عید فطر یکی از مهمترین اعیاد مذهبی مردم کرد مهاباد است.
مردم اهل سنت و کرد مهاباد، مراسم و آداب و رسوم خاصی را در پایان ماه مبارک رمضان و روز عید فطر برگزار می کنند.
ماه مبارک رمضان در میان مردم این خطه به ماه میهمانی خدا، ماه نیایش، ماه بخشش گناهان و تزکیه نفس و رفع عیوب و ماه پاکی و افضل ماه های سال شناخته و روز عید فطر نیز که از آن بعنوان ˈجیژنی ره مضانˈ یاد می شود، از بزرگترین اعیاد اسلامی به شمار می رود.
عید فطر بعنوان یکی از مهمترین اعیاد مذهبی مردم کرد مهاباد از سالهای دور در فرهنگ مردم این خطه دارای اهمیت خاصی است و با آداب و رسوم و تشریفات باشکوهی برگزار می شود.
مردم مومن این منطقه معتقدند در روز عید فطر گویی یک مسلمان دوباره متولد می شود و همین تولد دوباره و زندگی تازه نوعی شادی و لذت درونی را در فرد ایجاد می کند که هرکس بر اساس معرفت و ایمان خود از آن بهره می گیرد.
عید پایان ماه مبارک رمضان در روز اول شوال با تشریفات و آیین های خاصی در این خطه انجام می شود.
در روز عید فطر در تمام خانه های مهابادی جشن عید برپا می شود و باید در هر خانه غذای برنج و خورش با گوشت یا طعام مفصلی تهیه شود.
در این روز لازم است تمام افراد بالغ و غیربالغ غسل کنند و بدن خود را در روز قبل یا شب عید شست و شو داده باشند.
تمام اعضای خانواده در این روز باید لباس تازه و تمیز بپوشند و نظافت در این روز از جمله پاکیزگی منزل ، پاشیدن عطر و ترتیب دادن مجالس باشکوه از مهمترین امتیازات روز عید به شمار می رود.
صبح روز عید، مردها پس از اقامه نماز صبح یا قبل از آن به مساجد و جاهایی که نماز جماعت در آن برپا می شود، می روند.
در این روز، امام جماعت مساجد از نخستین ساعات بامداد و پیش از طلوع خورشید به تلاوت قرآن پرداخته و در بین هر آیه شعارˈالله اکبر،الله اکبر،الله اکبر، لااله الا الله و الله اکبر، الله اکبر و لله الحمدˈ را می خوانند تا اینکه خورشید به اندازه رمح بلند و سپس با تشریفات خاصی، نماز عید اقامه می شود.
پس از فراغت از نماز و تشریفات آن، حاضران بسوی پیشنماز و امام جماعت رفته و بعنوان تبریک به دست او و دیگر حاضران بوسه می زنند و از همدیگر عذرخواهی و طلب عفو می کنند.
مردم این خطه معتقدند روز عید، روز صلح و شادی، روز روبوسی و تبریک و تهنیت است از این رو وقتی که از مسجد بیرون آمدند، باید عداوت و کدورتها به صلح و صفا تبدیل شود.
پس از برگزاري نماز عید فطر مردم مهاباد با انجام ديد و بازديد اقوام اين عید را جشن گرفتند.
در روز عید فطر، اگر کدورتی در میان بزرگان باشد، از یکدیگر گذشت کرده و آن را با روبوسی کنار می گذارند و همگان وقتی به یکدیگر می رسند با بوسیدن و تبریک عید بهم در اصطلاح آیینˈجیژن موباره کیˈ را به جای می آورند.
مردم پس از خروج از مسجد به صورت دسته جمعی یا انفرادی به خانه همسایه ها و فامیل رفته و عید را به آنها تبریک می گویند.
افراد یک محله در روز عید در ابتدا برای تبریک گفتن به خانه همسایه های عزادار می روند و برای آنان دعای سالی خوش و بی مصیبت می کنند و پس از آن نوبت به بزرگان محله می رسد.
در روز عید، دخترانی که به خانه شوهر رفته اند باید به خانه پدران و برادران خود برای تبریک عید بروند.
در این روز، منزل بزرگ خانواده مالامال از اقوام است و اعضای خانواده حتی اگر در شهر دیگری ساکن باشند می کوشند روز عید را در منزل بزرگ خانواده باشند.
دید و بازدید عید گاهی تا چند روز هم طول می کشد و در این دید و بازدیدها میهمانان با شربت و شیرینی مورد پذیرایی میزبان قرار می گیرند و همگی از یکدیگر حلالیت می طلبند.
در ماه رمضان، اقامه اذان صبح بر عهده جوانان است، آنها در 15 روز اول ماه یک ساعت مانده به نماز صبح، به ماه رمضان، مرحبا گفته و در نیمه دوم ماه به رمضان الوداع می گویند که این سنت قدیمی در میان مردم این دیار هنوز هم برپاست.
مرحبا، یعنی آفرین برتو ای ماه خجسته، بسیار شاد آمدی و از آمدن این ماه اظهار مسرت می کنیم و الوداع یعنی خداحافظی از ماه رمضان و اظهار تاسف از اینکه این ماه به زودی سپری می شود.
روز عید فطر در تمام خانه های مهابادی جشن عید برپا می شود.
پرداختن زکات فطره در این منطقه نیز از پانزدهم ماه مبارک رمضان به بعد آغاز شده و پدر هر خانواده باید تا روز عید، زکات و فطریه افراد خانه را به افراد نیازمند و مستحق بدهد.
تمام آداب و رسوم ذکر شده جزو فرهنگ، هویت و باورهای این بخش از مردم کشورمان است.
آداب و اصول و تشریفات ماه رمضان و عید فطر بطور معمول در بین تمام طوایف کرد و مناطق کردنشین هرچند با اندکی تغییرات برگزار می شود.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته
منبع:asriran.com
