یکی از مهم ترین محصولات تاسیساتی، سیستم های تهویه مطبوع در ساختمان هاست. این محصولات که تنوع بسیار زیادی دارند، کاربرد های متنوعی را داشته و به منظور های متفاوتی می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
در ادامه این مطلب به بررسی این موضوع پرداخته خواهد شد که کدامیک از سیستم های تهویه مطبوع کاربرد بهتری دارند؟ همانطور که همه میدانند سیستم های تهویه مطبوع به دسته های مختلفی از جمله، چیلر ها و مینی چیلر ها، کولرگازی ها و اسپلیت، داکت اسپلیت ها، هواساز ها و بسیاری از دسته های دیگر اشاره کرد. لازم به ذکر است که هر کدام از این دسته ها خود به زیر دسته های متنوع تری تقسیم بندی خواهند شد که با توجه به انتظاری که از آن ها داریم کاربرد های متنوعی دارند.
آشنایی با چیلر ها و انواع آن ها
چیلر به عنوان قلب تمام سیستم های سرمایش مرکزی از نظر عملکرد خود به دو نوع کلی تراکمی و جذبی تقسیم بندی خواهند شد.تراکمی آبی و تراکمی هوایی از مهم ترین تقسیمات این محصول است که با توجه به راندان بالاتر مدل های تراکمی آبی، قیمت کمتر نسبت به هوایی هاست.
از سمت دیگر مهم ترین مزیت مدل های تراکمی هوایی، امکان استفاده از آن ها در تمام نقاط جغرافیایی با هر شرایط آب و هوایی است به نحوی که می توان با نصب آن ها در حتی در آب و هوایی شرجی در بام، بالکن یا هر فضای خارجی دیگر به خوبی به خنک نمود فضای داخلی مورد نیاز کمک کرد.
باید این نکته را در نظر داشت که مدل های تراکمی هوایی را حدالامکان نباید در موتورخانه ها راه اندازی کرد.
چیلر ها خود نیازمند قطعات و ابزار های کمکی دیگر هستند. از مهم ترین این قطعات می توان به انواه کمپرسور های مورد استفاده در مدل های تراکمی اشاره کرد. شاید این نکته برای شما نیز جالب باشد که خود کمپرسور ها به انواع رفت و برگشتی یا به اصطلاح پیستونی، کمپرسور های پیچی یا اسکرو، کمپرسور های حلزونی یا اسکرال و حتی کمپرسور های چرخشی یا روتاری اشاره کرد.
یکی از جذاب ترین این نمونه ها بی شک کمپرسور های سانتریفیوژ خواهند بود. در تمام چیلرهای تراکمی، عمل تبادل حرارت در کندانسور و اواپراتور به وسیله مبدل های حرارتی پوسته و لوله و یا صفحه ای انجام خواهد شد.
دیگر دسته بندی این محصولات، انواع جذبی هستند که از نظر نوع ماه مبرد، به طور کلی به انواع مدل های جذبی آمونیاکی با ظرفیت کم و جذبی لیتیومی تقسیم بندی می شوند. اما از طرف دیگر می توان چیلر های جذبی را از نظر تامین انرژی گرمایی نیز تقسیم بندی کرد. این تقسیم بندی شامل انواع جذبی آب گرم، جذبی آب داغ، محصولات جذبی بخار مستقیم و در نهایت،جذبی شعله مستقیم اشاره کرد. یکی دیگر از تقسیم بندی هایی که بسیار مورد استفاده قرار میگیرد، با توجه به عمل کرد محصول است که از این نظر باید به انواع چیلر های جذبی سنگل افکت، دبل افکت و جذبی دایرکت فایر اشاره داشت.
همانطور که انتظار می رود این محصولات نیز به تجهیزات جانبی دیگری نیاز مند هستند که برای چیلر های جذبی شامل انواع کندانسور، ژنراتور، ابزوربر، اواپراتور، پمپ سلوشن، پمپ مبرد، شیرهای کنترل، ترموستات ها، تابلو برق و مدار فرمان خواهد بود.
