کودک 4 ساله‌ام وقتی مطابق خواسته‌اش عمل نمی‌کنم، مرا میزند!
کودکی که دست بزن دارد
برخی کودکان در سن ۲ تا۴ سال در موقعیت هایی که رنجیده، خجالت زده و یا خسته هستند اقدام به زدن والدین خود می کنند که توصیه می شود، مهارتهای اجتماعی و الگوهای رفتاری مناسب، پیش از ورود به مدرسه به او آموزش داده شود. پرخاشگری در کودکان یک مسئله و داشتن دست بزن و اقدام به کتک زدن دیگران بحثی دیگر در مشکلات تربیتی کودکان است که در جامعه پرتنش امروزی این رفتار در بین بچه‌ها دیده می‌شود.
عصبانيت شايع‌ترين مشكل بچه‌ها است، اين عصبانيت در واقع تجلي درد و ناكامي كودك به دليل ناتواني او در كنترل جهان اطراف است، از آنجا كه كودك نوپاست، هر چند احساسات او بسيار قوي است اما وسيله كافي براي ابراز نااميدي را ندارد و همین او را بيش از پيش نااميد كرده و از عصبانيت منفجر مي‌كند و در نهايت او با تنها وسيله‌اي كه در اختيار دارد " كتك زدن" به دیگران حمله مي‌كند.
نحوه‌ی رفتار با کودکی که والدینش را میزند
این امر برای بسیاری از والدین اتفاق می افتد خود را نبازید ولی باید با صبر حوصله و تحلیل علت را ریشه یابی و درمان كنید.
- رفتار مناسب را به کودک آموزش دهید
وقتی کودک شروع به کتک زدن می کند در واقع نتوانسته خشمش را کنترل کند. مادر باید به کودکش آموزش دهد که زمتانیکه ناراحت و یا عصبی است در آن لحظه چه کارهایی کند که خشمش کنترل شود. این آموزش‌ها در کودک باید به طور غیر مستقیم صورت بگیرد. مثلا مادر روی یک کیک کوچک وساده، یک شمع و آن را روشن کند، به کودک بگوید نفست را از راه بینی جمع کن تا بتوانی شمع را فوت کنی، به همین سادگی تنفس عمیق را به او آموزش داده‌اید و با استمرار، این کار برای کنترل خشم در او نهادینه می‌شود.
- الگوی خوبی باشید
مراقب رفتارتان باشید. كودك آینه تمام نمای رفتارهای اطرافیانش و به خصوص خانواده‌اش است. وقتی کودک والدین خود را میزند در واقع از یک نفر اینکار را یاد گرفته است. آن یک نفر می‌تواند مادرش، پدرش و یا اطرافیان او باشند. وقتی والدین نتوانند در لحظه خشم خودشان را کنترل کنند، کودک این رفتار را دیده و در شرایط مشابه، همین واکنش را نشان می‌دهد.
- به محتوای ابزار سرگرمی فرزندتان را بررسی کنید
محتوای فیلم، بازی، داستان و ... را مورد توجه قرار دهید. در قصه ها و نمایش های شما و اطرافیان نباید از خشم و كتك كاری استفاده شود باید رفتارهای محبت آمیز و نرم را در بازی ها و قصه ها و برنامه های كودك و بازی كودكان در مهدها برجسته كنید. برای این منظور از رفتارهای خوب و اجتماعیاش عكس و فیلم بگیرید و با لبخند آن و نشان دادنش آنها را تقویت كنید.
نحوه‌ی رفتار با کودکی که دست بزن دارد
- به کودک کمک کنید احساسات خود را بیان کند
زمانیکه کودک اقدام به کتک زدن میکند در واقع نتوانسته احساسی ناشی از نرسیدن به خواسته‌اش را ابراز کند، بنابراین اینگونه هیجانات درونی خود را تخلیه میکند. مادر یا پدر می‌توانند با کتاب خواندن و یا بازی های این آموزش را به کودک خود بدهند که کودک در مواقع مختلف احساس خود را به اطرافیانش بگوید تا احساس بهتری داشته باشد.
- وضع کردن قوانین
باید در خانه و بین اعضای خانواده قوانینی بگذارید و مشخص کنید که کودک حق انجام هر گونه رفتاری که از نظر شما مناسب و درست نباشد را ندارد و در غیر این صورت از علایقش محروم می‌شود. زمانیکه کودک شروع به زدن والدینش می کند باید به جای گفتن عبارت ( کتک نزن ) با جدیت به کودک گوشزد کنیم که رفتارش مناسب نبوده و نباید تکرار کند.
- از امر و نهی كردن زیاد بپرهیزید
امر و نهی كردن های زیاد و دستورها و سخت گیری ها كودك را عصبی و خشمگین می كند و می تواند زمینه ساز وسواس شود. اجازه دهید وقت تا جایی كه به خود و دیگران آسیبی نمی رساند بازی و شادی كند و تكلف ها و محدودیت های اضافی را حذف كنید.
به نیازهای عطفی او توجه کنید
گاهی كودك برای جلب توجه و زمانی به خاطر حسادت این كار را می كند نیازهای او را به طور متعادل ارضا كنید و با رفتارهای خود مثلا با كودك دیگر و... حسادت كودك را تحریك نكنید.
- نگذارید از خجالت کشیدن شما سو استفاده کند
ترک کردن محیط با جدیت و بدون پرخاش توسط والدین، اولین راهکار مقابله با این رفتار کودک است و سپس به آرامی بگویید تا زمانی که اینطور رفتار میکند، خواسته اش را اجابت نخواهید کرد و به محض بروز رفتار مطلوب از خودش به او توجه کنید. وقتی کودک به خواسته‌ی خود نرسید و بعد از گریه کردن و کتک زدن آن خواسته را برایش عملی کردند. مطمئن باشید کودک مطمئن ترین را برای رسیدن به خواسته‌اش در مواقع دیگر هم انتخاب میکند تا والدینش چیزی که مد نظر او است را برایش تهیه کنند.
- آرام باشید
در آن لحظه که کودک شروع به کتک زدن والدینش میکند باید آرامش خود را حفظ کنید تا بتوانید با کودک به درستی برخورد کنید. اگر نتوانید آرام باشید و با پرخاشگری با کودک بر خورد کنید، نتیجه عکس خواهید گرفت.
- گفت و گوی صمیمانه
یک گفت و گوی صمیمانه با فرزندتان درباره ی آسیب های رفتارش و ابراز نگرانی و ناراحتی شما از این کار ناپسند، همچنین تنبیه به معنای محروم و تشویق کردن او درباره ی موضوعاتی که دوست دارد نیز نقش بزرگی در کاهش رفتارهای ناشایست کودک از جمله کتک زدن والدین دارد.
- روش‌های انصراف توجه را امتحان کنید
گاهی كودك شما متوجه تذكر، نصیحت و معنای خشم و تهدید شما نمی شود. با روش های انصراف توجه مانند بازی، نشان دادن وسایل جذاب از نظر او و... ذهن كودك را از رفتارهای تهاجمی به امور خوشایند جلب كنید.
- از متخصص کمک بگیرید
روش های بالا را با صبر و حوصله و مشورت با خانم های باتجربه انجام دهید اگر مشكل ادامه داشت به طور حضوری از روان شناس بالینی كودك كمك بگیرید.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته
