرگ تولیدی
سرمایه‌گذاری در دولت تدبیر و امید رشد فوق العاده‌ای داشته که مسوولان از افزایش ۲۵ برابری سرمایه‌گذاری در واحدهای صنعتی و معدنی این استان در هفت سال این دولت (از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۸ ) نسبت به هفت سال در دولت نهم و دهم خبر داده‌اند.
بزرگترین واحدهای فولادی و صنعتی طی سالهای ۹۲ تا ۹۹ و در دولتهای یازدهم و دوازدهم در خراسان رضوی ایجاد شد که از جمله آنها می‌توان به بزرگترین واحدهای گندله و کنسانتره سازی کشور و تولید شیشه اشاره کرد.
یکی از مهمترین طرحهای تولیدی در خراسان رضوی که پس از مدتی تاخیر در دولت دوازدهم به بهره برداری رسید و ارزش بسیار بالای ملی داشت، کارخانه سیلیس تربت جام است.
فرماندار تربت‌جام به خبرنگار ایرنا گفت: عملیات ساخت کارخانه سیلیس فرآور تربت جام از سال ۹۱ در این شهرستان آغاز شد که در یک مقطع زمانی به دلیل برخی مشکلات و موانع فعالیت ساخت این پروژه که یکی از بزرگترین پروژه های استان خراسان رضوی است با وقفه روبرو شد.
مرتضی حمیدی افزود: این کارخانه یکی از بزرگترین و مجهزترین واحدهای تولید مواد اولیه شیشه کشور است که نمونه‌ای مشابه در ایران ندارد و پروانه بهره‌برداری معدن سیلیس جام با ذخیره هشت میلیون و ۵۰۰ هزار تن، برداشت سالانه ۲۵۴ هزار تن است.
وی ادامه داد: برای ساخت و بهره‌برداری نهایی از این کارخانه افزون بر سه هزار میلیارد ریال هزینه و زمینه اشتغال افزون بر ۱۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۶۵۰ نفر به صورت غیر مستقیم در این شهرستان مرزی فراهم شده است.
مرحله نخست پارک گوگردی گنبدلی، یادمان سردار شهید سلیمانی در منطقه خانگیران سرخس این استان از دیگر طرحهای مهم تولیدی خراسان رضوی است که به بهره برداری رسیده است.
مدیرعامل پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد سرخس به خبرنگار ایرنا گفت: ساخت این پارک با هدف رفع معضلات زیست محیطی از سال ۹۶ در زمینی به مساحت ۹ هکتار آغاز شد، در فاز نخست، حدود سه هزار میلیارد ریال بصورت ثابت و جاری توسط بخش خصوصی هزینه شده که برای ۱۵۰ نفر بطور ثابت اشتغال ایجاد می‌کند.
سید مجید منبتی با بیان اینکه پالایشگاه شهید هاشمی نژاد، سیزدهمین تولید کننده گوگرد دنیا است، افزود: این پالایشگاه ۷۲ میلیون تن تولید گوگرد در سال دارد که ۶۸ میلیون تن آن مصرف می شود، نصف این میزان در کودهای کشاورزی و ۳۰ درصد هم در صنایع و بقیه در تولیدات بهداشتی، آرایشی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: پالایشگاه شهید هاشمی نژاد در این شهرستان بزرگترین تولیدکننده گوگرد در کشور است به طوری که سالانه ۵۵۰ هزار تن گوگرد تولید می‌کند، امسال نیز چهار طرح گوگردی در این پالایشگاه افتتاح شد.
مدیرعامل پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد گفت: محصول این طرحها شامل گرانول و اوره با پوشش گوگردی، گوگرد بنتونیت، میکرونیزه و گوگرد مایع است که برای اجرای آنها ۲ هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال و ۵.۲ میلیون یورو سرمایه‌گذاری شده و اجرای سه طرح ۱۰۰ درصد و یک طرح ۸۰ درصد پیشرفت اجرایی دارد.
شاید کلید طرحهای فولادسازی در کشور از جمله منطقه سنگان شهرستان خواف از دولت دهم زده شد اما در آن زمان از این طرح فقط یک پروژه صنعتی با پیشرفت ۱۰ درصد و به دور از اقدامات زیرساختی در سنگان اجرا شد و در نهایت یک طرح عظیم با مشکلات فراوان بر دوش دولت یازدهم گذاشته شد.
