بیماری پتوز

پتوز یک بیماری است، که باید درمان شود

افتادگی پلک ( پتوز ) چیست؟

پتوز اصطلاح پزشکی افتادگی پلک است. این تنها به پلک بالایی اشاره دارد، پلک تحتانی را تضعیف نمی کند. در صورتی که افتادگی شدید باشد افتادگی پلک بالا گاهی اوقات می تواند بردید شما تاثیر بگذارد.

پتوز یک بیماری است، که باید درمان شود. پتوز می تواند بر عضلات، اعصاب و پوست پلک تاثیر بگذارد ماهیچه هایی است که پلک را به حرکت بالا و پایین می برد، به نام عضلات، می تواند به چشم آسیب بزند. علاوه بر این، برخی از افراد ممکن است با عضلات چشم ضعیف تر از حد معمول به دنیا بیایند به افتادگي پلك فوقاني پتوز گفته مي شود.

اين افتادگي ممكن است خفيف بوده و يا تمامي مردمك را بپوشاند. در برخي موارد پتوز مي تواند ديد طبيعي را محدود و يا حتي بطور كامل مسدود نمايد.

انواع پتوز

1- بيماري مي‌تواند در زمان تولد نوزاد، به دليل عدم تکامل عضلات بالا برنده‌ي پلک و يا به همراه ساير بيماري‌هاي مادرزادي ظاهر شود که به آن افتادگي پلک مادرزادي اطلاق مي‌گردد.

2- انواع اکتسابي اين بيماري مي‌تواند به دليل اختلال در عضله بالا برنده پلک فوقاني در اثر افزايش سن (شايع‌ترين علت)، اشکال در اعصاب مربوط به اين عضلات، و يا آسيب پلک در اثر تومورها و التهابات و وارد شدن ضربه به پلک ايجاد گردد.

علائم و نشانه های پتوز

شایعترین علامت آشکار پتوز در کودکان، افتادگی پلک می باشد. در پتوز مادرزادی، اغلب عدم تقارن چین پلک فوقانی وجود دارد. کودکان مبتلا به پتوز ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند یا ابروها را به سمت بالا بکشند.

این مانورهای سر و صورت نشان می دهند که کودک سعی می کند برای دیدن از هر دوچشم استفاده نماید. بعد از گذشت چند سال، این وضعیت های غیر طبیعی سر ممکن است منجر به اختلالات ظاهری سر و گردن شوند.

علل پتوز یا افتادگی پلک

-میوژنیک یا مرتبط با اختلال عضلات: بسیاری از موارد پتوز در این دسته قرار می گیرند که به علت استحاله یا عدم تکامل ماهیچه لواتور ایجاد می شود.

ویژگی های آن عبارتنداز: عملکرد ضعیف ماهیچه لواتور، فقدان یا سطحی بودن چین پلکی و تاخییر پلکی در نگاه کردن به پایین.

- اپونوروتیک: بسیاری از موارد افتادگی پلک در سن بالا در این دسته قرار می گیرند و ویژگی های آن عبارتند از چین پلکی بالا، خفیف بودن افتادگی که در نگاه به پایین تشدید می شود (هنگام مطالعه) و عملکرد خوب عضله لواتور.از علل آن می توان به افزایش سن، اسیب های مکرر ناشی از مالش چشم و استفاده از لنزهای سخت و جراحی های داخل چشمی اشاره کرد.

- عصبی: به علت از کار افتادن عصب سوم مغزی که عصب رسانی لواتور را بر عهده دارد ایجاد می شود. برخی از این موارد می تواند ثانویه به مسیرهای نابجای عصب رسانی باشد مانند سندروم مارکوس گان که در آن عصب مسوول باز کردن دهان به لواتور عصب رسانی می کند و هر گاه بیمار دهانش را باز می کند، پتوز رفع می شود.

- مکانیکی: به علت التهاب و تورم پلک فوقانی، که بعد از بهبود مشکل اولیه افتادگی پلک رفع می شود.

شایع ترین اختلال جدی مرتبط با پتوز دوران کودکی، آمبلیوپی (تنبلی چشم) می باشد

پتوز در کودکان

پتوز مادرزادی به معنای وجود پتوز در بدو تولد می باشد. اگر کودکی با پتوز متوسط تا شدید متولد شود، ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد.

پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی که عضله لواتور نام دارد، اتفاق می افتد. اگرچه معمولا یک اختلال مجزا می باشد، ولی در موارد مادرزادی، ممکن است همراه با اختلالات زیر باشد:

* اختلال حرکات چشمی
* بیماری های عضلانی
*تومورهای پلک یا سایر تومورها
* اختلالات عصبی
* عیوب انکساری

پتوز مادرزادی معمولا با گذشت زمان بهبود نمی یابد.

مشکلات ناشی از پتوز در کودکان

شایع ترین اختلال جدی مرتبط با پتوز دوران کودکی، آمبلیوپی (تنبلی چشم) می باشد. به دو علت پتوز می تواند ایجاد تنبلی چشم کند:  انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید، ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن، بعلاوه پتوز ممکن است در صورت وجود انحراف چشم آن را مخفی نماید و این مورد نیز می تواند منجر به تنبلی چشم شود.