هواساز (Air handling unit) ها که به طور کلی و شایع به اختصار AHU خوانده می شوند خود از مهمترین دسته سیستم های تامین هوای مطبوع و مطلوب در برای کنترل دما و رطوبت در فصول های مختلف سال هستند. از مهم ترین قابلیت های این محصولات باید به امکان استفاده و نصب آن ها در تمام نقاط و اقلیم های آب و هوایی اشاره داشت. این محصول که از اصلی ترین سیستم های تهویه مطبوع است گزینه بسیار خوبی برای برای نصب در منزل، محیط های اداری و تجاری و بسیاری از اماکن دیگر است.
به طور کلی، از این دستگاه ها در مراکز بزرگ، سالن های اجتماعات، نمایش و سخنرانی، بیمارستان ها، ادارات، سالن های ورزشی و بسیاری از مراکز دیگر به منظور تامین و تنظیم دما و رطوب مورد استفاده قرار می گیرند و از فن کویل ها کارآمد تر هستند.
چرا که این محصولات علاوه بر بهبود کیفیت هوای خروجی بسبت به فن کویل ها، نصب فن کویل ها نیازمند اجرای شبکه گسترده ای از لوله کشی‌های رفت و برگشت و درین (Drain) در ساختمان بوده و همچنین رطوبت محیط و زمین نیز سبب پوسیدگی زود هنگام شبکه لوله کشی فن کویل‌ها در ساختمان می شود، در حالی که کانال‌های سیستم هواساز (تهویه مطبوع) که معمولا در بالای سقف کاذب اجرا می شوند، دارای طول عمری به مراتب بیشتر از لوله‌های اجرا شده در کف هستند.
اگر لازم باشد تا عملکرد این محصولات را دقیق تر بررسی کرد باید اینطور گفت که در این دستگا ها، هوای تازه و هوای برگشتی، پس از مخلوط شدن از فیلتر های آلومینیومی عبور کرده و در تابستان با عبور از فین های آب سرد و در زمستان با عبور از فین های آب گرم یا بخار تغییر دما داده می شوند. این هوا که به دمای مطلوب رسیده است، به وسیله فن هوادهی به درون کانال های نصب شده در فضای داخلی هدایت می شوند. این محصولات نیز مانند سایر سیستم های تهویه مطبوع دارای تجهیزات مختلفی هستند.
از مهم ترین این تجهیزات اجرایی می توان به انواع استراکچر، بدنه، فن، الکتروموتور، فیلترهای هوا، کویل‌های سرمایشی و گرمایشی، افشانک های رطوبت زنی، دمپر های هوای ورودی و خروجی و هوای برگشتی و تجهیزات کنترلی اشاره کرد.
انواع سیستم های تهویه مطبوع
پرده هوا، همانطور که از نامش پیداست محصولی است که از ورود هوای بیرونی به داخل فضا و مخلوط شدن آن ها با یکدیگر به وسیله ایجاد یک توده هوای پر فشار جلوگیری می کند. پرده های هوا می توانند جهت گرمایش یا سرمایش محیط داخلی علاوه بر بهره گیری از مکش هوای داخلی به کویل های گرمایشی یا سرمایشی نیز مجهز شوند.
فن های استفاده شده در این محصول، باید به اندازه ای پر قدرت باشند تا حجم هوا را از بالا تا زمین به صورت فشرده امتداد دهند. بنابراین باید در هنگام خرید این محصولات محاسبات دقیقی انجام گیرد. رایج ترین و همه گیر ترین نوع پرده های هوا به صورت دمنده رو به پایین می باشند که در ورودی های ساختمان ها و با هدف جلوگیری از ورود هوای بیرون به داخل خواهند شد.
عموما در این دستگاه های قدرت (سرعت وزش) و زاویه هوای (زاویه وزش) دمیده شده دو عامل تاثیر گذار و حیاتی هستند به نحوی که با انتخاب درست می توانند مانع ورود ۸۰ درصد از آلودگی های محیطی به فضای داخلی شوند. به طور معمول از این محصولات، در مکان هایی استفاده می شود که درب ها باید به طور کامل باز باشند مانند ورودی های مجتمع های تجاری، ورودی های تخلیه بار و بسیاری از موارد دیگر تا علاوه بر حفظ دمای داخلی، از ورود آلاینده ها و آلودگی ها نیز جلوگیری شود.