امسال کارخانه‌های پنج میلیون تنی کنسانتره فولاد سنگان با سرمایه گذاری فولاد مبارکه و ۲.۵ میلیون تنی "سیمیدکو" (صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد) با سرمایه‌گذاری فولاد خوزستان در راستای سیاستهای وزارت صنعت، معدن و تجارت و برنامه‌های کلان ایمیدرو برای تامین خوراک صنعت فولاد و جلوگیری از خام فروشی راه‌اندازی شد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدن ایران (ایمیدرو) کار بهره برداری از معادن پلاسری سنگ آهن این منطقه را برعهده گرفته و خوراک مناسب واحدهای صنعتی این بخش را تامین می کند.
محمدرضا مس‌فروش در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: "واحد صنعتی معدنی توسعه فراگیر سناباد" یکی از صنایع بهره‌برداری شده در دولت دوازدهم است که برای آن سرمایه‌گذاری ۱۱۷ میلیون یورویی و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریالی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: این واحد صنعتی معدنی در منطقه سنگان خواف با تولید سالانه دو و نیم میلیون تن گندله آهن ظرفیت تولیدی ایران را در این بخش زیرساختی افزایش داد و مجموع سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی صورت گرفته برای راه‌اندازی این طرح صنعتی معدنی ۱۸ هزار میلیارد ریال است که با فعالیت تولیدی "واحد صنعتی معدنی توسعه فراگیر سناباد" برای ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شده است.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: "واحد صنایع معدنی فولاد سنگان خواف خراسان" دیگر طرح راه‌اندازی شده در دولت دوازدهم است که برای اجرای آن ۴۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری صورت گرفت، این واحد صنعتی بخش زیرساختی فولاد کشور که برای ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم ایجاد شغل کرده سالانه پنج میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن تولید می‌کند.
طرحهای جهش تولید و سفر رییس جمهوری
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان رضوی گفت: امسال ۳۰ طرح با اعتبار ۳۰ هزار میلیارد ریال و ۶۶ میلیون یورو با عنوان "جهش تولید" در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان به تصویب رسید که با بهره برداری از آنها برای هزار و ۸۶۰ نفر شغل ایجاد می‌شود.
رضا جمشیدی در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: مجموع اعتبارات اختصاص یافته به استان در دور اول سفر رییس جمهوری ۲۰ هزار و ۱۲۰ میلیارد ریال بود که از این میزان تاکنون ۲۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال معادل ۱۲۴ درصد پرداخت شده است.
وی ادامه داد: با وجود اینکه کل پرداخت اعتبارات سفر اول رییس جمهوری به خراسان رضوی بیشتر از میزان اعتبارات اختصاص یافته بوده است با این حال به دلیل افزایش هزینه‌های برخی طرحها هنوز دو هزار و ۵۲۰ میلیارد ریال از تعهدات سفر پرداخت نشده است.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان رضوی گفت: اعتبارات اختصاص یافته به خراسان رضوی در دور دوم سفر رییس جمهوری به استان ۲۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال بوده که از این میزان تاکنون ۱۲ هزار و ۸۴۰ میلیارد ریال معادل ۵۹ درصد پرداخت شده است.
وی افزود: براساس تبصره ۱۹ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و واگذاری طرحهای عمرانی به بخش غیردولتی، پارسال ۲۷۰ طرح از استان به بخش غیردولتی واگذار شد که مورد تایید سازمان برنامه و بودجه نیز قرار گرفت.
جمشیدی ادامه داد: امسال ۸۲ طرح عمرانی برای واگذاری به بخش غیردولتی در خراسان رضوی شناسایی شده که در صورت واگذاری، ۶۵۰ میلیارد ریال اعتبار در قالب کمک بلاعوض دولت با تسهیلات بانکی برای اجرای طرحها به بخش غیردولتی اختصاص می‌یابد.
وی گفت: علاوه بر آن هزار و ۸۳۰ میلیارد ریال برای ۱۳ پروژه هم در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ به عنوان پروژه های خراسان رضوی که باید اجرای آنها با مشارکت بخش غیردولتی به پایان برسد در نظر گرفته شده است.
طرحهای بهداشتی و درمانی
اقدامات انجام شده در دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه سلامت کم نظیر بوده به طوری که موضوع سلامت مردم به یکی از دغدغه‌های دولت تبدیل شده است که ساخت ۶ بیمارستان بزرگ در شهرستانهای مشهد، باخرز، خلیل آباد و فریمان در دولت تدبیر و امید از جمله مهمترین این طرحها است که از این تعداد سه بیمارستان با مجموع هزار و ۲۰۰ تخت در کلانشهر مشهد راه اندازی شده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: ساخت و بهره‌برداری از ۶ بیمارستان شامل بیمارستان ۶۱۰ تختخوابی امام رضا(ع)، بیمارستان ۳۲۰ تختخوابی شهید هاشمی نژاد، بیمارستان فوق تخصصی ۲۵۰ تختخوابی کودکان اکبر، بیمارستان ۳۲ تختخوابی باخرز، بیمارستان ۳۲ تختخوابی خلیل آباد، بیمارستان ۶۴ تختخوابی فریمان و تکمیل عملیات احداث توسعه بیمارستان امام خمینی (ره) درگز از جمله طرحهای بهره‌برداری شده در این زمینه است.