پتوز اصطلاح پزشکی افتادگی پلک است

علل پتوز بالغین چیست؟

شایعترین علت پتوز در بالغین، کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور از روی پلک می باشد. وقوع این فرایند ممکن است ناشی ازعلل زیر باشد: افزایش سن، به دنبال جراحی کاتاراکت (آب مروارید) یا سایر جراحی های چشمی، ضربه به چشم.

پتوز بالغین همچنین ممکن است عارضه ای از سایر بیماری ها مانند بیماری های عصبی یا عضلانی و در موارد نادر تومورهای حدقه چشم باشد که عضله بالابرنده پلک یا عصب آن را درگیر می کنند.

پتوز مادرزادی چگونه درمان می شود؟
در اغلب موارد، پتوز کودکان با جراحی درمان می شود. اگر تنبلی چشم هم وجود داشته باشد، ممکن است درمان با قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم، استفاده از عینک یا قطره چشمی ضروری باشد. تشخیص لزوم انجام جراحی و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زیر صورت می گیرد:

• سن کودک
• درگیری یک یا هر دو پلک
• شدت پتوز
• قدرت عضلات بالا برنده و پایین آورنده  پلک
• وضعیت حرکات چشمی

در اوایل دوران زندگی معمولا ضرورتی به انجام جراحی برای موارد خفیف تا متوسط پتوز وجود ندارد. هم در موارد مذکور و هم موارد شدیدی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند، باید به طور منظم  از نظر تنبلی چشم، عیوب انکساری و حالت های وابسته توسط چشم پزشک بررسی و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرند.

درمان  پتوز

چشم پزشک می تواند بررسی جامعی  از مشکل شما به عمل آورده و راجع به روش های درمانی مختلف و عوارض و خطرات احتمالی آن ها اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد.

برای تشخیص علت پتوز و انتخاب بهترین روش درمانی ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون، عکسبرداری های مخصوص و یا سایر آزمایشات باشد. در صورت یافتن علت زمینه ای باید ابتدا این مورد اصلاح گردد، اما در اغلب موارد، درمان نهایی جراحی است که نوع جراحی نیز بر اساس شدت پتوز و سایر یافته های بالینی تعیین می گردد.

شایعترین علت پتوزدر بالغین کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور از روی پلک می باشد

عمل پتوز

عمل پتوز در بزرگسالان معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود. پس از ریختن قطره بی حسی در چشم و شستشوی چشم با محلول ضد عفونی کننده (بتادین) مقدار کمی داروی بی حسی (گزیلوکایین) زیر پوست پلک بالا تزریق می شود تا این ناحیه بی حس شود.

برش کوچکی روی خط طبیعی پوست پلک فوقانی داده می شود و عضله بالا برنده پلک را پیدا و پس از تنظیم محل پلک، آن را کوتاهتر می کنیم تا پلک بالاتر کشیده شود و سپس پوست با بخیه های ظریف بسته می شود.

بیمار پس از عمل از بیمارستان مرخص می شود. این عمل در اطفال تحت بی هوشی عمومی انجام می شود. در اطفال تصمیم گیری برای انجام عمل بر اساس شدت پتوز و قدرت عضله بالابرنده پلک است. اگر پتوز شدید نباشد، عمل تا سنین 3 الی 5 سالگی یعنی تا قبل از دبستان به تعویق می افتد.

به هر حال اگر افتادگی پلک باعث انسداد مسیر بینایی شود، در سنین پایین تر حتی 3 هفتگی نیز قابل انجام است. اگر قدرت عضله بالابرنده پلک خیلی کم باشد، به جای کوتاه کردن عضله بالابرنده پلک، با کمک نخ یا بافت های خاصی پلک به ابرو آویزان می شود.

دستورات پس از عمل

چشم به مدت 24 تا 48 ساعت پانسمان می شود. معمولا پلک بالا به مدت 7 الی 10 روز متورم است. زخم باید تمیز و خشک و بدون ترشح باشد. دستورات لازم در مورد نحوه تمیز کردن زخم و استفاده از پمادها به شما داده خواهد شد. معملا 2 تا 3 هفته از پمادها استفاده می شود.

فواید عمل پتوز

جلوگیری از آمبلیوپی (تنبلی چشم) و استرابیسم ( انحراف چشم) افزایش قسمت فوقانی میدان بینایی و کیفیت دید بهبود ظاهر فرد و افزایش اعتماد به نفس برگرداندن پلک به محل طبیعی خود برگرداندن زیبایی طبیعی به فرد.

عوارض عمل پتوز

کبودی و تورم پلکها احتمال بسیار کم عفونت احتمال اصلاح بیش از حد معمول (پلک بالاتر قرار گیرد) یا اصلاح کمتر از حد معمول (پلک پایین تر قرار گیرد) که نیاز به عمل مجدد باشد. عدم توانایی در بستن کامل پلکها که می تواند موقتی یا دائمی باشد.

این حالت نیاز به استفاده از قطره و پماد نرم کننده دارد. اگر این وضعیت دائمی باشد و برای بینایی خطری داشته باشد، لازم است پلک مجددا به محل قبلی برگردانده شود. در بعضی موارد در صورت تمایل پلک مقابل به افتادن، ممکن است بعد از عمل در پلک مقابل پتوز ظاهر شود.

گردآوری: بخش سلامت بیتوته

منابع:noorvision.com

dr-pakravan.com

dr-naderi.com