در صورتیکه نیاز به جلوگیری از ورود هوای گرم یا سرد به محیط داخلی باشد، معمولاً برای پرده هوا کویل تبادل حرارت (جهت جریان آب گرم یا سرد) و همراه با امکان وزش هوای پرفشار گرم یا سرد در نظر گرفته می شود.از مهمترین محل های نصب پرده هوامیتوان به ورودی پاساژها و مال ها، فروشگاه های بزرگ، ورودی رستوران ها، لابی مجتمع ها، انبارها، آشیانه هواپیماها و… غیره اشاره نمود. پرده های هوا، مانند سایر محصولات با تهویه مطبوع دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که می توان از مهم ترین آن ها به موارد زیر اشاره داشت:
1. جلوگیری از ورود حشرات
2. جلوگیری از تبادل حرارت
3. جلوگیری از ورود گرد و خاک و آلودگی ها و حفظ فضای تمیز داخل
4. ترکیب جریان هوا در یک ورودی به سرعت و جهت جریان های مختلف هوا، اختلاف دما در طرفین ورودی، و تفاوت فشار در دو سوی آن وابسته است.
5. به هر میزان که اختلاف فشار درون و بیرون ساختمان کمتر باشد، راندمان عملکرد پرده های هوا بالاتر بوده و عملکرد بهتری خواهند داشت.
6. فشار منفی، اختلاف دمای زیاد، نزدیک بودن به آسانسور و رطوبت بالا سبب کاهش راندمان عملکرد و تاثیر پرده های هوا می گردد.
فن کوئل ها و انواع آن ها
یکی از محبوب ترین و شناخته شده ترین سیستم های سرمایش و گرمایش در دنیا، فن کوئل ها هستند. اما سوالی که برای بسیاری از خریداران و مصرف کنندگان وجود دارد این است که از کدام محصول، از کدام برند و با کدام ظرفیت باید استفاده کرد؟ در ادامه این مطلب به طور مفصل به بررسی پاسخ هایی برای این پرسش پرداخته خواهد شد. اما همانطور که همه می دانند، فن کویل‌ها در واقع یک مبدل انرژی از آب به هوا هستند که به طور ساده به اجزایی از جمله کویل، موتور و فن دمنده تجزیه خواهند شد.
این محصولات، دارای انواع بسیار مختلفی از نظر محل جایگیری، شکل ظاهری و حتی کاربرد می باشند که می توان از مهم ترین تقسیم بندی های آن به انواع: سقفی، کاستی سقفی، دیواری، زمینی و کانالی اشاره داشت.
فن کویل ساده معمولاً تک کویل یا دو لوله‌ای می‌باشند و به طور همزمان قابلیت تغییر وضعیت از حالت سرما به گرما را ندارند (مگر در حالتی با نصب شیرهای برقی چهار راهه). فن کویل ها با عبور هوا از میان کوئل مسی حاوی آب سرد در تابستان و کویل حاوی آب گرم در زمستان، وظیفه ی تأمین هوای خنک و هوای گرم در فصول مختلف سال را به عهده دارند. به طور کلی استفاده از فن کوئل، در مواردی که دمای هر یک از فضاها به طور جداگانه کنترل شود و همچنین از انتقال و جا به جایی هوا و آلودگی احتمالی بین فضاهای مختلف یک واحد یا یک ساختمان، جلوگیری به عمل آید؛ گزینه مناسبی است.
به طور معمول، فن کویل های زمینی، محصولاتی هستند که هوا را به صورت بالا زن و یا مورب به فضا انتقال می دهند، از طرفی فن کوئل سقفی، با مدل هایی نظیر کابین دار و بدون کابین و در سقف ماذب نصب می گردند. فن کویل های کاستی نوعی از فن کویل های سقفی هستند که قسمت کویل آن‌ها در بالای سقف کاذب نصب می‌شود و کنترل دما و سرعت دور آن ها علاوه بر ترموستات اتاقی، توسط ریموت کنترل نیز قابل انجام است.
فن کویل کاستی سقفی از نظر نحوه هوادهی، دارای انواع یک طرفه و چهار طرفه و از نظر لوله های متصل نیز دارای انواع دو لوله ای و چهار لوله ای می باشد.
منبع : خانه تاسیسات