محمدحسین بحرینی افزود: بیمارستان ۴۰۰ تختخوابی شهید هاشمی نژاد نیز در راستای گسترش خدمات درمانی در حیطه های تخصصی و فوق تخصصی به زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی در مشهد ساخته شده است که در دولت تدبیر و امید به مرحله افتتاح رسید که هدیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به مردم شهید پرور شمال شهر مشهد مقدس است.
وی ادامه داد: بهسازی تاسیسات زیربنایی و بهبود فضا در بخش‌های بیمارستانی در قالب طرح ارتقای هتلینگ برنامه تحول نظام سلامت در ۲۵ بیمارستان، توسعه بلوک‌های زایمانی در ۱۵ بیمارستان، ساخت، تجهیز و راه‌اندازی اورژانس بیمارستان قائم (عج) با زیربنای ۶ هزار و ۵۰۰ متر مربع و مجتمع آموزشی، پژوهشی و رفاهی سپید از دیگر اقدامات حوزه سلامت در خراسان رضوی به شمار می‌رود.
رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: احداث ۶ مرکز تشخیص و درمان سرطان، ساخت ۱۲ کلینیک ویژه و توسعه اورژانس‌های بیمارستانی، ساخت ۲۴ مرکز بهداشت شهری و روستایی و احداث ۷۱ خانه بهداشت از دیگر اقدامات شاخص حوزه سلامت در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد بوده است.
وی افزود: بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی و خیرساز "ناظران" مشهد ویژه درمان بیماران سرطانی از دیکر طرحهای مهم بهداشت و درمان در دولت دوازدهم بود که به بهره برداری رسید.
بحرینی ادامه داد: ساخت این بیمارستان از سال ۱۳۹۴ در زمینی به مساحت ۱۸ هزار و ۵۰۰ مترمربع و با زیربنای ۲۹ هزار مترمربع آغاز شد و اکنون مجهزترین و کامل‌ترین مراکز درمان بیماری سرطان کشور به شمار می رود که برای ساخت این بیمارستان دو هزار میلیارد ریال هزینه شده است.
رشد مکانیزاسیون و سامانه نوین آبیاری
مکانیزاسیون کشاورزی و نصب سیستم های نوین آبیاری از مهمترین اقدامات دولت تدبیر و امید طی هشت سال اخیر در این استان است.
مدیر امور آب، خاک و فنی، مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: ۶۶ درصد از کل مجموع طرحهای تجهیز کشتزارهای این استان به سامانه آبیاری نوین با تلاش دولت دکتر روحانی در زمان فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم اجرا و بهره‌برداری شده‌اند.
جعفر جوادی در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: از ابتدای اجرای طرح سامانه‌های نوین آبیاری تاکنون بالغ بر ۱۵۸ هزار هکتار در این استان زیرپوشش این سیستم‌های نوین قرار گرفته است.
رییس اداره امور فناوریهای مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: پرداخت تسهیلات مکانیزاسیون کشاورزی در این استان از سال ۱۳۹۲ تاکنون نسبت به قبل از آن ۷۰ برابر شده که زمینه‌ساز جهش تولید است.
سید سعید سجادی در گفتگو با خبرنگار ایرنا به تاثیر این اقدام دولت در توسعه کشاورزی، افزایش کمی و کیفی محصولات زراعی و باغی و تحقق جهش تولید اشاره و بیان کرد: با حمایت دولت طی هفت سال اخیر برای گسترش مکانیزاسیون کشاورزی در خراسان رضوی اقدامات و حمایت‌های چشمگیر انجام شده و رشد قابل توجه در این زمینه حاصل شده است.
وی افزود: این استان از زمان روی کار آمدن دولت تدبیر و امید در شاخص سطح مکانیزاسیون از ۱.۲ اسب بخار در هکتار طی سال ۹۲ به ۱.۸۶ اسب بخار در هکتار رسیده است که افزایش چشمگیر محسوب می‌شود.
رییس اداره امور فناوریهای مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: در شاخص درجه مکانیزاسیون نیز در زمینه برداشت گندم به عنوان یک محصول استراتژیک از حدود ۳۰ درصد به ۶۳ درصد رسیده‌ایم به این معنا که هم اکنون ۶۳ درصد کشت گندم آبی استان به صورت مکانیزه کشت می‌شود که این رقم امسال با حمایت‌های دولت قرار است به ۶۷ درصد ارتقا پیدا کند.
بهره‌برداری ۱۶۱ طرح ورزشی در خراسان رضوی
مدیرکل ورزش و جوانان خراسان رضوی گفت: از سال ۱۳۹۲ در جهت توسعه زیرساخت‌های ورزشی در خراسان رضوی اجرای ۱۶۱ پروژه آغاز شده که ۴۵ طرح از این تعداد به بهره‌برداری رسیده است، از ۱۱۶ طرح ورزشی ۳۵ طرح مربوط به اماکن ورزشی سرپوشیده و ۸۱ پروژه نیز روباز است.
فرزاد فتاحی در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: از مجموع کل طرح های ورزشی استان ۷۱ طرح در مناطق روستایی و بقیه در مناطق شهری ساخته شده یا در حال اجراست و از طرحهای بهره‌برداری شده ۳۰ طرح سرپوشیده به متراژ ۳۷ هزار و ۸۶۰ مترمربع و ۱۵ پروژه روباز به متراژ ۱۵۵ هزار و ۶۴۲ مترمربع می‌باشد.
وی اعتبار تخصیص یافته برای این طرحها را نیز بالغ بر ۱۱ هزار و ۷۱۸ میلیارد ریال ذکر و بیان کرد: از طرحهای بزرگ ورزشی استان می‌توان به ورزشگاه ۱۵ هزار نفری سبزوار، ورزشگاه‌های پنج هزار نفری تربت‌جام و تربت‌حیدریه، استادیوم نیشابور، ورزشگاه باخرز و سالن ژیمناستیک ثامن الائمه (ع) اشاره کرد.
مدیرکل ورزش و جوانان خراسان رضوی ادامه داد: طرحهایی از جمله هشت خانه جوان در شهرستانهای استان، پروژه های بزرگی همچون فاز دوم استادیوم های سبزوار و نیشابور، استادیوم و سالن ورزشی جغتای و سالن ۶ هزار نفری در مشهد، پیست اتومبیلرانی ثامن الائمه (ع)، سالنهای ورزشی روستایی، دیواره‌های صخره نوردی و همچنین ۱۰۰ زمین چمن فوتبال از جمله مهمترین پروژه های در حال احداث در خراسان رضوی است.
وی گفت: سرانه اماکن ورزشی استان در ابتدای دولت تدبیر و امید ۳۱ صدم مترمربع بود که اکنون به ۳۴ صدم مترمربع رسیده است.
تامین مالی ۲۰۰ طرح بزرگ اقتصادی خراسان رضوی
امسال در پی امضای تفاهمنامه بین استاندار و رییس سازمان برنامه و بودجه ۱۲۰ طرح بزرگ، مهم و اثرگذار این استان در حوزه "جهش تولید" تامین مالی شد که در این راستا ۱۴ هزار و ۹۳۲ میلیارد و ۶۵۲ میلیون ریال اعتبارات مربوط به اجرا یا تکمیل اجرای ۱۲۰ طرح اقتصادی "جهش تولید" در خراسان رضوی بین دستگاه‌های اجرایی در حال توزیع است.
بر این اساس ۱۲۰ مورد طرح پیشنهادی جهش تولید مربوط به پنج دستگاه اجرایی خراسان رضوی شامل سازمانهای جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی و شرکت توزیع نیروی برق است که شامل ۲۲ طرح مربوط به حوزه کشاورزی، ۹۴ طرح در بخش صنعت، یک طرح مربوط به تامین برق، دو طرح در حوزه گردشگری و یک طرح مرتبط با امور بسیج سازندگی می‌باشد.
سهم اعتباری هر بخش از این طرحها نیز شامل هفت هزار و ۳۱۱ میلیارد و ۷۵۰ میلیون ریال برای حوزه کشاورزی، هفت هزار و ۱۹۰ میلیارد و ۹۰۲ میلیون ریال برای طرحهای بخش صنعت، ۵۰ میلیارد ریال برای طرح تامین برق، ۳۱۰ میلیارد ریال برای حوزه گردشگری و ۷۰ میلیارد ریال برای طرحهای بسیج سازندگی است.
امید است با تکمیل ۲۰۰ طرح بزرگ اقتصادی خراسان رضوی دولت تدبیر و امید بتواند کارنامه ای درخشان از اشتغالزایی و افزایش تولید و بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی را در حوزه‌های مختلف این استان به یادگار بگذارد.
